"Ký ức thân nhân liệt sỹ", nhân kỷ niệm Ngày thành lập QĐNDVV 22/12/1944, Ngày toàn quốc kháng chiến 19/12/1946
Kính dâng hương hồn liệt sỹ Nguyễn Trọng Hy (1913_1950).
(viết theo quyển Lịch sử Đảng bộ xã Ngọc Thanh và lời kể của các bậc tiền bối , mẹ và dì của tôi, là em gái liệt sỹ Nguyễn Trọng Hy).
Liệt sỹ Nguyễn Trọng Hy, hoạt động tiền khởi nghĩa trước năm 1945, người con trai duy nhất trong gia đình ông bà ngoại của tôi, chức danh huyện ủy viên, huyện ủy kháng chiến, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
Những năm 1949 - 1950 Thực dân Pháp cấu kết với bọn phản động, từ làng xã cho đến cấp huyện, cấp tỉnh, đều có những tên chỉ điểm cực kỳ nguy hiểm dấu mặt, chống phá, truy bắt Việt Minh, đàn áp phong trào cách mạng và uy hiếp dân lành.
Cuộc họp bí mật, có các đồng chí trong ban lãnh đạo huyện ủy kháng chiến, huyện Kim Động, tại địa chỉ đỏ một gia đình cơ sở thôn Cốc Khê, xã Ngũ Lão, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên,
Với nội dung: huyện ủy chỉ đạo diệt tề, ngụy ác ôn, chỉ điểm, kết hợp với bộ đội chủ lực tỉnh Hưng Yên, đánh vào sào huyệt của thực dân Pháp, các đồn bốt chúng dựng lên khắp nơi trong toàn tỉnh, để đàn áp phong trào cách mạng và tàn sát dân thường,
Với đội cảm tử Việt Dũng tiên phong, đột nhập vào hang ổ phản động, đã tiêu diệt được những tên chỉ điểm dấu mặt, trong toàn huyện Kim Động, mới gần nhất, đội đã tiêu diệt 4 tên phản động tại làng tôi, ngay trên chiếu đánh tổ tôm tại nhà địa chủ Lý Lâm.
Khoảng 9 giờ sáng ngày 30/6/1950 dương lịch tức 6/6/1950 âm lịch, một đoàn xe nhà binh Pháp, trên xe có cả lính Lê Dương, có tên Trọng chỉ điểm khét tiếng vùng Hưng Yên, rầm rập đi trên quốc lộ 39A hướng về làng Cốc Khê, với các loại vũ khí súng đạn của Pháp thời đó, truy sát các đồng chí đang dở dang cuộc họp huyện ủy. Đồng chí Hy chỉ đạo cuộc họp, nhận định tình huống bất ngờ, cuộc họp đã bị lộ, cần di tản khẩn cấp.
"Các đồng chí nhanh chóng tản ra, đến hầm bí mật của các gia đình địa chỉ đỏ (cơ sở cách mạng) trong thôn ẩn nấp, còn tôi sẽ chạy ra cánh đồng đánh lạc hướng bọn địch, các đồng chí tuyệt đối chấp hành mệnh lệnh của tôi" trong tiếng súng, tiếng xe nhà binh Pháp, đã bao vây nổ dồn dập tứ bề, từ đường quốc lộ vào đến toàn khu vực nhà dân thôn Cốc Khê.
Nhưng không ngờ bọn chúng quá đông áp đảo, với nhiều vũ khí tối tân thời Pháp, đạn pháo nổ đằng trước, nổ đằng sau, mỗi bước chân đồng chí Hy đang chạy hướng ra cánh đồng sau mùa gặt chỉ còn trơ gốc rạ, dưới ánh nắng hè, mùi rạ ngai ngái, những hạt thóc rụng đã nảy mầm, đồng không hoang quạnh, không một vật cản ẩn nấp, đồng chí chạy hướng ra mương dẫn nước , có bờ cao nhằm tránh đạn khói khét lẹt, đang bủa vây từng bước chân người Cộng sản. Loạt đạn định mệnh đã nhằm trúng đồng chí Hy, lảo đảo bước chân đồng chí ngã xuống, ngay trên bờ mương làng Cốc Khê giữa cánh đồng, dưới ánh nắng hè chói chang, dân làng vừa thu hoạch xong lúa chiêm.
Đồng chí đã anh dũng hy sinh, để bảo vệ đồng chí mình kịp thời di tản đến hầm bí mật của những gia đình cơ sở địa chỉ đỏ an toàn, giảm tối thiểu tổn thất tối đa sinh mạng các đồng chí của mình.
Sau hơn tiếng đồng hồ chúng lùng sục, nắng nóng mệt mỏi và sợ bộ đội chủ lực tới ứng cứu.
Chúng vội vàng ra lệnh rút quân về thị xã Hưng Yên, cả làng đã im tiếng súng, đến chiều tối các gia đình cơ sở địa chỉ đỏ trong làng Cốc Khê, đã dũng cảm ra nơi đồng chí Hy ngã xuống, khâm liệm và chôn cất cẩn thận, ngay tại đây cánh đồng làng Cốc khê, huyện Kim Động, tỉnh Hưng Yên.
Đồng chí Hy mất đi, để lại tổn thất và tiếc thương cho phong trào cách mạng khu vực huyện Kim Động, để lại cha mẹ già, người vợ trẻ cùng 4 đứa con nhỏ dại, con bé nhất mới được 6 tháng tuổi, chỉ sau 4 năm ngày ông hy sinh, con gái cả của ông cũng anh dũng hy sinh, chị Nguyễn Thị Hương, để lại niềm tiếc thương mất mát khôn nguôi cho gia đình ông bà ngoại của tôi, gia đình hai cha con là liệt sỹ thời bấy giờ không nhiều.
(Còn tiếp)
27/7/2022 - PTL
Chuyện quê
