Những thách thức và cơ hội trong tiêu dùng Việt Nam năm 2024

Trong bối cảnh biến động, việc nắm bắt nhu cầu và thói quen mua sắm của khách hàng trở nên khó khăn hơn bao giờ hết. Doanh nghiệp cần tận dụng các nguồn dữ liệu nghiên cứu thị trường uy tín để phân tích sâu hơn về hành vi người tiêu dùng. Điều này giúp tìm ra lời giải đúng cho bài toán cạnh tranh và định hướng phát triển.

Vừa qua, Viện Nghiên cứu Chiến lược Thương hiệu và Cạnh tranh (BCSI) đã tổ chức Diễn đàn Xu hướng Tiêu dùng Việt Nam. Sự kiện quy tụ sự tham gia của Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (VietinBank) và Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN).

Theo ông Võ Trí Thành, Viện trưởng Viện BCSI, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, người tiêu dùng Việt Nam có những điều chỉnh đáng kể trong tiêu dùng, xoay sở với ngân sách thu hẹp hơn. Người tiêu dùng giảm tần suất mua sắm, nhưng lại mua tại nhiều kênh hơn với mức chi tiêu trung bình cho mỗi lần mua sắm cũng tăng lên. Điều này khiến việc thu hút và xây dựng lòng trung thành của khách hàng cũng như việc nắm bắt nhu cầu, thói quen mua sắm, dự đoán và bắt kịp xu hướng tiêu dùng của khách hàng trở nên khó khăn hơn.

Những thay đổi này mang tới nhiều thách thức và biến động, buộc doanh nghiệp cũng phải thay đổi chiến lược để tiếp cận người tiêu dùng hiệu quả hơn, cung cấp các giải pháp phù hợp và tạo sự hài lòng cho người tiêu dùng.

Tại diễn đàn, các chuyên gia, diễn giả đã thảo luận, đưa ra những nhân tố tác động đến ngành hàng tiêu dùng, dự báo về xu hướng tiêu dùng năm 2024, những vấn đề pháp lý trong thương mại điện tử, từ đó đưa ra giải pháp, định hướng phát triển trong tương lai, thúc đẩy phát triển ngành hàng tiêu dùng nói riêng và kinh tế Việt Nam nói chung.

Ông Tạ Mạnh Cường, Trưởng phòng Xúc tiến thương mại (XTTM), Cục XTTM, Bộ Công thương, đã chia sẻ rằng sự thay đổi trong thị phần của các kênh mua sắm từ các kênh truyền thống sang nền tảng thương mại trực tuyến hiện đại, đặc biệt là ở thành thị, đã và đang trở thành cơ hội và thách thức đối với doanh nghiệp. Ông Cường khuyến nghị doanh nghiệp cần quan tâm nắm bắt các quy định, chính sách, và pháp luật trong nước và quốc tế về tiêu dùng. Đồng thời, xác định xu hướng và hành vi tiêu dùng theo từng ngành hàng để thiết kế và phát triển sản phẩm mới đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng.

Theo số liệu công bố của Tổng cục Thống kê ngày 29/5, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng tháng 5/2024 giảm nhẹ 0,1% so với tháng trước. Tuy nhiên, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng theo giá hiện hành tháng 5/2024 ước đạt 519,8 nghìn tỷ đồng, tăng 9,5% so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, nhóm hàng lương thực, thực phẩm tăng 9,9%; đồ dùng, dụng cụ, trang thiết bị gia đình tăng 9,0%; may mặc tăng 9,3%; dịch vụ lưu trú, ăn uống tăng 17,0%; du lịch lữ hành tăng 34,3%.

Bà Nguyễn Phương Nga - Giám đốc Khối kinh doanh Kantar Việt Nam - chia sẻ rằng mặc dù đã có những cải thiện đáng kể, nhưng 5/10 người tiêu dùng vẫn cho rằng nền kinh tế Việt Nam đang gặp khó khăn và tình hình này sẽ kéo dài ít nhất từ 6 tháng tới 1 năm nữa. Do đó, người tiêu dùng Việt Nam ngày càng tìm kiếm ưu đãi trực tuyến như một cách hiệu quả để cắt giảm chi tiêu cho việc mua sắm hàng tạp hóa. Điều này đặt ra một thách thức cho doanh nghiệp, cần quan tâm và khai thác hiệu quả kênh thương mại điện tử để gia tăng doanh số.

Bà Đặng Thúy Hà, Giám đốc Nghiên cứu Hành vi khách hàng tại NielsenIQ Việt Nam, đã chia sẻ thông tin quan trọng tại diễn đàn này. Theo bà Thúy Hà, người tiêu dùng đang thay đổi thói quen mua sắm từ ngắn hạn sang dài hạn. Cụ thể, trong quý III/2023, có 66% người tiêu dùng lựa chọn nấu ăn tại nhà. Con số này giảm xuống 60% trong quý IV-2023 và tiếp tục giảm xuống 62% trong quý I/2024. Ngoài ra, 50% người tiêu dùng cắt giảm việc mua sắm món đồ sang trọng, và 31% hoãn các chi phí lớn.

Đáng chú ý, để ứng phó với chi phí hàng hóa gia tăng, người tiêu dùng tìm kiếm ưu đãi trực tuyến để cắt giảm chi tiêu mua sắm hàng tạp hóa. Đồng thời, họ ưu tiên chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần.

Bà Thúy Hà cũng gợi mở rằng doanh nghiệp cần linh hoạt, nhanh chóng thích nghi, đổi mới và đánh giá lại chiến lược kinh doanh để phù hợp với những nhu cầu và xu hướng tiêu dùng hiện nay.

Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, người tiêu dùng Việt đã điều chỉnh thói quen mua sắm và cắt giảm mức chi tiêu không cần thiết. Doanh nghiệp cần thay đổi chiến lược để tiếp cận khách hàng hiệu quả hơn, cung cấp giải pháp phù hợp và tạo sự hài lòng. 

Diễn đàn xu hướng tiêu dùng Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong việc định hình thị trường tiêu dùng trong nước. Với sự quy tụ của các chuyên gia, doanh nghiệp, diễn đàn mang đến cơ hội để chia sẻ kiến thức, cập nhật thông tin, tạo ra những ý tưởng đột phá và khám phá tiềm năng phát triển kinh doanh mới. Thông qua việc phân tích xu hướng tiêu dùng, các chuyên gia có thể cung cấp những dự báo chính xác về hành vi, nhu cầu và mong muốn của người tiêu dùng Việt Nam. Từ đó, các doanh nghiệp có thể điều chỉnh chiến lược kinh doanh, ứng dụng công nghệ mới, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ, đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường.