Khai hội đền Xã Tắc ở vùng biên Móng Cái (Quảng Ninh)

Chương trình được tổ chức với quy mô cấp thành phố với tinh thần đảm bảo thiết thực, tiết kiệm và hiệu quả, trên cơ sở phát huy vai trò của nhân dân, đẩy mạnh việc huy động nhân lực, nguồn lực xã hội hóa phục vụ việc tổ chức lễ hội. Việc tổ chức lễ hội thực hiện nghiêm và tuân thủ tốt chỉ đạo của các cấp về phòng, chống dịch COVID-19.

Phần lễ gồm lễ Cấp thủy; lễ Mộc dục; lễ Nghênh Thần (rước Thần du Xuân); lễ tế Xã Tắc; lễ dâng lễ vật của các địa phương, cơ quan, đơn vị và nhân dân trên địa bàn thành phố; lễ cúng chúng sinh và lễ Xuất tịch.

Chương trình khai mạc sẽ diễn ra ngày 3/3, với các hoạt động phần hội như các trò chơi dân gian truyền thống như bịt mắt đập niêu, kéo co, đẩy gậy, đi cầu kiều, viết thư pháp.

Ngày 4/11/2020, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã ban hành Quyết định số 3238/QĐ-BVHTTDL về việc xếp hạng Di tích cấp Quốc gia đối với Di tích lịch sử đền Xã Tắc. Trước đó năm 2005, đền Xã Tắc đã được UBND tỉnh Quảng Ninh xếp hạng Di tích lịch sử cấp tỉnh.

Lễ hội đền Xã Tắc năm 2022 là một trong những hoạt động nằm trong chuỗi các hoạt động sự kiện kích cầu du lịch của thành phố Móng Cái, hưởng ứng chương trình mở cửa, phục hồi hoạt động du lịch của tỉnh Quảng Ninh, năm du lịch Quốc gia 2022 nhằm thu hút du khách đến với thành phố Móng Cái và giới thiệu quảng bá các giá trị di sản văn hóa của đền Xã Tắc cùng các danh lam thắng cảnh, điểm đến du lịch của Móng Cái. Qua đó, giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ, nêu cao trách nhiệm bảo vệ, gìn giữ và phát huy giá trị di sản văn hóa truyền thống của địa phương, góp phần xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Đền Xã Tắc là di tích văn hóa tiêu biểu và cũng là một điểm du lịch tâm linh hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách thập phương. Trải qua bao thăng trầm lịch sử, đến nay, đền Xã Tắc đã được công nhận là Di tích cấp Quốc gia nơi chốn linh thiêng khẳng định chủ quyền đất nước.

Đền Xã Tắc được xây dựng vào cuối thế kỷ XIII, đầu thế kỷ XIV để thờ thần Xã Tắc Sơn Hà (vị thần đất nước), nằm trên ranh giới phân định đường biên giới với nước bạn Trung Quốc, đây là nơi khẳng định chủ quyền đất nước. Tương truyền, ngôi đền chỉ là một am cỏ nhỏ ở sát mép Thác Mang, trên dòng sông Ka Long. Vào khoảng đầu thế kỷ XX, trong một trận bão lớn, ngôi đền bị sạt lở, bát nhang, ban thờ trôi dạt vào một gò đất cao, người địa phương gọi khu vực ấy là Xoáy Nguồn. Tại vị trí này, người dân đã xây dựng lại ngôi đền bằng gạch đất nung, mái lợp ngói âm dương.