Hà Nội: Kiểm tra việc tu bổ Di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm

Công tác thanh kiểm tra tập trung vào việc kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về di sản văn hóa tại di tích đình Chèm; kịp thời phát hiện và xử lý hoặc trình cấp có thẩm quyền xử lý các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật về di sản văn hóa tại di tích đình Chèm. Trong quá trình kiểm tra, nếu phát hiện vi phạm pháp luật về di sản văn hóa của các tổ chức, cá nhân có liên quan thì Đoàn kiểm tra có trách nhiệm lập biên bản để xử lý hoặc trình cấp có thẩm quyền xử lý theo đúng quy định.

Mấy ngày gần đây, dư luận xôn xao về việc tu bổ Di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm khi những hình ảnh lan truyền việc tu bổ ngổn ngang, phá dỡ hết bậc thềm, nền đá và chặt hạ cây đa phía trước nghỉ môn. Nhiều người bày tỏ lo ngại việc đập đi xây mới các bậc thềm đá và nền đá sẽ ảnh hưởng tới giá trị, tính thẩm mỹ của di tích. Đặc biệt là việc chặt hạ cây đa trước cổng đình sẽ ảnh hướng lớn tới cảnh quan di tích.

Về vấn đề chặt hạ cây đa, UBND quận Bắc Tử Liêm cho biết, hiện trạng cây đa bị chặt hạ là cây đa đỏ (đa Ấn Độ) được các cụ trong Tiểu Ban quản lý di tích đình Chèm trồng từ khoảng năm 1998 để tạo bóng mát. Đây không phải cây cổ thụ hay cây di sản, không có trong hồ sơ xếp hạng di tích (nằm trong khu vực I), đồng thời không phù hợp cây đô thị. Năm 2021, trong mùa mưa bão cây đa này đã gãy 1/3 về phía 4 cột đồng trụ và làm gãy một phần của một trong 4 cột đồng trụ; cây đa có hiện tượng nghiêng 25 độ về phía nghi môn nội (tàu tượng) và nghi môn ngoại (cột đồng trụ) của đình Chèm.

Bên cạnh đó, rễ của cây đa hiện đã ăn sâu vào nền gạch nghi môn ngoại và chân cột đồng trụ gây bong tróc, nghiêng nứt sàn và cột đồng trụ; đồng thời, chặn một phần cống thoát nước của đình ra phía sông Hồng gây ngập úng trong nội tự hàng năm. Thời gian gần đây, qua cuộc họp, Ban khánh tiết đình Chèm có đề nghị chặt hạ, UBND quận Bắc Từ Liêm đã tiếp nhận thông tin và đề nghị UBND phường Thụy Phương có báo cáo đánh giá, đồng thời thực hiện quy trình xin ý kiến Sở Văn hóa  và Thể thao.

Theo lý giải của UBND phường Thụy Phương, trong tuần vừa qua, do tâm lý lo sợ mùa mưa bão tới gần, Ban Khánh tiết đình Chèm cùng với các cụ cao niên, bô lão đã họp và thống nhất chặt hạ cây đa với ý thức để trả lại hiện trạng ban đầu với không gian kiến trúc cổ kính của ngôi đình Chèm; đồng thời, đảm bảo an toàn cho nhân dân và di tích nhất là trong mùa mưa bão.

Phó Chủ tịch UBND quận Bắc Từ Liêm Lê Thị Thu Hương cho biết, khi nhận được báo cáo của UBND phường Thụy Phương, quận đã chỉ đạo kiểm tra, làm rõ việc chặt hạ cây đa tại di tích quốc gia đặc biệt đình Chèm yêu cầu phòng Văn hóa - Thông tin, UBND Phường Thụy Phương và các đơn vị có liên quan khẩn trương kiểm tra, rà soát, đánh giá toàn bộ sự việc liên quan đến việc chặt hạ cây đa, đồng thời rà soát công tác quản lý nhà nước tại di tích đình Chèm theo quy định.

Quận cũng giao các ngành thuộc quận và UBND phường Thụy Phương tổ chức triển khai rà soát toàn bộ sự việc, lập hồ sơ kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, cá nhân có liên quan. Trong thời gian tới, UBND quận tiếp tục chỉ đạo các phòng, ban, ngành và các đơn vị thực hiện đúng quy định về Luật Di sản văn hóa, các quy định trong quản lý nhà nước đối với các cơ sở thờ tự, tín ngưỡng trên địa bàn quận; thực hiện công tác đầu tư để tu bổ, tôn tạo, nâng cấp nhằm phát huy các giá trị lịch sử văn hóa của các di tích trên địa bàn quận.

Được biết, các hạng mục chỉnh trang, tu sửa, đình Chèm bao gồm: Chỉnh trang lại toàn bộ hệ thống tường rào, cây xanh xung quanh đình, chỉnh sửa lại ngói, hạ cốt sân trước và sân sau đình để đảm bảo trả lại nguyên vẹn đình Chèm trước kia... Nguồn vốn tu bổ từ ngân sách và một phần xã hội hóa. Dự kiến việc tu bổ hoàn thành vào tháng 4/2022. Việc tu bổ di tích đã thông qua Sở Văn hóa và Thể Thao Hà Nội cũng như Bộ Văn hóa, Thể Thao và Du lịch. Tuy nhiên, quá trình tu bổ đúng với những thỏa thuận của cơ quan chức năng hay không, Đoàn kiểm tra của Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội đang tiếp tục làm rõ.

Đình Chèm là một công trình kiến trúc có nghệ thuật chạm khắc độc đáo, cũng là một trong những ngôi đình được coi là cổ nhất nước ta. Theo lời kể của dân làng thì đình có niên đại cách đây hơn 2000 năm. Song hiện trong đình chỉ lưu giữ được nhiều hình chạm khắc gỗ phong cách thế kỷ 18, có hai pho tượng vợ chồng Lý Thân bằng gỗ sơn son thếp vàng tạc năm 1888. Đình Chèm được xây dựng theo lối kiến trúc nội công ngoại quốc, chắc chắn và công phu. Hiện ở đình Chèm vẫn còn lưu giữ chiếc lư hương ngàn năm tuổi rất quý hiếm...

Với những giá trị tổng hợp về kiến trúc và lễ hội, ngày 25/6/2018 đình Chèm được công nhận là Di tích quốc gia đặc biệt. Trước đó, ngày 17/6/2016, Lễ hội đình Chèm được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.