Phát triển công nghiệp văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của Thủ đô

Tham dự buổi tọa đàm có đại biểu Trung ương, Thành phố Hà Nội, các tổ chức quốc tế, chuyên gia, nhà khoa học, văn nghệ sĩ, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghiệp văn hóa, hiệp hội Thủ công mỹ nghệ, làng nghề truyền thống,...

Buổi tọa đàm tập trung xoay quanh 4 vấn đề. Đầu tiên là nhận diện tiềm năng, thế mạnh của Hà Nội trong các lĩnh vực công nghiệp văn hóa. Đánh giá nguồn lực kinh tế các ngành công nghiệp văn hóa, có thể đóng góp vào tăng trưởng GRDP của Thủ đô.

Vấn đề thứ hai là những lĩnh vực mà các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia lĩnh vực công nghiệp văn hóa quan tâm, thuận lợi và khó khăn trong quá trình phát triển hiện nay.

Toàn cảnh buổi tọa đàm.

Tiếp đến là những sáng kiến tham vấn, gợi mở, đề xuất với thành phố các cơ chế, chính sách tạo điều kiện thúc đẩy các ngành công nghiệp văn hóa phát triển.

Và cuối cùng là sự vào cuộc, đóng góp của tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân và nhân dân trong quá trình thành phố triển khai thực hiện Nghị quyết.

Phát biểu tại tọa đàm, bà Bùi Huyền Mai - Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội, Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy cho biết: "Là thủ đô, trung tâm đầu não về chính trị, hành chính quốc gia, trung tâm lớn về văn hóa, khoa học, giáo dục, kinh tế của cả nước, Hà Nội luôn xác định văn hóa là trung tâm trong chính sách phát triển.

Với tiềm năng, lợi thế trong việc phát triển sức mạnh mềm văn hóa cùng mong muốn xây dựng diện mạo văn hóa mới, Hà Nội đã xây dựng Nghị quyết chuyên đề “Phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô, giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045". Trong đó, giai đoạn đầu thành phố sẽ tập trung khảo sát, đánh giá thực trạng, những thuận lợi, khó khăn, đồng thời tham vấn sáng kiến của các chuyên gia".

Bà Bùi Huyền Mai chia sẻ thêm: "Đảm bảo việc thúc đẩy mạnh mẽ sự kế thừa và phát triển về văn hóa sáng tạo của thủ đô ngàn năm văn hiến là vô cùng cần thiết. Đây cũng là nhiệm vụ đặt ra sau khi Hà Nội chính thức được công nhận là thành phố sáng tạo để hiện thực hóa, phát triển các ngành văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, có sự phát triển cả về chất và lượng, đóng góp vào tăng trưởng chung của thủ đô”.

Cũng tại buổi tọa đàm, ông Nguyễn Văn Phong - Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội khẳng định, "Văn hóa cùng con người Hà Nội là một nguồn lực quan trọng quyết định sự phát triển bền vững, Hà Nội có thể không là trung tâm hàng đầu về kinh tế nhưng Hà Nội phải là trung tâm hàng đầu đất nước về vấn đề văn hóa".

Còn với nhạc sĩ Quốc Trung, "Để đánh giá thực trạng tiềm năng phát triển của nền công nghiệp văn hóa, công nghiệp sáng tạo của Thành phố cần có cách nhìn khách quan, hiểu biết và cần phải liên kết với các nền công nghiệp văn hóa, công nghiệp sáng tạo của các nước phát triển tránh tình trạng tô hồng, ngợi ca về truyền thống mà có cách nhìn không thực tế về tiềm năng phát triển. Đời sống văn hóa là cơ sở bệ phóng cho sự phát triển minh chứng là chúng ta có một nền công nghiệp văn hóa phát triển.

Định nghĩa về công nghiệp văn hóa sai lệch thì sẽ xây dựng một kế hoạch thiếu tầm nhìn. Không khó để chúng ta nhận thấy các dự án về  phát triển công nghiệp văn hóa, nhất là các dự án cộng đồng có yếu tố nước ngoài hoặc chuyên gia nước ngoài đa phần tốt hơn các dự án trong nước không đơn thuần về kinh phí thực hiện, có rất nhiều lý do nhưng lý do quan trọng nhất là từ cách nhìn và cách đánh giá thực trạng một cách không khách quan".

"Thay vì là một điểm đến, Hà Nội vẫn chưa thực sự thu hút du khách do thiếu các hoạt động văn hóa nổi bật. Các mô hình nhỏ lẻ nội dung chất lượng cũ còn nghèo nàn. Ngoài điểm lạ mắt lạ tai thì chưa có tính hấp dẫn hay tính nghệ thuật đỉnh cao. Bên cạnh nghệ thuật rối nước, thành phố trong thời gian gần đây đã có thêm những chương trình xiếc “làng tôi” nhưng vở diễn còn gặp rất nhiều khó khăn. Chúng ta không thể phủ nhận chúng ta có tiềm lực thành phố gần 10 triệu dân cùng hàng trăm nghìn lượt du khách đến Hà Nội mỗi năm, vậy khó khăn nằm ở chỗ chúng ta chưa có sự phát triển bền vững. Một dự án nghệ thuật đỉnh cao muốn thu hút quan tâm của người dân trong nước cũng như là du khách nước ngoài cần có sự đầu tư.

Trước tiên để phát triển công nghiệp văn hóa chúng ta phải đánh giá nhìn nhận tiếp cận theo hướng tư duy thị trường. Yếu tố để phát triển thị trường là sự cạnh tranh, cạnh tranh lành mạnh phát triển, cạnh tranh để phát huy sáng tạo. Trong nhiều năm qua, các đơn vị nghệ thuật nhà nước trực thuộc thành phố và trung ương, các trung tâm văn hóa nghệ thuật của nhà nước tuy đã được hỗ trợ của nhà nước nhưng vẫn gặp khó khăn rất nhiều trong việc xây dựng nguồn lực.

Thành phố cần cởi mở hơn, xóa bỏ ranh giới giữa các đơn vị nghệ thuật trong và ngoài nhà nước để tận dụng các nguồn lực xã hội đồng thời tạo nên sự cạnh tranh góp phần phát triển chung của toàn thành phố. Thành phố nên mạnh dạn giao các dự án của thành phố cho các đơn vị tư nhân có uy tin năng lực. Xây dựng các chế độ quan lý về chát lượng, chế độ ngân sách tài chính để các đơn vị ngoài nó nước được quyền tham gia" - Nhạc sĩ Quốc Trung bày tỏ quan điểm.

Nhận thức được tầm quan trọng của phát triển công nghiệp văn hóa sẽ mang lại lợi ích nhiều mặt, dài lâu cho đất nước, Nghị quyết số 33-NQ/TW của Trung ương Đảng khóa XI về “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước” đã xác định phát triển công nghiệp văn hóa là một trong những mục tiêu trong giai đoạn mới, nhằm “khai thác và phát huy những tiềm năng và giá trị đặc sắc của văn hóa Việt Nam; khuyến khích xuất khẩu sản phẩm văn hóa, góp phần quảng bá văn hóa Việt Nam ra thế giới.

Nghị quyết đại hội lần thứ XIII của Đảng khẳng định quyết tâm “Khẩn trương triển khai phát triển có trọng tâm, trọng điểm ngành công nghiệp văn hóa và dịch vụ văn hóa trên cơ sở xác định và phát huy sức mạnh mềm của văn hóa Việt Nam, vận dụng có hiệu quả các giá trị và thành tựu mới của văn hóa, khoa học kỹ thuật, công nghệ của thế giới”.