Trong rất nhiều căn cứ cách mạng trên “tuyến lửa” anh hùng Quảng Trị thì hệ thống làng hầm địa đạo Vịnh Mốc là một trong những công trình kiến trúc dưới lòng đất vô cùng kỳ vĩ và đáng tự hào của không chỉ những người dân Quảng Trị mà còn của cả đất nước ta.
Nhắc đến địa đạo Vịnh Mốc, một công trình làng ngầm chiến đấu độc đáo trong lòng đất, ngoài những bí ẩn bên trong của nó, mọi người còn biết đến đây là di tích lịch sử, văn hóa mang đậm nhiều dấu ấn. Có thể khẳng định rằng, sau công trình hầm địa đạo Củ Chi (TP Hồ Chí Minh) thì làng hầm Vịnh Mốc mang nhiều nét khác biệt. Bởi đây không chỉ là làng hầm chiến đấu đơn thuần như các công trình khác, mà còn là không gian sống ngầm của bộ đội và người dân địa phương...
Địa đạo Vịnh Mốc là di tích lịch sử tiêu biểu nằm trong cụm di tích “ Địa đạo Vịnh Mốc và hệ thống làng hầm Vĩnh Linh” đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận là di tích quốc gia đặc biệt theo Quyết định số 2408/QĐ-TTg, ngày 31/12/2014.
Địa đạo Vịnh Mốc thuộc xã Kim Thạch, huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị, là một làng quê nằm trên một khu đồi đất đỏ sát bờ biển, cách thị trấn Hồ Xá khoảng 14km về phía Đông, cách Cửa Tùng 6km về phía Bắc. Địa Đạo Vịnh Mốc là một trong 114 địa đạo lớn nhỏ được đào trên toàn huyện Vĩnh Linh, 114 địa đạo này có tổng chiều dài gần 42km.
Hệ thống địa đạo Vịnh Mốc được xây dựng trong khoảng 2 năm, từ năm 1965 đến 1967. Đây là một hệ thống hầm ngầm sâu trong lòng đất, gồm 3 tầng địa đạo chính nối thông với nhau thành một hệ thống liên hoàn với tổng chiều dài trên 2.000m. Địa đạo có 13 cửa ra vào, trong đó có 6 cửa được thông lên đồi, 7 cửa thông ra hướng biển và 3 giếng thông hơi...
Quảng Trị, 7/2023
Đ.V.H
Trái tim người lính
