Vị quan công liêm chính trực
Chuyện kể rằng: Cụ rất bất bình với lớp quan lại chỉ biết phe phỡn, chắc táng, ham vui mà vô trách việc nước. Một hôm cụ sai bảo người nhà sửa soạn mấy mâm cơm toàn thịt chó, để cụ mời các vị quan đó tới uống rượu. Cụ dặn người nhà không được rót nước mời bất kỳ ai khi cụ chưa mời uống.
Các vị quan lại đã tới dự đồng đủ, trong đó cũng có những người không biết ăn thịt chó, đang nhớn nhắc tìm khắp nhà trên, nhà dưới xem có mâm nào không có thịt chó. Cơ hội đã tới cụ nói lớn : " Trên, dưới toàn chó thôi ". Bữa nhậu rượu thịt chó làm các quan khát nước cháy khô cổ mà không thấy nước uống ở đâu, cơ hội tới rồi cụ liền la lớn : " Người mô? Tụi bay chỉ biết cắm đầu vô ăn mà không biết lo việc nước chi hả ".
Tan cuộc tiệc tùng về nhà tỉnh rượu, ai nấy đều nhận ra trong câu nói chữ nghĩa thâm thúy cụ Hoàng Diệu...
Người mẹ mẫu mực
Có lẽ xuất thân từ một gia đình có truyền thống học hành, có nề nếp gia phong giáo dục con cái của người mẹ mẫu mực. Chuyện kể rằng: Hoàng Diệu mải mê đánh giặc, lo toan việc nước lâu ngày không ghé về thăm mẹ. Hoàng Diệu gói gém tấm vải lụa gọi là quà nghĩ tới công lao đấng sinh thành, sai người gửi về quê biểu mẹ. Không ngờ tấm vải lụa ấy, mẹ cụ đã dắt thêm một chiếc roi mây gói cột cẩn thận rồi gửi trả lại Hoàng Diệu - Chiếc roi đã nói thay lời mẹ dậy...
Một ngày trời đẹp, tôi thật hạnh phúc được tới thắp nén nhang tri ân trên ngôi mộ cụ Hoàng Diệu bên bờ Thu bồn trong xanh thơ mộng. Mảnh đất Gò nổi nhỏ bé đã sinh ra biết bao danh nhân chí sĩ như Hoàng Diệu, như Trần Cao Vân, như Phan Phú Thứ....Mảnh đất đã sinh ra bao nhiều Tiến sĩ, phó Bảng, Cử nhân, Tú Tài lừng danh thời nho học như: Tiến sĩ Phạm Liệu, Phó Bảng Ngô Truân, Phó Bảng Phạm Tuân, Phó Bảng Dương Hiển Tiến...Nhà ngoại giao tài ba lỗi lạc Nguyễn Thi Bình cháu ngoại chí sĩ Phan Chu Trinh. Phải chăng dòng sông Thu bồn bồi đắp phù sa thành Gò Nổi mảnh đất địa linh nhân kiệt là niềm tự hào của người dân quê xứ Quảng.
Chuyện làng quê
Lương Hòa
Link nội dung: https://vanhoavaphattrien.vn/tong-doc-hoang-dieu-a12666.html