Sự cộng cư của nhiều dân tộc trên một vùng đất rẻo cao có thể sẽ có nhiều hình thái văn hóa khác nhau, tập quán khác nhau nhưng chắc chắn một điều là thiếu thốn, nghèo khó, thì giống nhau… đó là câu chuyện của ngày cũ chưa xa… còn trong hiện tại xã Phan Lâm đang trở mình thức giấc sau những chuỗi ngày dài ngủ yên trong khó khăn, nghèo khổ, đó là điều không có gì bàn cãi.
Phan Lâm là xã vùng cao của huyện Bắc Bình nằm giáp ranh tỉnh Lâm Đồng. Với đặc thù riệng là xã vùng cao, cộng đồng cư dân gồm 8 dân tộc cùng sinh sống, trong đó phần lớn là người dân tộc Rắc Lây, K’ho… trong những năm cuối cùng của thập niên 90 thế kỷ trước, Phan lâm từng được mệnh danh là địa phương có mật độ dân cư thưa nhất Việt Nam.
Xác định được đặc thù của xã vùng cao này, Đảng bộ và chính quyền Phan Lâm đã tập trung chỉ đạo các tổ chức đoàn thể, đặc biệt là Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, đoàn thanh niên, hội phụ nữ, hội nông dân… tiến hành nhiều phong trào hành động cách mạng, tạo ra sức mạnh đoàn kết trong cộng đồng dân cư, biến những khó khăn, thách thức thành cơ hội để phát triển. Trong đó phải kể đến tính đột phá trong phong trào đảng viên làm gương mẫu, đi tiên phong trong các mô hình sản cuất, chọn lựa các loại cây con giống thích hợp với thổ nhưỡng, cho hiệu quả kinh tế cao…từ đó nhân rộng các mô hình làm kinh tế gia đình hiệu quả ra rộng khắp trong dân.
Hàng năm, UBND xã đã hướng cho các hộ trồng những cây, con phù hợp, trồng đúng thời vụ và kỹ thuật nên năng suất các loại cây trồng tăng khá. Nổi bật là việc thực hiện chương trình khuyến nông nhiều hộ đã áp dụng các biện pháp khoa học theo hướng dẫnđã thực hiện thành công mô hình trồng cây mít, nuôi gà thả vườn với kinh phí được Nhà nước hỗ trợ 100%, cho kết quả tốt và được nhân rộng; sản xuất phát triển từng bước nâng dần đời sống kinh tế người dân và phát triển các mặt kinh tế xã hội của địa phương!
Cán bộ và nhân dân các dân tộc xã Phan Lâm đã hoàn thành phần lớn các chỉ tiêu đề ra như: Tổng sản lượng lương thực ước đạt: 6.131,6 tấn/5.330 tấn, đạt: 115,04% theo kế hoạch đề ra tăng so với cùng kỳ năm 2021 là 102,13%; số tăng tuyệt đối 128,1 tấn. Trong đó: Thóc 3.359,9 tấn; Màu: 2.726,7 tấn;
Tổng diện tích gieo trồng: 1.981ha/1.757 ha, đạt 112,75% (trong đó diện tích sản xuất lúa vụ Mùa là 220 ha/200ha, đạt 110 %);Tổng thu ngân sách: 12.483.241.366 đồng/5.450.000.000 đồng, đạt 229% dự toán; số tăng 9.872.241.366 đồng, đạt 478% so với cùng kỳ năm 2021 (số liệu 9 tháng năm 2022);
Báo cáo tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế -xã hội năm 2022 của xã Phương Lâm cũng cho biết, trong năm qua UBND xã đã kịp thời chỉ đạo bộ phận nông nghiệp tổ chức vận động nhân dân tập trung nạo vét các hệ thống kênh mương ở các khu vực sản xuất, tập trung gieo trồng đồng loạt và đúng thời vụ đến nay có 1.981 ha/1.757 ha, đạt 112,75 % so với kế hoạch giao với tổng sản lượng lương thực toàn xã là 6.131,6 tấn/5.330 tấn, đạt: 115,04% tăng so với kế hoạch giao là 15,04%, tăng so với cùng kỳ năm 2021 là 128,1 tấn.
Tổng diện tích cây ăn quả trên địa bàn xã 499 ha. Diện tích chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên diện tích đất kém hiệu quả đạt 40 ha, chủ yếu là cây ăn quả khác (xoài, mít, bưởi, dừa …). Nhìn trên tổng thể Phương Lâm đang phát triển đúng hướng, các chỉ tiêu kế hoạch về phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội đều đạt và vượt mức kế hoạch, đặc biệt công tác lâm nghiệp, trồng và bảo vệ rừng luôn được cấp ủy, chính quyền Phương Lâm chú trọng quan tâm.Thường xuyên đôn đốc 175 hộ/6.820 ha (theo diện 04: 138 hộ/5.520 ha, Jica: 37 hộ/1.300 ha) nhận khoán BVR tại 6 chốt kiểm tra, truy quét các khu vực của hộ nhận khoán; tăng cường phối hợp với kiểm lâm địa bàn truy quét các khu vực trọng điểm vùng giáp ranh huyện Đức trọng - Tỉnh Lâm Đồng.
Phan Lâm xây dựng các phương án phòng cháy chữa cháy rừng mùa khô, tăng cường kiểm tra BVR; tham mưu đề xuất và xây dựng kế hoạch phòng cháy chữa cháy rừng mùa khô. Tổ chức phối hợp truy quét lâm sản trái phép tại địa bàn xã 21 đợt kiểm tra truy quét, trong đó: phát hiện có dấu hiệu khai thác, chặt phá rừng tại các khu vực Thác Ông Bà, Cà Típ, đường Núi chẻ đôi, TK 73B, Thác Ổ gà, Sông 2 lên Láng dâu, Suối nước đục, Cửa Đá, TK 60, đất dự phòng tái định cư Phan Lâm - Phan Sơn ( đối tượng Hầm than) thuộc Ban quản lý rừng phòng hộ Cà Giây, Sông Lũy và đất dự phòng của UBND xã quản lý…
Thành quả Đảng bộ, chính quyền và nhân dân xã Phan Lâm đạt được hôm nay là cả một quá trình phấn đấu đi lên từ trong gian khó, khẳng định vai trò lãnh đạo của cấp ủy, sự vận dụng sáng tạo các chủ trương nghị quyết của chính quyền, đặc biệt tinh thần đoàn kết, chịu thương chịu khó của người dân nơi đây.
Phan Lâm đang từng bước vươn lên vững chắc trên đường phát triển, nâng cao đời sống kinh tế xã hội trên vùng đấ rẻo cao xa xôi này.