Em hồ hởi, phấn khởi cùng những người chung chí hướng với em từ huyện miền núi Sơn Hòa xuống thành phố thuê nhà trọ, dù em rất khó khăn, tham gia Ngày sách với những đóng góp cao nhất có thể trong giới thiệu, giao lưu, chia sẻ với công chúng về văn hóa đọc. Nay mới có dịp đến thôn Nguyên Hà, xã Sơn Nguyên, huyện miền núi Sơn Hòa để thăm thư viện Nắng Mai và những người bạn của Nha cùng đưa văn hóa đọc về làng.
Ấn tượng đầu tiên đối với nhiều người đến đây có lẽ là phần lớn không gian gia đình Nha đều dành cho sách và chỗ đọc sách, từ ngoài sân, hàng hiên, phòng chính của ngôi nhà. Đây cũng là không gian Nha và những người cùng chí hướng làm việc hàng ngày. Trên mảnh đất hơn 100 m2 ba mẹ vợ cho, Nha tự tay xây ngôi nhà, còn nhiều chỗ chắp vá, chưa hoàn thiện. Em vốn dĩ là thợ hồ.
Bá Nha tên đầy đủ là Nguyễn Bá Nha. Em có hoàn cảnh rất khó khăn, từ quê nhà ở huyện Tuy Phước, tỉnh Bình Định, gia đình lập nghiệp ở xã H’Ra, huyện Mang Yang, tỉnh Gia Lai và em sinh ra ở đó. Hết lớp 9, Nha phải nghỉ học để học vào cuộc mưu sinh khắp Tây Nguyên... Năm 2005, Nha đến thôn Nguyên Hà làm công nhân xây dựng và lập gia đình ở đây. Được bên vợ giúp đỡ, Nha tiếp tục học bổ túc cho xong chương trình phổ thông, rồi vào đại học năm 2016. Năm 2020, Nha nhận bằng cử nhân Việt Nam học và được giữ lại làm công tác truyền thông ở Trường Đại học Thái Bình Dương (Nha Trang, Khánh Hòa) với mức lương khá ổn định.
Nhưng, để trả cái nghĩa, cái tình ở ngôi làng nhỏ Nguyên Hà, nhất là bên nhà vợ đã giúp đỡ Nha học hành đến nơi đến chốn, em quyết định về quê lập thư viện Năng Mai để phục vụ bà con và các em học sinh.
Xưa, Bá Nha có ý mời Tử Kỳ rời non cao rừng thẳm về kinh cùng mình để sớm hôm đàm đạo và vui hưởng vinh hoa phú quý. Nay, Bá Nha đem ý tưởng lan tỏa văn hóa đọc của mình chia sẻ với Y Krư. Và cả hai cùng về quê khởi nghiệp.
Nay Y Krư cũng có hoàn cảnh rất khó khăn. Em là người Chăm H’Roi, ở làng Ma Đao, xã Cà Lúi, huyện Sơn Hòa, Phú Yên. Krư bị co rút cơ bàn chân, đi lại khó khăn nhưng em vẫn kiên trì vượt hơn 5 cây số để đến trường Tiểu học, rồi THCS, THPT. Buôn làng còn nghèo, nhiều bạn bỏ học, riêng Krư vẫn muốn đi xa hơn nữa trên con đường học hành để rồi tốt nghiệp Đại học Quy Nhơn với tấm bằng cử nhân Sư phạm Toán. Sau đó, vì chưa xin được việc làm, em còn tiếp tục học tập và nhận bằng cử nhân Luật loại ưu tại Đại học Thái Bình Dương và vinh dự được kết nạp vào Đảng.
Cũng như Bá Nha, Krư cũng tìm được việc làm với mức lương ổn định tại Nha Trang, nhưng sau khi kết tình anh em với Ba Nha, Krư quyết định bỏ phố về buôn với những dự định vì cộng đồng. Tôi gọi đó là câu chuyện Bá Nha – Tử Kỳ thời đại 4.0!
Tại thư viện Nắng Mai, hai bạn trẻ còn tạo điều kiện cho một giáo viên chưa xin được việc và một thanh niên học hành dở dang có việc làm. Cậu thanh niên ấy chính là con của người thợ hồ trước đây dạy nghề, cưu mang cho Bá Nha. Bá Nha trọng thầy đến vậy!
Đến nay, thư viện tư nhân Nắng Mai có hơn 2.000 đầu sách phục vụ cộng đồng miễn phí. Bá Nha còn tặng sách cho nhiều địa phương cả nước như: Thư viện tư nhân Làng Chài của cựu chiến binh Nguyễn Đình Thọ ở Nghệ An; Tủ sách Thịnh Giàu ở Phú Yên... Nha còn vào tận làng Chăm Hoài Ni, Ninh Thuận hỗ trợ bà con mở Thư viện Tụ Hiền do một sinh viên khởi xướng…Nay Y Krư cũng về làng tặng hàng trăm cuốn sách cho thư viện các trường Tiểu học và THCS Ea Chà Rang, TH và THCS Sơn Định, TH và THCS Sơn Nguyên, TH và THCS Cà Lúi, TH Sơn Hà, THCS Sơn Hà…
Bằng số tiền bán sách, Nha và Krư còn tặng 50 suất học bổng cho học sinh vượt khó 05 trường ở huyện núi quê em. Dịp Tết Nguyên Đán, hai em cũng dành tình cảm đi chúc Tết, tặng quà cho 12 hộ gia đình khó khăn ở Cà Lúi và Sơn Nguyên.
Mới đây, Bá Nha và Nay Krư đã thành lập Công ty Cổ phần Truyền thông Đam Books với các hoạt động chính về văn hóa, xuất bản để thỏa niềm đam mê sách và văn hóa đọc. Trên trang website Đam Books Media (Dambooksmedia.vn), các em dành riêng một mục cho sách điện tử.
Bên cạnh đứa con tinh thần đầu tay của mình là ấn phẩm Phóng sự, ký sự "Gương sáng đời thường" (tập 1, NXB Lao Động, 2020), Bá Nha tiếp tục tập hợp, xuất bản một số ấn phẩm về văn học nghệ thuật cho những người thân quen. Xin chúc cho niềm đam mê và những việc làm góp phần lan tỏa văn hóa đọc trong cộng đồng của các em sớm thành tựu viên mãn, chúc cho tình bạn Bá Nhá – Tử Kỳ thời đại 4.0 sẽ bền chặt lâu dài.
