Những tấm ảnh chụp 32 năm trước tại Lạng Sơn

Sĩ Cương, còn có bút danh là "Búa Máy". Ông chuyên làm thơ trào phúng, đăng trên báo Lạng Sơn. Nghề chính của Sĩ Cương làm thợ rèn, gò thùng tôn để nuôi vợ con. Nhưng ông đam mê và yêu thơ đến kỳ lạ.

"Ngày ngày quai búa gò thùng

Đêm đêm bác bút truy lùng tứ thơ"

Đó là câu sờ-lô-gân Sĩ Cương chép và treo cạnh bàn nước tiếp khách đến chơi nhà.

Những năm thập niên 80, đầu thập niên 90 của thế kỷ trước, mỗi lần tới Lạng Sơn công tác, tôi thường ghé thăm gia đình nhà thơ Sĩ Cương. Nhà ông ở ngoại ô thị xã (bây giờ là thành phố), trên đường đi Lộc Bình. Hồi đó, khu vực này còn bụi bặm và vắng vẻ thưa thớt lắm.

Mỗi lần tôi đến nhà, Sĩ Cương lập tức dẹp đồ nghề rèn, tìm cách liên lạc với bạn bè cùng sở thích, thường là gọi nhà thơ Nguyễn Thông và mấy anh em trong Hội Văn nghệ Lạng Sơn đến, để cùng "kin lẩu" và đọc các sáng tác mới cho nhau nghe...

Đầu năm 1991, sau khi chuyển ngành từ Quân đội sang Công an, tôi thực hiện chuyến công tác đi Lạng Sơn, để tổ chức mạng lưới cộng tác viên cho việc biên tập sách. Sau khi làm việc với anh Hà Đông Dương (PX15 Công an Lạng Sơn) và Nhà văn Nguyễn Trường Thanh (Hội Văn nghệ Lạng Sơn), tôi đã ghé qua nhà Sĩ Cương. Và ông ngẫu hứng bấm máy chụp hai tấm hình này, rồi in ảnh và gửi về Hà Nội cho tôi...

Mới đó, mà hơn 30 năm đã trôi qua. Cả Sĩ Cương, Nguyễn Thông và nhà văn Nguyễn Trường Thanh đều đã trở thành "Những người muôn năm cũ/ Hồn ở đâu bây giờ" (Vũ Đình Liên)?

Hà Nội, 17/2/2023

Đ.V.H

Trái tim người lính