Khói thuốc lá - mối nguy hại tiềm tàng tới sức khỏe cộng đồng

                Nạn nhân chủ yếu của phơi nhiệm khói thuốc là phụ nữ và trẻ em (ảnh sưu tầm)

Nhiều người sử dụng thuốc lá luôn nhầm tưởng rằng khi hút thuốc, họ sẽ là người trực tiếp gánh chịu những hậu quả từ khói thuốc mà không biết rằng chính những người hít phải khói thuốc thụ động mới là đối tượng chịu mức ảnh hượng nặng nề hơn gấp 4 lần. Theo các chuyên gia, hút thuốc là nguyên nhân hàng đầu gây ra ung thư phổi tại Việt Nam. Hút thuốc thụ động là hít phải (hay còn gọi là phơi nhiễm) khói thuốc từ đầu điếu đang cháy hoặc khói thuốc do người hút thuốc phả ra.

Kẻ thù vô hình trong không khí

Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, khói thuốc lá chứa nhiều hóa chất độc hại như CO, nicotine, benzene, tar, và một loạt các chất hóa học khác. Những chất độc hại này có thể gây ra nhiều căn bệnh khác nhau, bao gồm ung thư phổi, hen suyễn, và viêm phế quản…

 Nếu có một người hút thuốc trong một khu vực đông người, những người xung quanh sẽ hít phải những hóa chất độc hại đó nên có thể dẫn đến nguy cơ mắc các căn bệnh này cao hơn người sử dụng thuốc lá gấp 4 lần. Trong một nghiên cứu của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) đã chỉ ra rằng việc hút thuốc lá trong các khu vực như sân bay, nhà ga và bệnh viện có thể gây ra nguy cơ bị nhiễm vi trùng và virus cao vượt ngưỡng bình thường điều này cũng đồng nghĩa với việc khói thuốc lá có thể làm giảm khả năng miễn dịch của cơ thể đối với các bệnh truyền nhiễm.

Bên cạnh đó, Tạp chí Y khoa Anh (BMJ) cũng đã đưa ra những con số thống kê đáng buồn: Việc hút thuốc là nguyên nhân chính gây ra khoảng 8 triệu trường hợp tử vong hàng năm trên toàn thế giới; 37% dân số thế giới, khoảng 2,8 tỷ người, sống trong môi trường nơi họ bị tác động bởi khói thuốc lá của người khác. Việc hút thuốc nơi công cộng chiếm 30% tổng số ca tử vong do hút thuốc trên toàn thế giới.

Nạn nhân chủ yếu của thuốc lá thụ động lại chính là phụ nữ và trẻ em; phụ nữ phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động chiếm tỷ lệ tới 80%, còn trẻ em là 50%. Tính riêng tại nước ta, hút thuốc là nguyên nhân chính gây ra khoảng 40.000 trường hợp tử vong hàng năm ở Việt Nam trong đó có tới 60% dân số Việt Nam sống trong môi trường nơi họ bị tác động bởi khói thuốc lá của người khác.

Nỗ lực “diệt trừ” khói thuốc của ngành Y tế

Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất trong đó đặc biệt có tới 69 chất gây ung thư. Kẻ thù vô hình này có thể tồn tại ở khắp mọi nơi và đặc biệt không có ngưỡng an toàn khi phơi nhiễm với khói thuốc lá thụ động. Hiểu được mối nguy hiểm đối với cộng đồng trước vấn nạn thuốc lá, Bộ Y tế đã ban hành Thông tư số 11/2023/TT-BYT: Quy định về việc thực hiện địa điểm cấm hút thuốc lá và xét tặng Giải thưởng Môi trường không thuốc lá. Thông tư được kí, ban hành ngày 11/05/2023 và có hiệu lực kể từ ngày 01/08/2023.

Nội dung Thông tư có quy định cụ thể các địa điểm cấm hoàn toàn trong nhà và khuôn viên; cấm hoàn toàn trong nhà; cấm trong nhà nhưng được phép có nơi dành riêng cho người hút thuốc lá; các phương tiện công cộng cấm hút thuốc hoàn toàn.

Những địa điểm cấm hút thuốc theo Thông tư số 11/2023/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành ngày 11/05/2023 (Trình bày: Diễm Hương)