Xưa Đầm Vạc (Vĩnh Phúc) nhiều cá tôm, cư dân ven đầm đều thạo nghề đánh bắt thuỷ sản. Đầm Vạc có một xom là xóm Mới. Cả xóm ở doi đất như bán đảo giữa đầm. Cả xóm chỉ có 5,7 nóc nhà lụp xụp. Tài sản lớn nhất là con thuyền và các sải lưới. Hàng ngày trẻ em bọc quần áo vào áo mưa bơi vào bờ đi học.
Các bạn nhiệt tình dạy chúng tôi cách bắt nhiều cá. Mấy đứa chúng tôi học trường cấp 2 Tô Hiệu về đến Cầu Phao, hai bạn ở xóm Mới ngó mặt đầm, lại ngước nhìn trời, nhìn ngọn cây lay động trước gió. Bỗng một bạn hô to: Về lấy ngay rổ xảo to ra bắt cá. Quả nhiên khoảng nửa tiếng sau hàng đàn cá bơi ngược xuôi và lao vào nhau, đua nhau nhảy lên bờ. Chưa bao giờ tôi thấy cá nhảy trắng bờ như vậy. Mọi người thi nhau nhặt cá. Có bà già hét to: ”Đừng bắt cá nhảy”. Nhưng sau chắc thấy nhiều cá quá, bà cũng bỏ điều kiêng kị, lao vào bắt cá.
Buổi sáng, bọn trẻ chúng tôi không học thì đi câu cá.Tôi câu mãi mà cá không bắt mồi. Cậu em ngồi cạnh cứ giật liên tiếp. Ông tôi bảo cháu dài lưng chỉ đi làm học trò, còn đứa em mới sát cá. Buổi trưa, mấy đứa chúng tôi đi bắt trai trai. Trai đầm Vạc rất to, chúng tôi lúc đầu cứ mang cái chậu nhựa, vừa đẩy chậu vừa dẫm chân xuống bùn dò dẫm. Thấy trai là lặn xuống mò bắt. Về sau, các bạn ở xóm Mới dạy cách bắt bằng que. Chọn hai que tre buộc dây, hai cậu bé kéo dây que càn dưới đáy đầm. Thấy vấp có trai và cá là lặn nhanh xuống bắt. Chỉ khoảng hai tiếng là đầy chậu trai trai. Bạn Hải ở khu Viện Chín bắt rất giỏi. Theo bạn Dân Khai quang, các bạn ở xa đầm cũng đi bắt.
Buổi chiều, chúng tôi lại rủ nhau đến các bờ đầm có nhiều hang hốc câu trạch trấu, có buổi chiều anh em tôi câu được mấy chục con. Con nào cũng béo vàng. Chạng vạng tối, cả con trai, con gái xóm Gạch rủ nhau đi câu tôm. Cần câu chỉ là nhánh tre nhỏ, dây câu là sợi chỉ trắng, còn lưỡi câu là dây phanh xe đạp uốn cong. Tôm càng to ngon, có tối câu được lưng rổ. Còn nhiều cách đánh cá bằng lưới, chài, chũm... Nhiều hộ dân sống bằng nghề cá.
Sao ngày xưa (ở thập niên 60, 70 của thế kỷ trước) cá tôm nhiều và ngon vậy. Ôi giờ về quê cứ ước được như ngày xưa!
