Kon Tum: Bảo tồn gắn với phát triển du lịch sinh thái tại Vườn Quốc gia Chư Mom Ray

Vườn Quốc gia Chư Mom Ray (huyện Sa Thầy, Kon Tum) được hình thành từ Khu bảo tồn thiên nhiên Chư Mom Ray; là Vườn quốc gia duy nhất của Việt Nam tiếp giáp với hai nước láng giềng Lào và Campuchia. Ngay cạnh Vườn Quốc gia Chư Mom Ray là Vườn quốc gia Virachey của Campuchia và Khu bảo tồn Đông Nam Ghong của Lào.

Diện tích rừng của toàn bộ khu vực này khoảng 700.000ha, tạo thành một khu bảo tồn rộng lớn xuyên quốc gia, có tầm quan trọng đặc biệt đối với bảo tồn đa dạng sinh học ở khu vực Đông Dương và Đông Nam Á.

Hệ thực vật rừng ở đây rất phong phú, đa dạng về số loài và trạng thái. Theo số liệu thống kê, nơi đây có khoảng 1.534 loài, trong đó có 113 loài quý hiếm thuộc họ phong lan, ngành hạt trần, các loại họ dầu, lớp tuế, trác, cẩm lai… Hệ động vật được ghi nhận có 718 loài, gồm 115 loài động vật có vú, 275 loài chim, 41 loài bò sát, 108 loài các nước ngọt, 179 loài côn trùng. Trong đó có 124 loài quý hiếm có tên trong danh sách đỏ của Việt Nam và thế giới như: Bò tót, mang Trường Sơn, voi, gấu ngựa, beo lửa…. Với đặc điểm đa dạng sinh học và nhiều nguồn gen quý, năm 2004, Vườn quốc gia Chư Mom Ray đã được Hiệp hội các nước Đông Nam Á công nhận là Vườn Di sản ASEAN.

Để bảo tồn đa dạng sinh học của môi trường rừng, tạo ra môi trường sinh thái bền vững, thu hút được khách du lịch, tạo công ăn việc làm cho người lao động, góp phần xóa đói giảm nghèo, Vườn Quốc gia Chư Mom Ray cùng với chính quyền địa phương thống nhất quan điểm bảo vệ rừng, bảo vệ hệ sinh thái. Đồng thời, Ban quản lý Vườn đã chủ động kết nối với các công ty lữ hành trong nước, tổ chức các đoàn famtrip đến với Vườn để khảo sát, tạo dựng các sản phẩm du lịch phù hợp, hướng từ sự bền vững của rừng.

Theo Ban Quản lý Vườn Quốc gia Chư Mom Ray, Vườn đã xây dựng các chương trình tour đến thác Ya Ray, hay đến với thác Bảy tầng; thung lũng Ya Bốc; treeking đỉnh Chư Mom Ray… các tour này đều có đêm ngủ rừng và đêm ngủ tại Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật, thăm vườn lan.

Hiện nay Ban quản lý Vườn đã thông qua Đề án xây dựng Vườn Quốc gia Chư Mom Ray thành trung tâm du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng của địa phương. Khi triển khai, các hoạt động du lịch tại Trung tâm cứu hộ, bảo tồn và phát triển sinh vật của Ban quản lý Vườn Quốc gia Chư Mom Ray sẽ là điểm nhấn trọng tâm cho du khách tìm đến hưởng thụ các sản phẩm du lịch bền vững từ những hoạt động bảo tồn đa dạng sinh học của Vườn.

Ông Đào Xuân Thủy, Giám đốc Ban Quản lý Vườn Quốc gia Chư Mom Ray cho biết, lượng khách tới VQG đang dừng lại ở con số khiêm tốn. Vườn cũng chưa có sự đầu tư nhiều vào các sản phẩm, dịch vụ du lịch, cũng như các hoạt động quảng bá du lịch. Do đó, sắp tới, Vườn sẽ tích cực đẩy mạnh truyền thông quảng bá.

Còn theo Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch Kon Tum, xung quanh Vườn Quốc gia còn có các căn cứ cách mạng trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, gắn liền với nhiều di tích lịch sử nổi tiếng như: Điểm cao 1015 (Charlie), Điểm cao 1049 (Delta), Khu tưởng niệm liệt sĩ Chư Tan Kra…. Thêm vào đó, còn có Di chỉ khảo cổ Lung Leng xã Sa Bình và bản sắc văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc thiểu số (DTTS) vẫn còn được lưu giữ. Khi kết hợp liên tuyến sẽ tạo hành sản phẩm du lịch hấp dẫn du khách.

Đại diện Viện nghiên cứu Phát triển du lịch (Tổng cục Du lịch) đánh giá, Vườn Quốc gia Chư Mom Ray có vị trí tại ngã ba Đông Dương, có ý nghĩa rất lớn về chỉ số đa dạng sinh học và có khả năng thu hút nhiều du khách trong nước và quốc tế. Đường giao thông đi lại thuận tiện và dễ dàng tiếp cận với các điểm du lịch, điểm tham quan sẽ tạo điều kiện thu hút khách. Với danh hiệu Vườn di sản ASEAN sẽ giúp Vườn Quốc gia Chư Mom Ray trở nên đặc biệt hơn, gây tò mò cho nhiều du khách. Nếu Vườn Quốc gia Chư Mom Ray có thể truyền thông và tạo hình ảnh tốt, nhiều du khách sẽ quan tâm và đến thăm quan đặc biệt là khách quốc tế, các nhà nghiên cứu.

Sau đây là một số hình ảnh Vườn Quốc gia Chư Mom Ray: