Lương Sơn - Hoà Bình: Chung sức Xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu gắn với phát triển đô thị

Được sự chỉ đạo, quan tâm của UBND tỉnh, các sở, ngành, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Lương Sơn đã lãnh đạo, chỉ đạo tập trung đẩy nhanh tiến độ hoàn thành các nhiệm vụ theo kế hoạch thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021 - 2025, nhằm mục tiêu giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới.

Thành tựu cơ bản sau khi công nhận huyện Lương Sơn đạt tiêu chuẩn nông thôn mới

Năm 2019, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định công nhận huyện Lương Sơn đạt chuẩn nông thôn mới. Diện mạo nông thôn của huyện đã đổi mới, cuộc sống vật chất và tinh thần của người dân ngày càng được nâng cao. Thu nhập bình quân đầu người đạt 38 triệu đồng/người/năm. Tỷ lệ hộ nghèo giảm xuống còn 2,92%.

Theo thống kê, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của huyện đạt 13,86%, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Trong đó, công nghiệp - xây dựng 63,1%; Thương mại - dịch vụ 24,8%; nông lâm nghiệp, thuỷ sản 12,1%. Quy mô các ngành kinh tế tăng gấp 2,2 lần so với năm 2015… Huyện Lương Sơn được đề nghị xét, công nhận đạt chuẩn nông thôn mới năm 2019 (sớm hơn 1 năm so với kế hoạch). Lương Sơn không có nợ đọng xây dựng cơ bản xây dựng nông thôn mới …

 Để có được kết quả đó, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Lương Sơn đã chỉ đạo sâu sát, quyết liệt công tác xây dựng nông thôn mới, cùng với đó là quyết tâm chính trị, sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, các địa phương và nhân dân, các thành phần kinh tế tạo nên phong trào xây dựng nông thôn mới toàn diện trên địa bàn huyện.

Các cơ quan, phòng, ban huyện phối hợp với UBND các xã tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia thực hiện, huy động nguồn lực xây dựng nông thôn mới, các chỉ tiêu, tiêu chí xây dựng xã và huyện nông thôn mới, tiếp tục nâng cao chất lượng tiêu chí, góp phần vào sự phát triển kinh tế - xã hội, an ninh trật tự, quốc phòng của địa phương.

Vận dụng đúng đắn và sáng tạo sức dân 

Hòa Bình là tỉnh trung du - miền núi phía Tây Bắc của Tổ quốc, với điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn. Do đó, việc xây dựng nông thôn mới gặp rất nhiều khó khăn, thách thức. Song với sự quyết tâm rất cao, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tỉnh đã đạt nhiều kết quả quan trọng, đóng góp vào thành tích xây dựng nông thôn mới của cả nước. Đến nay, Hòa Bình đã có 54 xã đạt chuẩn (đạt 41,2%). Chương trình Mỗi xã một sản phẩm triển khai được hơn 2 năm nhưng đã bước đầu đạt những kết quả tích cực, góp phần vào phát triển kinh tế nông thôn. Trong đó, Lương Sơn là huyện đầu tiên và là đơn vị hành chính cấp huyện thứ 2 của tỉnh (sau thành phố Hòa Bình) được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới. 

Lương Sơn là huyện cửa ngõ của tỉnh Hoà Bình, tiếp giáp thủ đô Hà Nội, có hệ thống giao thông huyết mạch, thuận tiện với các tuyến Quốc lộ 6,21A, đường Hồ Chí Minh, đường vành đai 5 thủ đô Hà Nội đi qua, huyện là vùng động lực kinh tế trọng điểm của tỉnh với thế mạnh phát triển công nghiệp, thương mại, dịch vụ, nghỉ dưỡng.

Huyện Lương Sơn là địa phương giàu truyền thống văn hóa, cách mạng, đã có nhiều đóng góp, hy sinh trong các cuộc đấu tranh giành độc lập, giải phóng dân tộc và công cuộc công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Huyện có vị trí địa lý đặc biệt, là cửa ngõ phía Đông của tỉnh Hòa Bình; là cầu nối giữa đồng bằng châu thổ Sông Hồng với miền núi Hòa Bình - Tây Bắc; là đô thị vệ tinh quan trọng của Vùng Thủ đô Hà Nội. Cùng với đó, huyện Lương Sơn có rất nhiều tiềm năng, lợi thế để đẩy mạnh phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống của người dân.  

Đến nay, huyện có 3 khu công nghiệp, trong đó khu công nghiệp Lương Sơn diện tích 83,08ha, đã lấp đầy 100%, có 39 doanh nghiệp đang hoạt động, tạo việc làm  cho trên 15.000 lao động, khu công nghiệp Nhuận Trạch đang đầu tư xây dựng hạ tầng, diện tích trên 213 ha, tiếp tục kêu gọi đầu tư hạ tầng khu công nghiệp Nam Lương Sơn diện tích trên 203 ha. Ngoài ra, huyện có 02 cụm công nghiệp đã được thành lập và đang triển khai thực hiện.

Với quyết tâm chính trị rất cao, cùng sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, các địa phương và sự hưởng ứng nhiệt tình tham gia của nhân dân, kinh tế, xã hội của huyện Lương Sơn đã có bước tiến vượt bậc trong xây dựng nông thôn mới và phát triển đô thị.

Nét nổi bật trong phong trào xây dựng nông thôn mới của huyện Lương Sơn là đã vận dụng đúng đắn và sáng tạo trong huy động sức dân, để người dân vừa là chủ thể, vừa là đối tượng thụ hưởng của nông thôn mới. 

Đến nay, sau hơn 10 năm thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới, huyện Lương Sơn đã thu được những kết quả rất đáng tự hào, hoàn thành 100% các tiêu chí và được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới sớm một năm so với kế hoạch đề ra. 

Bà Nguyễn Thị Minh - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Huyện Lương Sơn - tỉnh Hoà Bình cho biết, “Đối với Lương Sơn thì năm 2019 đã đạt chuẩn huyện nông thôn mới về tiêu chí của giai đoạn trước. Tuy nhiên theo tiêu chí của giai đoạn 2021 - 2025, huyện Lương Sơn tiếp tục chỉ đạo để nâng cao các tiêu chí đối với xã nông thôn mới phấn đấu lên nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu, trên cơ sở những bộ tiêu chí của Thủ tướng chính phủ cũng như là của uỷ ban nhân dân tỉnh. Huyện Lương Sơn có xây dựng kế hoạch giai đoạn 2021-2025, căn cứ vào Nghị quyết của Đảng bộ, đến 2025 Lương Sơn sẽ đạt 03 xã kiểu mẫu và 04 xã nâng cao”.

“Theo nghị quyết của Đại hội Đảng bộ là theo bộ tiêu chí cũ thì huyện Lương Sơn cũng đã đạt 03 xã nâng cao rồi, tuy nhiên theo giai đoạn mới, bộ tiêu chí mới, theo chỉ dẫn của Trung ương, cũng như của tỉnh thì các xã đã được công nhận nâng cao của giai đoạn trước thì vẫn tiếp tục hoàn thiện và đề nghị công nhận lại giai đoạn này”. Bà Nguyễn Thị Minh cho biết thêm.

Mới đây, Bộ Xây dựng đã có quyết định công nhận thị trấn Lương Sơn và khu vực mở rộng đạt tiêu chí đô thị loại IV. Đây là tiền đề cho huyện Lương Sơn có cơ hội phát triển nhanh và toàn diện hơn, tạo đà tiếp tục đầu tư mạnh mẽ hơn nữa, phát huy những yếu tố tiềm năng, phát triển kinh tế - xã hội của đô thị trong tương lai với mục tiêu trở thành thị xã vào năm 2025.

Giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí xây dựng nông thôn mới (giai đoạn 2021 – 2025)

Nhằm giữ vững và nâng cao chất lượng các tiêu chí, hoàn thành các nhiệm vụ, kế hoạch xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, từ đầu năm 2022 đến nay, Huyện ủy, HĐND, UBND huyện, tập trung xây dựng bộ máy chỉ đạo và tổ chức thực hiện chương trình từ huyện đến xã theo đúng quy định, hoạt động ổn định, phát huy hiệu quả trong vai trò lãnh đạo, chỉ đạo.

Bà Nguyễn Thị Minh - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Huyện Lương Sơn - tỉnh Hoà Bình chia sẻ, “huyện Lương Sơn tập trung lãnh đạo, chỉ đạo đối với các xã đã đạt nâng cao giai đoạn trước để thẩm định và xét cho giai đoạn 2021-2025. Đến thời điểm này đã được 02 xã cơ bản, còn 01 xã được quyết định của UBND tỉnh công nhận là xã đủ tiêu chuẩn, và hiện nay đang chờ các sở, ban, ngành có ý kiến thêm. Trong tiêu chí nông thôn mới, nâng cao có 19 tiêu chí, 75 chỉ tiêu, chỉ cần 01 chỉ tiêu không đạt thì sẽ không đạt cả xã nên cũng rất là khó”.

“Tôi sẽ tham mưu cho UBND huyện cố gắng phấn đấu để làm sao không phải vì mục tiêu là chỉ tiêu, khi liên quan đến nâng cao đời sống cho người dân, từ hạ tầng cơ sở, nâng cao thu nhập đến an sinh xã hội, nông thôn mới đó là tổng thể, tổng hoà từ kinh tế, chính trị, an ninh ninh, xã hội. Và song song với mục tiêu nông thôn mới, huyện Lương Sơn cũng đang phấn đấu lên đô thị, nông thôn mới là tiền đề để lên đô thị, xã phấn đấu lên phường thì phải đầu tư, nâng cao các hạng mục, đồng thời cũng bổ trợ cho nhau, các tiêu chí về nông thôn mới nâng cao lên phường cũng tương đương, là sự chỉ đạo chung của huyện trong xây dựng nông thôn mới và xây dựng các tiêu chí đối với các xã nông thôn mới, nông thôn mới kiểu mẫu”. Bà Nguyễn Thị Minh nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, huyện Lương Sơn đã thực hiện nhiều giải pháp như: Đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, vận động nhân dân tích cực tham gia thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025 đạt được những kết quả khả quan; triển khai mạnh mẽ các cuộc vận động, phong trào thi đua: "Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, "Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”, "Huyện Lương Sơn chung sức xây dựng nông thôn mới”; "Tuổi trẻ huyện Lương Sơn chung sức xây dựng nông thôn mới”; "Vận động nông dân phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh và giảm nghèo bền vững”…; nhân rộng mô hình phát triển kinh tế gắn với bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Theo báo cáo Kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia nông thôn mới năm 2023. Về tiêu chí xã nông thôn mới theo Quyết định của uỷ ban nhân dân tỉnh Hoà Bình số 1668/QĐ-UBND có 10/10 xã cơ bản giữ vững 19/9 tiêu chí xã nông thôn mới. Tuy nhiên còn một số chỉ tiêu mới bổ sung trong Bộ tiêu chí giai đoạn  2021 – 2025 chưa đạt hoặc đạt thấp hơn như: Tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hoá; Tiêu chí số 13 về tổ chức sản xuất và phát triển nông nghiệp; Tiêu chí số 15 về Y tế.

Đối với nhóm xã nông thôn mới nâng cao theo  theo Quyết định số 1669/QĐ-UBND ngày 18/08/2022 của uỷ ban nhân dân tỉnh về ban hành Bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao giai đoạn 2021 - 2025.

Năm 2023 có 02 xã cơ bản đạt các tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao như: Nhuận Trạch, Tân Vinh đã hoàn thiện hồ sơ đề nghị các sở, ngành của tỉnh thậm định, đánh giá mức độ đạt chuẩn các tiêu chí trình UBND tỉnh xem xét công nhận xã nông thôn mới nâng cao đối với xã Nhuận Trạch và xã Tân Vinh.

Các xã phấn đấu xã Nông thôn mới nâng cao giai đoạn  2021 - 2025. Kết quả có 5 xã cơ bản đạt từ 14-17/19 tiêu chí theo bộ tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, gồm: Thanh Cao, Liên Sơn, Cư Yên, Lâm Sơn và Hoà Sơn.

Năm 2023, phấn đấu đạt chuẩn 01 xã nông thôn mới kiểu mẫu, tập trung chỉ đạo các tiêu chí xã nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu. Đến hết tháng 10/2023 xã Nhuận Trạch được các sở, ban, ngành của tỉnh thẩm định, đánh giá, kết quả đã có 19/19 tiêu chí đạt, tương đương 75/75 chỉ tiêu.

Cũng theo Bà Bà Nguyễn Thị Minh - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Huyện Lương Sơn - tỉnh Hoà Bình, “Huyện Lương Sơn giai đoạn trước có 03 xã rồi nhưng mà theo bộ tiêu chí mới và theo hướng dẫn mới thì mình phải công nhận lại. Đến năm 2024 này, đến thời điểm này có 02 xã cơ bản đã đạt, 01 xã đã có quyết định và 01 xã các tiêu chí, các sở, ngành thẩm định cơ bản là đạt và đến hết năm nay sẽ cố gắng 01 đến 02 xã nữa. Đến năm 2025 cố gắng 03 xã kiểu mẫu và 03 xã nâng cao”.

Ngoài ra, qua kết quả rà soát, đánh giá đảm bảo đạt 9/9 tiêu chí Huyện Nông thôn mới theo quy định. Huyện đã chỉ đạo tập trung củng cố nâng cao chất lượng tiêu chí, phấn đấu đến năm 2025 đạt huyện nông thôn mới nâng cao, đồng thời đạt đơn vị hành chính cấp thị xã, trong đó tập trung vào các tiêu chí như: Thị trấn đạt chuẩn đô thị văn minh; Quy hoạch xây dựng vùng huyện phải đáp ứng yêu cầu về thực hiện xây dựng khu chức năng dịch vụ hỗ trợ phát triển kinh tế nông thôn; Tỷ lệ km đường huyện được trồng cây xanh dọc tuyến đường đạt trên 50%; Có khu cụm công nghiệp và có cụm ngành nghề nông thôn được đầu tư kết cấu hạ tầng kỹ thuật; Trung tâm y tế đạt chuẩn; Đất cây xanh sử dụng công công tại điểm dân cư nông thôn trên 2m/người; Tỷ lệ hộ gia đình thực hiện phân loại chất thải rắn tại nguồn đạt trên 40%.

Như vậy có thể thấy, trong quá trình triển khai thực hiện Chương trình nông thôn mới từ đầu năm 2022 đến nay, huyện Lương Sơn đã bám sát các quy định, văn bản hướng dẫn của Trung ương và tỉnh Hòa Bình để đề ra kế hoạch, chỉ tiêu xây dựng nông thôn mới, tiếp tục giữ vững, nâng cao chất lượng các tiêu chí, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của địa phương.

Toàn huyện xây dựng được 24 khu dân cư kiểu mẫu và 52 vườn mẫu được công nhận đạt chuẩn theo Quyết định 2188/QĐ-UBND ngày 20/9/2018 của UBND tỉnh Hoà Bình, trong đó năm 2023 đã công nhận 03 Khu dân cư kiểu mẫu và 05 đợt I.

Huyện Lương Sơn đã có 13 sản phẩm OCOP, trong đó có 11 sản phẩm 03 sao như: chuối Viba, Mật ong Lâm Sơn, Thịt dê núi Lương Sơn, Trứng vịt Hùng Tiến, Ổi Lê và Bưởi Mỹ Tân, Thịt gà Thuận Phát, bưởi diễn Tân Thành và chè Mỹ Tân, Bột sắn dây Nhuận Trạch, Trà túi lọc Thìa Canh; có 02 sản phẩm 04 sao cấp tỉnh đó là Cao xạ đen và Cao cà gai leo của Hợp Tác xã Tuyết Nhi. Trong năm 2023 vừa qua, có 03 sản phẩm được đánh giá xếp hạng 03 sao cấp huyện, 01 sản phẩm đề nghị Hội đồng thẩm định đánh giá xếp hạng 04 sao cấp tỉnh, tiếp tục khảo sát thực hiện chuẩn hoá 03 sản phẩm, nâng hạng sao.

Chương trình phát triển du lịch nông thôn theo Quyết định số 922/QĐ-TTg ngày 02/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ về triển khai mô hình du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm tại xã Cao Sơn với kinh phí thực hiện 500 triệu đồng, nguồn trực tiếp từ Chương trình Nông thôn mới.

Nhiệm vụ và giải pháp để phát triển nông nghiệp, nông thôn hiện đại, bền vững

Tăng cường công tác lãnh đaọ, chỉ đạo và quyết tâm chính trị của các cấp uỷ Đảng, chính quyền các cấp và thủ trưởng các cơ quan đơn vị trong việc tổ chức thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới. Đồng thời tập trung ưu tiên xã phấn đấu đạt chuẩn xã nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu.

Bà Nguyễn Thị Minh - Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Huyện Lương Sơn - tỉnh Hoà Bình khẳng định, “Mục tiêu chung trên cơ sở nghị quyết Đảng bộ, nghị quyết của Hội đồng nhân dân huyện, kế hoạch của tỉnh, ngành nông nghiệp cũng đã tham mưu cho huyện ban hành các kế hoạch giai đoạn hàng năm, trong kế hoạch có mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, có nhiệm vụ và giải pháp giao cho các cơ quan, phòng ban liên quan đến các tiêu chí để tập trung lãnh đạo, chỉ đạo. Để đạt được như vậy thì hàng tháng, hàng quý, 6 tháng, phòng nông nghiệp tham mưu cho uỷ ban nhân dân huyện thành lập đoàn đi kiểm tra, đánh giá từng tiêu chí của các xã và những khó khăn, vướng mắc để tháo gỡ kịp thời cho các xã, để các xã triển khai thực hiện làm sao cho vừa đảm bảo theo quy định, khêu gợi được tinh thần tuyên truyền, vận động cho người dân hiểu được chương trình nông thôn luôn có điểm xuất phát và không có điểm dừng”.

Tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của cả hệ thống chính trị và người dân để thực hiện có hiệu quả Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh” và các phong trào “Nhà sạch, vườn đẹp, môi trường trong lành, ngõ xóm văn minh”, cảnh quan môi trường, tuyến đường xanh, sạch đẹp; Phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc gắn với phong trào xây dựng nông thôn mới”, đấu tranh, ngăn chặn kịp thơi các đối tượng vi phạm pháp luật làm mất trật tự an toàn xã hội, an ninh nông thôn.

Tập trung chỉ đạo thực hiện nâng cao chất lượng các chỉ tiêu, tiêu chí xã nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, huyện nông thôn mới; trên cơ sở phân công trách nhiệm của các phòng, ban, ngành phụ trách tiêu chí xã nông thôn mới, huyện nông thôn mới; Ban chỉ đạo huyện thường xuyên kiểm tra, đôn đốc và định kỳ giao ban, phản ánh với các xã, các ngành của huyện để kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc trong triển khai thực hiện.

Đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng gắn với xây dựng nông thôn mới. Phát huy và khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế về đất đai, khí hậu, điều kiện tự nhiên để phát triển kinh tế nông nghiệp, nông sản tập trung gắn với cấp mã vùng trùng, mã vạch sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc, thúc đẩy triển khai chương trình OCOP nhằm phát triển các sản phẩm đặc sản của địa phương, phát triển du lịch cộng đồng gắn với xây dựng nông thôn mới.

Huy động tối đa các nguồn lực và thực hiện lồng ghép các nguồn vốn của các chương trình mục tiêu quốc gia, các chương trình, dự án hỗ trợ có mục tiêu trên địa bàn và các nguồn vốn khác để thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới. Đa dạng hoá các nguồn vốn huy động, thực hiện xã hội hoá các nguồn lực để thu hút vốn đầu tư của các doanh nghiệp, huy động nguồn lực trong nhân dân để đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng nông thôn đáp ứng nhu cầu phát triển.

Tiếp tục thực hiện đào tạo nghề cho lao động nông thôn gắn với chương trình, đề án. Đồng thời, quan tâm tăng cường bồi dưỡng năng lực cho đội ngũ cán bộ làm cong tác xây dựng nông thôn cấp xã, để nâng cao chất lương công tác tham mưu, đề xuất đột phá phù hợp với điều kiện đặc thù của địa phương.