Vi phạm bản quyền âm nhạc: Tầm quan trọng của việc ngăn chặn và bảo vệ quyền tác giả

Vấn đề vi phạm bản quyền trong lĩnh vực âm nhạc đang trở thành một thách thức nghiêm trọng, đặc biệt khi các nghệ sĩ và nhạc sĩ ngày càng phải đối mặt với sự lan truyền dễ dàng của nền công nghệ thông tin và việc sử dụng trái phép các tác phẩm. Trường hợp gần đây liên quan đến việc chương trình biểu diễn của nhóm Blackpink tại Việt Nam mà Công ty TNHH Âm nhạc IME vi phạm bản quyền âm nhạc là một minh chứng điển hình cho tình trạng này.
kien-ban-quyen-1690518271.jfif
 
 

Theo thông tin c th trong văn bn ca KOMCA gi ti VCPMC, KOMCA đ cao vic bo v quyn tác gi âm nhc và đã y quyn cho VCPMC đ cp phép quyn biu din trước công chúng cho tt c các tác phm âm nhc ca KOMCA ti Vit Nam. Tuy nhiên, Công ty TNHH Âm nhc IME đã không tuân th đy đ các điu khon cp phép ca VCPMC và không thc hin nghĩa v bn quyn theo tiến trình đã trao đi.

KOMCA đã đ ngh IME ngng biu din các tác phm âm nhc thuc kho tác phm ca KOMCA, nhưng IME li c tình trì hoãn và né tránh vic thc hin nghĩa v bn quyn. Thm chí, IME đưa ra lý do "vì các bài hát trong chương trình điu thuc bn quyn công ty YG" làm căn c đ tiếp tc biu din các tác phm mà không tuân th quy đnh.

Trước đó, VCPMC đã yêu cu IME thc hin xin phép và tr tin bn quyn trước khi chương trình din ra, nhưng IME không thc hin đúng theo quy đnh. Điu này đã gây ra mt lot vn đ phc tp, t vic nh hưởng đến quyn li ca các tác gi, cho đến vic cn tr hot đng công b công khai và phát trin bn vng ca ngành công nghip âm nhc.

Vi phm bn quyn âm nhc là vn đ ln đi din vi các nước trên toàn cu. Vic sao chép, phát tán và s dng trái phép các tác phm âm nhc đã gây thit hi nng n cho các ngh sĩ và nhc sĩ, khiến h không nhn được s công nhn công bng và đúng đn v s sáng to ca mình. Đng thi, vi phm bn quyn cũng gây nh hưởng xu đến ngun thu nhp ca h, đy h vào tình trng khó khăn và không th tiếp tc sáng to. Không ch vy, vi phm bn quyn âm nhc còn làm tn thương uy tín và hình nh ca ngành công nghip âm nhc, làm mt lòng tin ca công chúng và đy h tiêu th nhc bn không hp pháp.

Vn đ càng nghiêm trng hơn khi các vi phm bn quyn âm nhc din ra nhanh chóng và khó kim soát trên mng, nh s phát trin ca các nn tng trc tuyến và các ng dng chia s nhc. Vic sao chép và chia s trái phép các bn nhc trên các trang web, din đàn và mng xã hi đã to ra môi trường không thun li cho s sáng to âm nhc và làm mt đi giá tr ca công vic sáng tác.

Đ đi phó vi nn vi phm bn quyn âm nhc, các bin pháp ngăn chn cn được thc hin mt cách nghiêm túc và hiu qu. Các cơ quan qun lý và t chc liên quan cn phi hp cht chẽ và tích cc đ thc hin các bin pháp ngăn chn vi phm bn quyn âm nhc.

Đu tiên, vic tăng cường giám sát và kim soát trên mng là cc kỳ quan trng. Các cơ quan liên quan nên thiết lp h thng giám sát trc tuyến, s dng công ngh tiên tiến đ theo dõi các trang web, din đàn và mng xã hi có hot đng vi phm bn quyn. Đng thi, cn có s hp tác vng chc vi các nn tng trc tuyến đ đm bo x lý nhanh chóng các trường hp vi phm. Ngoài ra, vic xây dng cơ chế x lý pháp lý nhanh chóng và minh bch là cn thiết. Các cơ quan qun lý cn phi th hin tính minh bch và minh oan trong vic x lý các v vi phm bn quyn. Người dân và doanh nghip phi tin tưởng vào h thng pháp lut và tin rng vic bo v quyn tác gi được thc hin mt cách công bng và hiu qu.

Th hai, giáo dc và nâng cao nhn thc v quyn tác gi cn được thc hin mnh mẽ. Công chúng cn được biết rõ v ý nghĩa và giá tr ca công vic sáng tác âm nhc, đng thi nhn thc được hu qu ca vic vi phm bn quyn. Giáo dc v quyn tác gi cn được đưa vào các chương trình ging dy trường hc và các hot đng giáo dc khác đ to nên mt tinh thn tôn trng quyn tác gi trong xã hi.

Ngoài ra, cn xem xét vic thiết lp các h thng và cơ chế khuyến khích đăng ký bn quyn và công b công khai các tác phm âm nhc. Điu này giúp tăng cường kh năng theo dõi và bo v quyn tác gi, đng thi to ra môi trường công bng cho ngh sĩ và nhc sĩ.

*

Dưới góc đ pháp lý, vi phm bn quyn âm nhc là mt hành vi vi phm quyn s hu trí tu ca người sáng tác, người s hu tác phm âm nhc, hoc công ty/hip hi nm gi quyn s hu trí tu đó. Đ xem xét vic vi phm bn quyn âm nhc, các yếu t sau đây cn được xem xét:

Tác phm âm nhc được bo v bn quyn: Đ được bo v bn quyn, tác phm âm nhc phi đáp ng yêu cu v tính sáng to và ghi chép tác phm. Bn quyn đm bo rng tác phm đó là sn phm sáng to ca tác gi và không được sao chép, phân phi hoc s dng trái phép.

Ch s hu bn quyn: Người hoc t chc nm gi quyn bn quyn là người hoc t chc s hu tác phm âm nhc. Ch s hu bn quyn có quyn đưa ra quyết đnh v vic s dng, phân phi và bo v tác phm.

Hành vi vi phm: Hành vi vi phm bn quyn âm nhc có th bao gm sao chép, phát hành, phân phi, biu din hoc s dng tác phm mà không có s cho phép ca ch s hu bn quyn.

Có chng c vt cht: Đ xác đnh vi phm bn quyn, cn có chng c vt cht chng minh hành vi vi phm, chng hn như bng chng v vic sao chép hoc phân phi trái phép các bn nhc.

Đnh mc thit hi: Vi phm bn quyn có th gây ra thit hi v kinh tế và uy tín cho ch s hu bn quyn. Đ xác đnh đnh mc thit hi, cn phi xem xét các yếu t như mc đ vi phm, nh hưởng đến th trường và giá tr thương hiu ca tác phm.

Bin pháp pháp lý: Nếu vi phm bn quyn được xác đnh, các bin pháp pháp lý có th được áp dng đ gii quyết vn đ này. Điu này có th bao gm vic yêu cu ngng vi phm, bi thường thit hi, thu hi li nhun không hp pháp hoc x lý hình s nếu vi phm nghiêm trng.

Quy đnh pháp lut đa phương và quc tế: Vic xem xét vi phm bn quyn âm nhc cũng ph thuc vào quy đnh pháp lut v bn quyn ti tng quc gia và các hip đnh quc tế liên quan đến bn quyn.

Như vậy, đ xem xét vic vi phm bn quyn âm nhc, cn xem xét các yếu t trên và áp dng quy đnh pháp lut phù hp đ bo v quyn tác gi và đm bo s công bng và minh bch trong hot đng sáng to âm nhc.

*

Vi phm bn quyn có th b x lý hình s trong mt s trường hp nghiêm trng, đc bit khi vi phm có tính cht nghiêm trng và tác đng nng n lên quyn s hu trí tu ca người tác gi hoc ch s hu bn quyn. Thông thường, x lý hình s được áp dng khi các hành vi vi phm bn quyn đã c ý và có tính toàn din, gây hi ln đi vi ch s hu bn quyn.

C th, x lý hình s trong vi phm bn quyn có th bao gm:

Khi t và truy t: Nếu các cơ quan chc năng phát hin hành vi vi phm bn quyn có du hiu vi phm pháp lut, h có th khi t và truy t người vi phm trước tòa án.

Hình s hóa vi phm: Mt s quc gia có quy đnh hình s hóa mt s hành vi vi phm bn quyn, đc bit là khi vi phm có tính cht nghiêm trng và lp đi lp li.

Hình pht hình s: Nếu kết qu xét x cho thy người vi phm có ti, h có th b kết án và nhn mt lot hình pht hình s, như tù ti, án treo hoc án tù điu kin.

Pht tin: Ngoài vic x lý hình s, người vi phm cũng có th b buc phi tr mt khon tin pht cho ch s hu bn quyn hoc cơ quan chc năng.

Xử lý hình s trong vi phm bn quyn thường được áp dng đi vi các trường hp nghiêm trng và có tính cht lp đi lp li. Trong mt s trường hp nh, hình pht dân s hoc hành chính có th được áp dng thay vì x lý hình s, đ gii quyết mt cách công bng và hp lý các vn đ vi phm bn quyn.