Kỷ niệm 20 năm thành lập Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam (VCPMC) 

 

Sau phát biểu chào mừng. của PGS TS Đỗ Hông Quân, Chủ tịch Liên hiệp cá Hội VHNT Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng nghệ thuật- Hội Nhạc sĩ Việt Nam; Nhạc sĩ Đức Trịnh, Chủ tịch Hội Nhạc sĩ Việt Nam; Đoàn Văn Việt, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; lãnh đạo Khu vực châu Á- Thái Bình Dương của CISAC; Nhạc sĩ Đinh Trung Cẩn, Tổng Giám đốc VCPMC phát biểu nêu rõ: 

Trải qua 20 năm hình thành, vượt khó để phát triển, đến nay Trung tâm đã trở thành “mái nhà chung” nơi các nhạc sỹ, tác giả tin tưởng ủy thác và đồng hành, là “cánh tay nối dài” cho hoạt động quản lý nhà nước trong công tác thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan ở Việt Nam.

 

Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam được thành lập ngày 19-4-2002 theo Công văn số 28/BTCCBCP-TCPCP ngày 18-4-2002 của Ban Tổ chức cán bộ (nay là Bộ Nội vụ) và Quyết định số 19/2002/QĐ ngày 19-4-2002 của Hội Nhạc sỹ Việt Nam.

Tròn 20 năm, đến nay Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam từng bước hoàn thiện, trở thành một tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả (trong lĩnh vực âm nhạc) hoạt động hiệu quả và có uy tín đối với các thành viên trong nước cũng như quốc tế. Đây cũng là “mái nhà chung” nơi các nhạc sỹ, tác giả tin tưởng ủy thác và đồng hành, là “cánh tay nối dài” cho hoạt động quản lý nhà nước trong công tác thực thi bảo hộ quyền tác giả, quyền liên quan ở Việt Nam, góp phần làm chuyển biến nhận thức và ý thức tuân thủ pháp luật, đưa pháp luật về sở hữu trí tuệ nói chung, quyền tác giả, quyền liên quan nói riêng từng bước đi vào đời sống xã hội, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển, hội nhập của đất nước.

 

Là tổ chức phi lợi nhuận, trực thuộc Hội Nhạc sỹ Việt Nam, có tư cách pháp nhân độc lập, hoạt động theo quy định của pháp luật Việt Nam và Điều lệ Hội nhạc sỹ Việt Nam. 20 năm qua, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã làm tốt vai trò sứ mệnh trong việc quản lý, khai thác quyền tác giả được thành viên ủy quyền; cấp phép, thu và trả tiền nhuận bút, thù lao; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của các tác giả, nhạc sỹ là thành viên theo quy định của pháp luật.

Trung tâm cũng khuyến khích sáng tạo, góp phần phát triển văn hóa âm nhạc thông qua hoạt động xã hội nghề nghiệp; giúp cơ quan quản lý nhà nước trong việc hoạch định và thực hiện chính sách pháp luật về quyền tác giả, quyền liên quan; phối hợp phổ biến, tuyên truyền pháp luật; tổ chức hội thảo, hội nghị tập huấn về quyền tác giả, quyền liên quan; tham gia các hoạt động đối ngoại, tương trợ và hợp tác quốc tế trong lĩnh vực quyền tác giả, quyền liên quan...

Kể từ những ngày đầu vận hành và chính thức thành lập với số lượng thành viên ban đầu là 274 nhạc sỹ, đến nay, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam có gần 5.200 tác giả, phạm vi hoạt động trên cả nước, trụ sở chính tại Hà Nội, Chi nhánh phía Nam đặt tại TP Hồ Chí Minh, Văn phòng đại diện tại Đà Nẵng.

Tháng 7 năm 2009, Trung tâm trở thành thành viên chính thức của Liên minh quốc tế các Hiệp hội những nhà soạn nhạc và lời (CISAC), hoạt động đáp ứng được các tiêu chí chuyên nghiệp của quốc tế nhằm có đủ điều kiện và năng lực cho việc ký kết hợp tác song phương với các tổ chức bản quyền tương ứng trên thế giới.

Tính đến tháng 9-2022, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã ký thỏa thuận ủy quyền với 86 tổ chức quản lý tập thể quyền, nhà sản xuất, nhà xuất bản có cùng lĩnh vực, với phạm vi điều chỉnh ở gần 160 quốc gia và vùng lãnh thổ. Thông qua các thỏa thuận này, Trung tâm hiện đang là tổ chức đại diện tập thể quyền tác giả duy nhất tại Việt Nam, được quyền đại diện để quản lý và bảo vệ lợi ích của trên 4 triệu tác giả quốc tế tại lãnh thổ Việt Nam. Với các cam kết song phương và cơ chế phối hợp giữa Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam và các tổ chức quốc tế, quyền lợi của tác giả Việt Nam cũng được quản lý, bảo vệ tại các quốc gia tham gia ký kết.

Hiện nay, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đang thực hiện cấp phép và thu tiền sử dụng quyền tác giả âm nhạc ở trên 20 lĩnh vực sử dụng âm nhạc như: biểu diễn nghệ thuật, phát thanh - truyền hình, sản xuất chương trình truyền hình, sản xuất, phát hành bản ghi âm, ghi hình, phát hành trực tuyến, website và app âm nhạc, mạng xã hội, nhạc chuông nhạc chờ, sao chép quảng cáo, nhạc phim, phương tiện giao thông, các lĩnh vực dịch vụ có sử dụng nhạc tại các địa điểm kinh doanh như nhà hàng, khách sạn, resort, nhà hàng, phòng karaoke, quán bar, cà phê, phòng trà, siêu thị, cửa hàng, trung tâm thương mại, khu mua sắm, khu vui chơi, cơ sở chăm sóc sức khỏe - thể dục - thẩm mỹ, rạp chiếu phim…

Tính từ khi thành lập đến nay, tổng số tiền Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã thu được qua 20 năm (2002-2021) là trên 1.000 tỷ đồng, thực hiện nghĩa vụ nộp thuế cho Nhà nước theo quy định gần 100 tỷ đồng.

Bộ phận pháp chế của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam thường xuyên thực hiện tư vấn, trợ giúp pháp lý cho nhiều tác giả trong hàng trăm vụ việc liên quan đến tranh chấp hoặc chuyển giao tác phẩm; tích cực và nhanh chóng giải quyết khiếu nại của các tác giả thành viên nhằm bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của tác giả, giúp tác giả tìm hiểu các vấn đề pháp lý cần thiết trong hợp phát hiện có hành vi xâm phạm quyền tác giả hoặc các trường hợp như: xác nhận, xác minh tác phẩm, rà soát độc quyền, cập nhật tác phẩm, xác minh và điều chỉnh thông tin tên tác giả - tác phẩm để đảm bảo quyền nhân thân, quyền đứng tên tác phẩm; giải quyết khiếu nại liên quan đến sử dụng tác phẩm/quyền tác giả, tổ chức hòa giải khi có yêu cầu của các tác giả thành viên…

Nhạc sỹ Đinh Trung Cẩn - Tổng Giám đốc Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết, Trung tâm đã và đang thực hiện chi trả tác quyền cho các nhạc sỹ thành viên theo từng quý (3 tháng/lần). Cùng với việc đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả - chủ sở hữu tác phẩm, thời gian qua, Trung tâm đã nỗ lực rà soát thị trường sự dụng âm nhạc, đặc biệt là trên nền tảng số. Tích cực liên hệ, thuyết phục, đàm phán cùng các đơn vị sử dụng nhằm duy trì ổn định nguồn nhuận bút, thù lao sử dụng tác phẩm.

Bên cạnh đó, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam phối hợp với các Hội Văn học nghệ thuật ở Trung ương, khu vực và địa phương tuyên truyền, phổ biến các quy định về quyền tác giả, quyền liên quan đến các tác giả, hội viên. Qua đó, Trung tâm giúp các tác giả tìm hiểu quy định pháp luật, nâng cao ý thức tự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp đối với các tác phẩm do mình sáng tác, sở hữu; duy trì hoạt động chăm sóc hội viên, thăm hỏi và hỗ trợ, giúp đỡ các nhạc sỹ bị bệnh nặng, bệnh hiểm nghèo, có hoàn cảnh khó khăn, tham gia các hoạt động từ thiện và an sinh xã hội...

Nhìn lại chặng đường phát triển của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam, Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam Đỗ Hồng Quân đánh giá, đó là một thành tích thần kỳ, chưa từng xuất hiện trong công cuộc đổi mới trên lĩnh vực bản quyền, bảo vệ quyền tác giả và lợi ích chính đáng của những người sáng tạo nghệ thuật. Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Hồng Quân, đây là mẫu hình ảnh cho sự quyết liệt, dũng cảm trong việc đảm nhận vai trò thực thi, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người sáng tạo, là tấm gương trong công cuộc đổi mới đất nước để giữ và lan tỏa giá trị tài năng của những người lao động, sáng tạo văn học nghệ thuật nói chung, trong đó có âm nhạc.