Bằng vài nét chấm phá trong tác phẩm “Có một dòng suối trong lành”, Nhạc sỹ An Thuyên đã khắc họa một khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp của một dòng suối mãi xanh, luôn hát ca và chảy mãi không ngừng. Trong không gian thơ mộng đó, bừng sáng một tình yêu thủy chung son sắc và mãnh liệt như nguồn nước không bao giờ vơi cạn, mãi tuôn trào trong tim của đôi lứa yêu nhau:
“Có một dòng suối trong lành ngày ngày lấp lánh
Tình rằng có một dòng suối mãi xanh hát ca
Là em yêu anh như dòng suối không bao giờ cạn
Tình ra mênh mông, cuối biển đầu sông
Anh ơi sóng cả đại dương cồn cào
Chỉ một lời yêu mà sáng hơn trăng sao
Mặt trời cháy khát nước reo đầu nguồn
Mặt trăng ngọt ngào nụ hôn đầu
Ta đã trao nhau, mãi không bao giờ quên
Đại ngàn hát mãi, vẫn vô cùng xanh lá…là tình yêu của em
Có một dòng suối trong lành, chảy trong tim em…yêu anh!"
Trong tác phẩm này, Nhạc sỹ An Thuyên đã sử dụng nhiều thủ pháp nghệ thuật để tạo ra hiệu quả về hình ảnh đậm nét, góp phần làm cho cảm xúc thêm sâu sắc. Việc so sánh tình yêu với dòng suối không bao giờ cạn là một phép ẩn dụ cho tính vĩnh cửu và không ngừng tuôn chảy của tình yêu. Tác giả đã sử dụng những hình ảnh như “sóng cả đại dương cồn cào”, “nước reo đầu nguồn”…để tạo ra một không gian sống động và mạnh mẽ; sử dụng các hình ảnh của “mặt trời”, “mặt trăng” và “đại dương” không chỉ làm cho phần ca từ thêm phong phú mà còn tạo ra một không gian lãng mạn, làm tăng thêm sức hút và sức mạnh của tình yêu.
Đặc biệt, tác giả đã khéo léo sử dụng các âm vần, nhịp điều và ngôn ngữ giàu hình ảnh, cùng với lối diễn đạt thanh thoát giúp cho cảm xúc thăng hoa lan tỏa như là những làn sóng ngoài đại dương khi lặng lẽ, lúc lại ồn ào trào dâng mạnh mẽ. Mỗi từ ngữ được tác giả chắt lọc sử dung như những vì sao sáng lấp lánh trên bầu trời đêm, làm bừng sáng khung cảnh thơ mộng trong trẻo của tình yêu.
Về mặt âm nhạc, ca khúc “Có một dòng suối trong lành” được mở đầu bằng giai điệu đẹp, mượt mà, giọng thứ, nhịp 4/4, vui tươi, khoai thai. Âm nhạc dạt dào ngay từ ô nhịp đầu tiên. Tác giả sử dụng âm hình tiết tấu chùm 3 kém sau tạo nên câu chuyện âm nhạc rõ ràng, mạch lạc, khắc họa bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp.
Hai câu tiếp theo, Nhạc sỹ An Thuyên đã mượn hình ảnh dòng suối mát lành, trong vắt để miêu tả tình yêu trong sáng , bền bỉ mà thắm thiết của cô gái dành cho người thương “Là em yêu anh! Như dòng suối không bao giờ cạn, tình ra mênh mông …”. Có thể thấy, ngay ở đoạn nhạc đầu tiên của tác phẩm đã toát lên tinh thần của bản romance dạt dào đầy cảm xúc mà tác giả muốn gửi gắm vào tác phẩm.
Ở hai câu kế tiếp được cuộn lên như sự nhớ nhung dâng trào ví như sóng lớn ngoài đại dương và niềm khát khao cháy bỏng như ánh mặt trời thiêu đốt nhưng lại ấm áp như mặt trăng, niềm tin bền chặt trong tình yêu. Tác giả đã dùng thủ pháp sử dụng âm hình tiết tấu chùm 4 nhưng lại thay đổi lúc đơn lúc kép lúc thì kép trước rồi lại kép sau tạo ra sự khắc khoải trào dâng nỗi niềm yêu thương trong tâm tình của cô gái: “Anh ơi sóng cả đại dương cồn cào. Chỉ một lời yêu mà sáng hơn trăng sao. Mặt trời cháy khát, nước reo đầu nguồn…”.
Đoạn phát triển, ca khúc được đẩy lên cao trào nhất. Tác giả nhấn mạnh vào những âm khu cao, ngân dài và đảo phách rồi tiếp tục chuyển động và dừng lại ngân dài ở nốt cao nhất của tác phẩm: “Đại ngàn hát mãi, với vô cùng xanh lá…”. Tác giả đã tạo bất ngờ bằng sự dịu dàng như nuốt niềm nhớ nhung vào trong một cách tinh tế như tình yêu và tâm hồn của cô gái trong tác phẩm khi đổ vào câu “Là tình yêu của em…”.
Phần kết tác giả đã sử dụng âm nhạc thay cho lời hát bằng câu vocali vang lên ví như nỗi niềm yêu thương, nhớ nhung đến xé lòng được diễn tả bằng âm nhạc qua cách thể hiện legrato, macgato, linh hoạt bằng những âm chạy cho giọng spano (nữ cao) sau khi dứt phần hát không lời thì cái kết lại vô cùng bất ngờ như lời tâm sự thầm kín của cô gái “Có một dòng suối trong lành, chảy trong tim em, yêu anh !”. Kết tự do (Ral) phần âm nhạc với những nốt ở âm khu thấp, kết về âm chủ Gm (xon thứ) tạo nên sự sâu sắc, lắng đọng và tinh tế đến vô cùng!
Có thể nói, ca khúc “Có một dòng suối trong lành” của nhạc sỹ An Thuyên là bản tình ca đầy ắp sự lãng mạn về mối tình tuyệt đẹp long lanh trong sáng như làn nước mát giữa dòng suối trong lành được khắc họa bằng nghệ thuật sử dụng ngôn từ chắt lọc một cách tinh tế đến tài tình quyệt hòa trong giai điệu ngọt ngào sâu lắng và lối viết tiên phong trong dòng nhạc thính phòng trữ tình có sự kết hợp khéo léo giữa âm nhạc hàn lâm với ca khúc Việt Nam mang âm hưởng dân gian. Ca khúc này, sau khi ra đời đã được NSƯT Hương Giang thể hiện đầy thuyết phục và xuất sắc giành Huy chương Vàng tại Hội diễn ca múa nhạc chuyên nghiệp toàn Quốc năm 2012 tại Đắk Lắk.
Vương Xuân Nguyên
Link nội dung: https://vanhoavaphattrien.vn/co-mot-dong-suoi-trong-lanh-ban-tinh-ca-lang-man-cua-nhac-sy-an-thuyen-a23434.html