"Làm từ thiện phải làm từ tâm, đừng thấy thị phi mà từ bỏ"

Chiều 24/9, báo Đại Đoàn Kết tổ chức tọa đàm "Cá nhân làm từ thiện thế nào cho đúng?" với sự tham gia của các khách mời là ông Lưu Bình Nhưỡng, Tiến sĩ Luật, ĐBQH khoá XIV; Đại tá, Tiến sĩ, Luật sư Lê Ngọc Khánh và một số nghệ sĩ nổi tiếng thường xuyên tham gia các hoạt động từ thiện: MC Phan Anh; Ca sĩ Thái Thuỳ Linh. Theo dự kiến ban đầu, ca sĩ Thủy Tiên cũng nằm trong danh sách khách mời. Tuy nhiên, trước khi buổi tọa đàm diễn ra, đại diện của Thuỷ Tiên báo lại vì lý do sức khoẻ nên không thể tham gia chương trình.

MC Phan Anh: Tôi có tham khi kêu gọi từ thiện

Mở đầu buổi tọa đàm, MC Phan Anh đã có những chia sẻ đáng chú ý về chuyến đi từ thiện năm 2016. Anh tâm sự rằng, điều khó khăn nhất khi làm công việc thiện nguyện cho cộng đồng, đó chính là làm sao chế ngự được sự tham – sân – si của mình.

MC Phan Anh. Ảnh: Quang Vinh.

“Hành trình đến với bà con năm 2016, mọi người hỏi tôi có tham không, chắc chắn tôi phải trả lời là tôi có "tham". Nhưng thời điểm đó tôi không nhận ra cái tham của mình đâu. Ở đây không phải tôi tham lấy tiền của bà con mà tham được mọi người ghi nhận, ủng hộ nhiều hơn.

Tôi nhớ, ngày đầu tiên, tài khoản của tôi nhận được 8 tỷ đồng. Tôi thấy quá sức mình rồi, làm sao mình làm được. Tôi là người làm từ thiện không chuyên nghiệp nên xin mọi người chuyển hướng từ thiện cho các nhóm khác đi. Nhưng tôi vẫn thích số tiền chảy vào tài khoản của mình, tức là thích sự ghi nhận của mọi người, thích sự tin tưởng của mọi người”, Phan Anh nói.

Phan Anh thừa nhận: “Tôi tham sự ghi nhận của mọi người nên dẫn đến việc không đủ tỉnh táo. Tôi không lường trước tất cả sự việc xảy ra, thậm chí có lường trước rồi nhưng cái tham ấy vẫn dẫn tới si mê. Còn cái sân si, là tôi thấy ai ý kiến gì là tôi ghét người ta, tranh đấu với người ta để chứng minh tôi trong sáng. Tôi mắc cười lắm, cứ cố gắng đi trả lời câu hỏi tại sao lại có thị phi này. Lẽ ra khi bà con nhận được món quà này tôi phải vui và hạnh phúc mà tôi cứ loay hoay mong chờ mọi người khẳng định tôi đang làm điều tốt. Vì thế từ thiện không phải làm cho bà con mà làm cho chính bản thân tôi”.

Ca sĩ Thái Thùy Linh. Ảnh: Quang Vinh.

Ca sĩ Thái Thùy Linh đã có một hành trình thiện nguyện kéo dài nhiều năm. Cô chia sẻ: Điều ý nghĩa nhất trong quá trình làm thiện nguyện của tôi là làm cho nhiều thanh niên sống hướng thiện hơn, thậm chí nhiều người trước đây có thành kiến và cực đoan với thiện nguyện nhưng cũng đã thay đổi quan điểm. Tôi cho rằng đó là một trong những niềm hạnh phúc và thành công của mình.

“Gần đây có nhiều thị phi liên quan đến nghệ sĩ và thiện nguyện nhưng tôi tin tưởng vào con đường mình đang đi và công việc mình đang làm. Mình luôn luôn xác định khi làm thiện nguyện là vì ai, mình muốn giúp gì cho họ và đã giúp được chưa chưa chứ không quá quan tâm đến việc người ta nghĩ và đánh giá như thế nào. Nếu không giải quyết được các câu hỏi đó thì sẽ dừng lại công việc này từ rất sớm”, Thái Thùy Linh nói.

Minh bạch để bảo vệ nghệ sĩ, bảo vệ niềm tin của xã hội

Nói về vấn đề “sao kê”, minh bạch từ thiện được nhắc đến những ngày qua, ca sĩ Thái Thùy Linh chia sẻ, hơn 10 năm nay, chị đã tổ chức rất nhiều chương trình thiện nguyện và mỗi chương trình đều có ban kế toán và kiểm toán để giám sát thu chi, kiểm toán. Với quỹ càng lớn càng nhiều sự giám sát chéo.

Phan Anh ủng hộ tuyệt đối việc minh bạch, không phải việc minh bạch trong việc từ thiện mà mọi vấn đề trong xã hội. Theo MC Phan Anh, đã minh bạch không chỉ bảo vệ mình mà bảo vệ niềm tin của mọi người, rằng điều tử tế trong xã hội này vẫn tồn tại.

“Chuyện minh bạch, sao kê là chuyện đương nhiên. Khi từ thiện năm 2016, tôi đã phải lập 1 website công khai các khoản thu chi để mọi người muốn tìm hiểu nhận được thông tin. Xin hãy "soi" từng giao dịch từng chứng từ để chỉ ra rằng Phan Anh này ăn chặn tiền từ thiện ở đâu, nếu có thì làm ơn báo công an đi, làm ơn khởi kiện đi. Tôi chỉ mong có ai đó khởi kiện để thị phi đó chấm dứt, để những người làm thiện nguyện chân chính, những người có tấm lòng vì cộng đồng vững bước”, Phan Anh nói.

Sao kê chưa đủ đảm bảo sự minh bạch trong làm từ thiện

Đại tá, Tiến sĩ, Luật sư Lê Ngọc Khánh cho rằng, sao kê vừa rồi của các nghệ sĩ nêu lên rất đúng, rất tốt rồi nhưng chưa đủ. Sao kê phía ngân hàng thì có tiền vào ngân hàng và tiền ra ngân hàng. Nhưng khi đã ra khỏi ngân hàng rồi thì làm sao có thể kiểm soát được. Ví dụ một cá nhân vận động quyên góp được 100 tỷ, rút ra 100 tỷ từ ngân hàng nhưng sau khi rút ra thì tiêu vào việc gì, tiêu cho ai? Thì ai biết. Vì vậy chi cho ai, chi việc gì cần có danh sách, cần có sự ký nhận đầy đủ. Vì vậy, sau khi rút tiền từ ngân hàng ra thì tiêu cho ai, làm gì phải hết sức rõ ràng?

Tiến sĩ, Luật sư Lê Ngọc Khánh. Ảnh: Quang Vinh.

Ông Lưu Bình Nhưỡng, Tiến sĩ Luật, ĐBQH khoá XIV cho rằng: “Cá nhân làm từ thiện, muốn tránh thị phi là khó, tôi nhớ Khổng Tử có nói: Phàm là quân tử đừng buồn vì người khác không hiểu mà chỉ buồn vì không có khả năng mà thôi. Bởi vậy, chúng ta không nên buồn vì thị phi khi chúng ta đang làm điều tốt.

Làm từ thiện tức là phải cầm tiền, mà tiền thì dễ gây thị phi. Bởi vậy, theo tôi, với những người làm từ thiện cần phải rõ ràng, làm từ thiện dựa trên nhu cầu của người nhận sẽ hiệu quả hơn.

Làm từ thiện phải làm từ tâm, đừng thấy thị phi mà từ bỏ. Muốn chống thị phi phải tiếp tục làm đúng. Khi làm từ thiện, cần đề cao tinh thần đạo đức, đi làm từ thiện mà không có đạo đức thì không làm được. Thứ hai phải dựa vào pháp luật để làm. Thứ ba, phải có phương pháp làm từ thiện, không phải muốn làm thế nào cũng được.

Như vậy có 3 yếu tố quan trọng để làm từ thiện hiệu quả, đó là: Đạo đức, pháp luật và phương pháp tốt”.

TS Lưu Bình Nhưỡng. Ảnh: Quang Vinh.

Theo TS Lưu Bình Nhưỡng, phải khẳng định làm từ thiện mang tính trách nhiệm xã hội, hiện nay dựa trên cơ sở uy tín của người nổi tiếng cũng là tốt, không nên cấm cá nhân làm từ thiện, nhưng quan trọng là cần phải có cơ chế pháp lý để kiểm soát việc làm đó.

Thứ hai, phải quy định những người đủ năng lực để làm, và làm theo cách nào, chứ không để cho người ta tự mò mẫm. Phải xã hội hóa để toàn xã hội được làm từ thiện.

Và thứ ba, phải có cơ sở pháp lý để xử lý, để những người làm từ thiện bám vào đó thực hiện, chứ không phải thích làm kiểu gì thì làm. Như vậy để tránh tình trạng trục lợi. Cũng không nên cấm cá nhân làm từ thiện.

"Quan trọng, khi ra một chính sách phải nghiên cứu rất kỹ, quan điểm của tôi là cần phải xã hội hóa công tác từ thiện nhưng phải có cơ chế để kiểm soát việc làm từ thiện của cá nhân", TS Lưu Bình Nhưỡng nói./.