Việt Nam diễn nghĩa - Tập 4B: Bí sử Nhà Lê Sơ (1428-1527)

Kỳ 34

VI.

Tháng 8 năm 1442, dù có những trận mưa bão nhưng tiết trời đã tiến sâu vào mùa thu. Nắng đỡ gay gắt, đỡ chói chang hơn so với tháng 7, bầu trời xanh hơn, lá vàng rụng nhiều hơn để vào tiết đông. Cây cỏ thu mình vào tích lũy sinh lực để bước vào mùa đông. Sớm nay ngày 1 tháng 8 âm lịch niên hiệu Đại Bảo năm thứ tư, vua Lê Thái Tông đi tuần du Đông đạo. Đi trước là 5.000 quân thiết kỵ (cấm vệ), đi sau cũng chừng ấy cẩm y vệ, quân phục màu nâu, gươm giáo sáng lòa, cờ vàng bay phấp phới. Đi giữa hàng quân là xe ngựa phủ lụa vàng, trên che lọng vàng, trên lọng vàng là lá cờ vàng thêu chữ Lê đỏ chói. Lê Thái Tông ngồi trên xe, rèm xe được vén lên để nhà vua ngắm phong cảnh dọc đường. Hai bên đường làng xóm phủ tre, nhãn, mít và nhiều cây khác xanh rờn uốn lượn giữa những cánh đồng vụ mùa lúa xanh mơn mởn. Những dẫy đồi núi Chí Linh Hồng Châu với những dãy núi non trùng điệp của vùng Đông Bắc-An Bang tưởng như kéo dài vô tận. Trên con đường ngắn rãi đá vào thao trường Chí Linh, quan Tổng quản Đông Đạo Lê Bật ra đón nhà vua. Xe của vua đi giữa hai hàng quân của Đông Đạo, quân phục nâu, gươm giáo sáng lòe đứng nghiêm trang tề chỉnh. Các quan viên Đông Đạo đã quỳ hai bên chờ đón vua. Lê Thái Tông bước xuống xe. Quan Tổng trấn Đông Đạo cùng các quan viên hô to:

-Hoàng thượng vạn tuế, vạn vạn tuế.

Lê Thái Tông tiến lại gần và nói:

-Miễn lễ, các ái khanh bình thân.

-Tạ hoàng thượng.

Các quan viên Đông Đạo dẫn Lê Thái Tông và các đại thần đi cùng như Đinh Liệt, Lê Bôi, Lê Thụ, Trịnh Khả, Nguyễn Xí đi vào thao trường.

Thao trường là bãi đất rộng mênh mông chung quanh có vây tường gạch cao hai trượng. Nơi đây là bãi cho quân đội miền Đông đạo luyện tập về chiến kỹ thuật chiến đấu. Lê Thái Tông, các đại thần, quanTổng đốc Đông Đạo lên đài cao có che vải đỏ, hướng nhìn xuống thao trường. Một vạn quân ngự lâm đứng dàn quanh đài. Sau khi an tọa, viên Tổng đốc Đông đạo nói:

-Xin kính mời Hoàng thượng xem duyệt binh quân đội miền Đông Đạo.

Lê Thái Tông nói:

-Khanh cho tiến hành đi.

-Dạ, tuân lệnh Hoàng Thượng.

Quan Tổng đốc bảo quan Đề đốc chỉ huy quân sự của đạo:

-Đề đốc cho tiến hành duyệt binh để Hoàng thượng duyệt.

-Dạ, tuân lệnh Tổng đốc.

Viên Đề đốc hô to:

-Toàn quân múa kiếm và các vũ khí khác.

Viên Đề đốc dứt lời, 3 vạn quân cầm kiếm múa những bài kiếm xung trận trong chiến đấu. Trống thúc vang dồn dập. Trong những bộ quân phục màu nâu khỏe mạnh, những thanh niên trai tráng múa những bài võ chiến đấu trên sa trường đẹp mắt. Gươm giáo sáng lóa ánh mặt trời phản chiếu, tỏa ra những ánh hào quang như chớp. Thế của ba quân như rồng bay hổ cuốn, như gió bão sấm chớp. Canh giờ sau múa xong, 3 vạn quân lại vào hàng ngũ chỉnh tề. Lê Thái Tông nói:

-Tốt, quân Đông đạo luyện tập khá lắm.

Viên Tổng đốc đứng dậy cúi mình đáp:

-Đa tạ Hoàng thượng đã khen.

Rồi nói với viên Đề đốc.

-Nói cho ba quân biết Hoàng thượng khen ngợi toàn quân Đông đạo luyện tập tốt.

Sau lời truyền đạt của viên Đề đốc, ba quân hô vang khắp thao trường:

-Đa tạ Hoàng thượng, Hoàng thượng vạn tuế, vạn vạn tuế.

Sau đó viên đề đốc ra lệnh cho quân sĩ thao diễn cưỡi ngựa bắn cung, Tiếp đến hai võ tướng võ nghệ cao cường ra tỉ thí với nhau. Đến giờ ngọ thì cuộc duyệt binh của Lê Thái Tông kết thúc. Lê Thái Tông nói với quan Tổng đốc Đông đạo:

-Ái khanh truyền đạt lời khen ngợi của trẫm đến tất cả các binh sĩ, tướng lĩnh miền Đông Đạo. Chúc tướng sĩ rèn luyện tốt để bảo vệ nước nhà.

-Thần tuân chỉ.

Qua chiếc loa lớn, viên Tổng đốc truyền đạt lời khen của Lê Thái Tông đến tướng sĩ. Toàn thao trường lại vang lên tiếng hô như sấm:

-Đa tạ Hoàng thượng, chúc Hoàng thượng vạn tuế vạn vạn tuế.

Sau bữa cơm trưa, Lê Thái Tông nghỉ trong phủ đường quan Tổng Đốc, chiều tiếp tục đàm đạo về tình hình kinh tế, văn hóa, chính trị xứ Đông với quan viên Đông Đạo. Cơm chiều xong vua nghỉ tối tại phủ đường. Sớm hôm sau Lê Thái Tông và các đại thần ăn sáng rồi đi ra sân để về kinh thì thấy một chiếc xe phủ lụa xanh do hai tuấn mã kéo đi vào, theo xe có vài người lính và gia nhân. Lính gác phủ đường ngăn lại thì trên xe bước xuống một đại thần quan văn. Mọi người nhìn ra thì đó là quan Hành khiển Nguyễn Trãi. Nguyễn Trãi thấy Lê Thái Tông vội tiến lại gần quỳ và hành lễ:

-Kính chào hoàng thượng, Hoàng thượng vạn tuế vạn vạn tuế.

Lê Thái Tông nói:

-Miễn lễ, ái khanh đứng dậy đi.

-Đa tạ Hoàng thượng.

Nguyễn Trãi đứng dậy và chắp tay chào Tổng đốc Đông Đạo Lê Bật, các đại thần Đinh Liệt, Lê Bôi,Trịnh Khả, Nguyễn Xí, Lê Thụ:

-Kính chào các đại nhân.

Mọi người chắp tay:

-Đa tạ, kính chào quan Hành Khiển.

Lê Thái Tông hỏi:

-Sao ái khanh lại đến đây, có việc gì chăng?

Nguyễn Trãi chắp tay đáp:

-Dạ bẩm hoàng thượng, nghe nói xa giá về Đông đạo, thần đến chào Hoàng thượng, nhân tiện kính mời Hoàng Thượng và các đại thần quá bộ vào Côn Sơn thăm tệ xá của thần.

-Lê Thái Tông nói:

-Khanh nói trẫm mới nhớ ra, nhà Khanh là ở Côn Sơn, tư dinh của quan Tư đồ Trần Nguyên Đán. Nghe nói Côn Sơn cảnh đẹp có tiếng. Ta sẽ ghé qua thăm.

Nguyễn Trãi đáp:

-Đa tạ Hoàng thượng.

Vua tôi khởi hành đến Côn Sơn, cách Chí Linh khoảng 4 dặm đường, đi qua một con đường rừng râm mát, đến một thung lũng rộng thì đến dinh thự của Nguyễn Trãi. Quân cấm vệ dàn ra đứng vòng trong vòng ngoài. Nguyễn Trãi mời vua và 5 quan đại thần vào gian khách. Đó là gian giữa của một tòa nhà gỗ rộng lớn. Mỗi cây cột lim to hai người ôm. Gian giữa đặt bàn thờ gia tiên, có 4 bàn thờ gỗ gụ đặt liền nhau. Bàn trong cùng to nhất và cao nhất đặt bài vị sơn son thếp vàng óng ánh. Các bàn được đặt bát hương sứ màu trắng có vẽ rồng phượng quấn quanh màu xanh. Cạnh các bát hương đặt những lư hương bằng đồng vàng óng ánh có cắm những bó hương chưa đốt, những đĩa đồng tròn cắm đốt nến khi thờ cúng. Phía trước bàn thờ gian giữa kê một chiếc bàn hình chữ nhật màu gụ rộng lớn khảm hoa văn và ngọc trai. Hai bên bàn kê hai chiếc tràng kỷ cũng gỗ gụ dài bằng chiếc bàn, cũng khắc hoa lá tinh xảo và khảm hoa văn sáng bóng, tinh vi đẹp mắt. Nguyễn Trãi kính cẩn mời Lê Thái Tông ngồi ghế chủ đặt ở đầu bàn bên trong, các đại thần chia nhau ngồi hai bên. Vua Lê Thái Tông ngồi nhìn ra bên ngoài. Ngoài nhà là cái sân rộng, bốn cạnh của sân lát đá cây lá xanh tươi, hoa cúc bên các hàng rào vàng thắm. Phía không xa một cái hồ rộng nước mênh mông sóng gợn trong xanh.

(Còn nữa)

CVL

Việt Nam diễn nghĩa - Tập 4B: Bí sử Nhà Lê Sơ (1428-1527) - Kỳ 34