Theo cô giáo Nguyễn Thị Ngọc Anh, Trưởng phòng GD&ĐT: Đến nay, mạng lưới, quy mô trường lớp từ mầm non đến trung học phổ thông ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi được củng cố và phát triển, từng bước đáp ứng nhu cầu học tập cho con em đồng bào các dân tộc trong độ tuổi đến trường.Hệ thống trường, lớp học được quan tâm đầu tư xây dựng ngày càng khang trang, đảm bảo điều kiện tối thiểu để từng bước nâng cao chất lượng dạy và học.
Xã Pa Cheo hiện nay có 2 trường Phổ thông dân tộc bán trú (PTDTBT) và một trường mầm non, tất cả các thôn, bản vùng cao, vùng sâu, vùng xa, đã có lớp mầm non và tiểu học, tuy nhiên mô hình trường phổ thông dân tộc bán trú đã đóng góp phần lớn trong tạo nguồn đào tạo cán bộ, bồi dưỡng và phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.
Thầy giáo Nông Văn Thiệp, Hiệu trưởng Trường PTDTBT THCS Pa Cheo cho biết: Trong quá trình thực hiện công tác bán trú, trường có nhiều thuận lợi là một Xã có đến 100% là đồng bào dân tộc H Mông sinh sống nên các nét văn hóa, phong tục tập quán, tiếp cận chính sách cũng còn nhiều hạn chế chính vì thế ngay từ đầu năm học trường đã tổ chức họp phụ huynh, đồng thời giải đáp các ý kiến của phụ huynh trong công tác bán trú với tinh thần hợp tác xây dựng để làm tốt hơn trong công tác bán trú tại trường. Giáo viên chủ nhiệm lớp bán trú thường xuyên trao đổi thông tin với cha mẹ học sinh về tình hình học sinh ăn, ở bán trú tại trường. Ngoài ra, để huy động được đông các em ra học bán trú, trường đã tổ chức nhiều hoạt động phong phú thu hút các em như tổ chức các hoạt động ngoại khóa, sinh hoạt ký túc để thu hút các em đến học và nhất là công tác tổ chức ăn, ở, học hành cho các em.
Năm học 2022 - 2023, toàn trường có 18 lớp với 274 học sinh, trong đó có 219 học sinh bán trú. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm học nói chung và nhiệm vụbán trú nói riêng trường luôn động viên cán bộ, giáo viên, nhân viên nỗ lực phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, tiên phong, gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động. Chính vì thế chất lượng giáo dục có nhiều chuyển biến tích cực trường có em Cứ Thị Xì, lớp 8b đoạt giải khuyến khích cấp tỉnh về cuộc thi tuyên truyền pháp luật về an toàn giao thông dành cho học sinh THCS và THPT năm 2022 – 2023. Có 2 thầy giáo đạt giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh là thầy Quảng Tiến Thành giáo viên dạy môn tin học, thầy giáo Nguyễn Văn Công, giáo viên dạy môn thể dục. Có 6 giáo viên đoạt giáo viên dạy giỏi cấp huyện, có 6 học sinh đoạt giải khuyến khích môn văn hóa cấp huyện. Điều vui mừng hơn có cô giáo Nguyễn Thị Thủy, giáo viên dạy Văn được chọn vinh danh giáo viên tiêu biểu toàn Quốc năm 2022. Trường vinh dự được công nhận trường chuẩn Quốc gia vào tháng 1/2023.
Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Tiểu học Pa Cheo cũng là đơn vị điển hình làm tốt công tác bán trú. Trường có 21 lớp, 416 học sinh (210 em ở bán trú). Đứng chân trên địa bàn xã đặc biệt khó khăn của huyện Bát Xát, có nhiều bản và bản xa nhất cách xã 15km như bản Giàng, để làm tốt công tác giáo dục, nhà trường phối hợp với các trưởng bản nắm tình hình học sinh; tuyên truyền vận động các em ra lớp. Thành lập các nhóm zalo lớp tạo điều kiện để các thầy cô giáo, phụ huynh trao đổi thông tin 2 chiều, nắm bắt tình hình, yên tâm gửi gắm con em ở trường.Bên cạnh đó công tác bố trí, sắp xếp giáo viên có kinh nghiệm, có khả năng để làm tốt công tác bán trú tại trường. Thực hiện nghiêm túc việc công khai chế độ ăn của học sinh bằng bảng thông báo thực đơn hằng ngày ở nhà bếp, thông báo trong các buổi họp… để phụ huynh học sinh biết được chế độ ăn từng ngày của học sinh.
Cô giáo Đỗ Thị Hồng, Hiệu trưởng trường khẳng định: Ngoài các giải pháp trên, nhà trường còn tổ chức các hoạt động vui chơi bổ ích cho các em; hướng dẫn trồng rau cải thiện bữa ăn hàng ngày. Hiện nay, tỷ lệ học sinh ra lớp của trường đạt 100%, tỷ lệ chuyên cần hàng ngày đạt 99,1%. trường được lãnh đạo cấp trên, chính quyền địa phương đánh giá cao. Chính vì thế chất lượng giáo dục được nâng cao năm học 2022 – 2023, trường có 4 học sinh đạt học sinh giỏi cấp tỉnh về viết chữ đẹp và trạng nguyên tiếng Việt, 39 học sinh đạt giải cấp huyện về trạng nguyên tiếng Việt và thi kể truyện tiếng Anh và tiếng Việt. trường có 1 cô Lý Thị Hiên giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, có 6 giáo viên thi bài giảng điện tử cấp huyện đạt 1 giải nhì và 5 giải khuyến khích, có 8 giáo viên dạy giỏi cấp huyện. Vui mừng hơn nhiều năm trở lại đây toàn thể học sinh lớp 3, 4, 5 ở 5 điểm lẻ được về điểm chính học ngoại ngữ và tin học.
Địa bàn xã vùng cao với đa phần là người dân tộc thiểu số, Trường Mầm non Pa Cheo xã Pa Cheo đã tập trung đổi mới, thực hiện đồng bộ các giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục và chăm sóc trẻ; xây dựng môi trường chăm sóc, giáo dục tốt tạo điều kiện cho trẻ được phát triển toàn diện cả về thể chất và trí lực.Xác định việc nâng cao chất lượng chăm sóc, giáo dục trẻ là nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt, là yếu tố quan trọng để các con vững bước khi vào học ở những bậc học cao hơn, Ban Giám hiệu trường có nhiều giải pháp thực hiện tốt việc chăm sóc, nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường.Cô giáo Xìn Thị Việt, Hiệu trưởng trường Màm non Pa Cheo cho biết: Người dân trong xã hiện nay vẫn còn nghèo, kinh tế khó khăn nhất là dân tộc H Mông. Điều kiện chăm sóc cho trẻ tại gia đình còn hạn chế, nhiều em vẫn bị suy dinh dưỡng, thấp còi khi đến độ tuổi tới lớp. Vì vậy, ngoài nhiệm vụ giáo dục chúng tôi còn đặc biệt chú trọng đến nâng cao thể chất cho trẻ. Trên lớp luôn đảm bảo khẩu phần ăn đủ dinh dưỡng, giữ ấm về mùa đông và vệ sinh cá nhân hàng ngày.
Để nâng cao chất lượng giáo dục, trường chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, kỹ năng sống cho học sinh, thực hiện sinh hoạt chuyên môn dựa trên nghiên cứu bài học. Triển khai các hoạt động đổi mới công tác tổ chức của các tổ chức đoàn thể trong nhà trường; tăng cường công tác giáo dục truyền thống, giáo dục đạo đức, giáo dục thể chất, giáo dục thẩm mỹ, giáo dục pháp luật, giáo dục kĩ năng sống cho trẻ, thực hiện “Đổi mới, sáng tạo trong dạy và học. Mỗi ngày đến trường có một đổi mới trong công việc; mỗi giờ lên lớp có một đổi mới trong giảng dạy”. Tiếp tục thực hiện tốt các phong trào thi đua “Xây dựng môi trường xanh - an toàn - thân thiện ”. Tập trung quan tâm đến trẻ nghèo, trẻ có hoàn cảnh khó khăn, trẻ khuyết tật trong nhà trường.
Năm học 2022 – 2023, trường có tổng số 333 học sinh với 13 nhóm lớp, trường có 6 điểm lẻ và 1 điểm chính, 100% học sinh là đồng bào dân tộc H Mông, nhờ sự cố gắng của cô và trò trường đã có nhiều chuyển biết chất lượng giáo dục của trường luôn được nâng cao hiện nay 100% học sinh đã được làm quen với tin học và tiếng Anh, thi bé yêu tiếng Việt đạt giải ba cấp huyện, 8 giáo viên đạt giáo viên dạy giỏi cấp huyện. Nhiều năm liên trường được công nhận đạt danh hiệu tập thể lao động tiên tiến, được chủ tịch UBND tỉnh tặng Bằng Khen tập thể lao động xuất sắc. Công đoàn được tổng liên đoàn lao động tặng bằng khen.