Bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử – văn hóa của Di tích Đền Tam Kỳ

V.H
Đền Tam Kỳ là một ngôi đền nổi tiếng linh thiêng, thờ Quan Lớn Đệ Tam Thoải Phủ, nằm ở đường Tam Bạc, phường Cát Dài, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
den-tam-ky-1658116418.jpg
Nhà sử học Ngô Đăng Lợi thông tin về quá trình hình thành đền cổ Tam Kỳ ngày 31/10/2018

Đền Tam Kỳ là nơi thờ Quan Lớn Đệ Tam Thoải Phủ, một vị quan lớn trong hệ thống tín ngưỡng đạo Mẫu. Vị quan này còn được biết đến với tên Tam Phủ Vương Quan hay Bơ Phủ Vương Quan. Tam Phủ ở đây không chỉ số lượng mà ý chỉ phủ thứ ba trong hàng Tứ Phủ. Trước đây lễ hội chính của đền là ngày 10-2 âm lịch còn ngày nay là ngày tiệc Quan lớn đệ tam 24/6 âm lịch hàng năm.

Tại buổi tạo đàm Bảo tồn và phát huy giá trị lịch sử – văn hóa của Di tích Đền Tam Kỳ ngày 31/10/2018 các nhà khoa học nêu rõ: Sau Cách mạng tháng 8/1945, thực dân Pháp quay trở lại hòng tái chiếm nước ta; khoảng cuối năm 1946, nơi đây đã xảy ra một cuộc đụng độ giữa lính Pháp và lực lượng của ta. Pháp đã huy động thủy lực, không quân, máy bay ném bom nát cả cầu Quay và khu vực xung quanh, trong đó có đền Tam Kỳ nằm cạnh. Đến khoảng đầu những năm 1950 ngôi đền tiếp tục được trùng tu khôi phục lại.
Trải qua thời gian, cùng với việc mở mang, kiến thiết và phát triển thành phố theo hướng hội nhập, thân thiện “xanh – văn minh – hiện đại”, đã có nhiều thay đổi từ tên đất, tên làng; từ hình dáng, kiểu cách kiến trúc, bài trí của đền thờ, đến cả cư dân sinh sống… cũng thay đổi. Song vẫn có những thứ không thay đổi, qua trăm năm vẫn còn nguyên giá trị đó là những tên gọi thân quen ăn sâu vào tiềm thức, trở thành những giá trị văn hóa của cộng đồng nhân dân quận Lê Chân và thành phố Hải Phòng như cái tên: Đập Tam Kỳ, Đền Tam Kỳ, thậm chí với nhiều người cao tuổi còn là bến Tam Kỳ…
Đến cuối năm 2017, hàng trăm hộ dân của phường Cát Dài, quận Lê Chân, trong đó có rất nhiều hộ dân đã sinh sống nhiều đời quanh khu vực đền Tam Kỳ đã thực hiện giải phóng mặt bằng, di dời đến nơi ở mới. Đầu năm 2018, khi dự án Công viên cây xanh Tam Bạc hoàn thành, dải trung tâm thành phố được nối dài lung linh, mềm mại, sự tồn tại của ngôi đền như một điểm nhấn vẽ thêm độ dài về thời gian và