Ốc đồng

Lão Dần lấy túi ốc, đổ ra rổ nhựa để rửa trước khi ngâm vào chậu nước. Nhìn mớ ốc, lão Dần bảo với bà xã: Ốc này, thì đúng là ốc đồng rồi! Nhưng không phải là ốc bắt ở trên đồng ruộng, mà chỉ là ốc bắt ở dưới sông nội đồng thôi.

Vợ lão Dần nguýt: Ông đúng là lắm chuyện! Ốc ở dưới sông với ốc ở trên đồng, thì có khác gì nhau đâu. Cũng đều là ốc cả.

Lão Dần giải thích: Ốc sinh sống ở trên đồng ruộng, ăn ngon hơn ốc sống ở dưới sông. Vì trên đồng ruộng có đủ ánh sáng để rêu, tảo phát triển…tạo nguồn thức ăn giàu dinh dưỡng cho ốc, nên béo hơn ốc sống ở dưới sông hoặc ao hồ.

*****

Ốc đồng (có nơi gọi là ốc hạt, ốc đá, ốc quắn…) là loài ốc nước ngọt, sinh sống trên đồng ruộng, sông ngòi, ao hồ. Thức ăn của ốc là rong, rêu, tảo, cây cỏ thân mềm… Bắt ốc có nhiều cách, như mò ốc ở dưới ao hồ, sông ngòi, bắt (nhặt) trên đồng ruộng, dùng te lưới để kéo…

Nhớ ngày còn bé, lão Dần với lũ bạn cùng xóm. Cứ ra ngoài đồng, lội ruộng nhặt một lúc là được đầy một giỏ, mấy cân ốc. Ốc bắt được nhiều, ăn không hết, thì U đem ra chợ bán cũng được món tiền mua thêm sách vở, bút mực đấy!

Ốc đồng là món ăn dân dã, đậm chất đồng quê, giàu dinh dưỡng. Ốc đồng chế biến được rất nhiều món ngon. Nhưng phổ biến nhất vẫn là ốc luộc, chấm nước mắm gừng, tỏi ớt, lá chanh.

Để món ốc luộc thơm ngon, thì phải chọn được mớ ốc ngon. Khi luộc, gia vị không thể thiếu là lá chanh, lá gừng, luộc vừa chín tới. Nước chấm gừng, tỏi, ớt…pha phải vừa (chuẩn cơm mẹ nấu). Khi ăn phải dùng gai bưởi (gai bòng) khêu ruột ốc, rồi chấm mắm ăn sẽ ngon hơn là dùng kim, tăm tre. Vì gai bưởi có vị thơm, rất hợp với vị ngọt béo của ruột ốc.

Tiết lập thu, trời mát! Gặp mấy ông bạn chí cốt, ngồi uống rượu với ốc luộc nóng…thì thôi rồi! Theo đông y, ốc đồng tính hàn (lạnh), có tác dụng chữa một số bệnh, như bổ sung can xi, chữa vàng da, phù thũng… Con ốc, cũng gắn với những câu thành ngữ trong dân gian, mang ý nghĩa rất sâu sắc, như: “Người ăn ốc, người đổ vỏ”; “Ốc chả mang nổi mình ốc! Ốc còn mang cọc cho rêu”….

Ngày nay đồng ruộng đã bị ô nhiễm, do lạm dụng sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Vì vậy con ốc đồng, tôm cá… không thể sinh sống được. Tìm đâu ra thứ ốc đồng như ngày xưa nữa. Ốc bán ở chợ, cũng là ốc đồng. Nhưng không phải là ốc sinh sống ở ngoài đồng các bác ạ!

HD-06/8/22-NH

Chuyện Làng quê