Trái tim ngày ngày cần mẫn vận chuyển hàng trăm ngàn giọt máu tươi hồng nuôi cơ thể, nó tự tình qua nhịp đập: thủ thỉ, thầm thì, thao thức, tương tư, thương thương, trầm tư, thổn thức… Trái Tim vốn “mù quáng” không có khái niệm Đúng và Sai, chỉ biết nói tâm tình thế thôi, rất êm và rất lặng. Trái tim là sở hữu của chữ Tình thiêng liêng lắm: “Tình cảm”. Nếu một hành động cân bằng giữa Bộ Óc và Trái Tim, hay nói khác đi là giữa Lý trí và Tình cảm, thì muôn sự hanh thông, mỹ mãn. Trái lại, kết quả sẽ không như ý và có thể dẫn đến đổ vỡ, thậm chí là bi lụy… Một số mẩu chuyện sau sẽ phần nào minh họa cho thấy điều đó:
*. Trương Chi, một người chài lưới trên sông theo đuổi Mỵ Nương lá ngọc cành vàng. Bộ Óc cho biết mình là Đũa mốc, còn Mỵ Nương là Mâm vàng, nhưng vẫn một lòng ảo vọng đắm say (Tình cảm).
Như vậy, sự phân minh của Lý trí đã không thể vượt qua thổn thức Tình cảm trong trái tim Trương Chi. Kết quả, trái tim chàng hóa đá…!
*. Trọng Thủy yêu quý vợ là Mỵ Châu, nhưng Lý trí lại một mực đồng lõa với cha là Thục Phán ăn cắp Nỏ thần và lừa dối Mỵ Châu. Như vậy, lý trí bộ Óc đã vô tình loại bỏ chữ tình trong Trái Tim của Trọng Thủy, dẫn dến cái chết bi thảm Mỵ Châu dưới lưỡi gươm oan nghiêt của vua cha (An Dương Vương), còn Trọng Thủy tự kết liễu đời mình trong giếng Ngọc!
*. Đời nhà Đường, Đường Huyền Tông say mê đắm đuối với Dương Quý Phi, quên cả việc triều chính dân tình đói khổ lầm than, An Lộc Sơn nổi loạn. Quân lính đòi nhà Vua phải giết Dương Quý Phi. Kết quả, người đẹp trong Tứ đại mỹ nhân phải chết với giải lụa đào thắt cổ ở Mã Ngôi. (Người đời sau động lòng thương cảm khôn nguôi, đã khước từ cái chết bi thảm cho Quý phi và nói rằng nàng đã được ai đó cứu sống rồi đưa sang đất nước Phù tang – Nhật bản)
*. Hạng Vương, một dũng tướng và là một quân vương, bị Lưu Bang vây hãm trong thành Cai Hạ. Ông quyến luyến nhan sắc đổ nước nghiêng thành của Ngu Cơ dùng dằng không nỡ nhẩy lên ngựa chiến, quên nhiệm vụ tranh bá đồ vương. Cuối cùng đã phải tự cắt đầu mình bên dòng Ô giang. Đó là cái chết có lẽ bi tráng nhất trong lịch sử nhân loại.
Hai mẩu chyện sau là hình hài của tiếng nói Trái Tim đặt lên trên Lý trí của Bộ Óc.
***
Trong đời sống, Lý trí ở Bộ Óc và Tình cảm trong trái tim khó mà gặp nhau, nó như hai đường Rail xe lửa chạy dài mãi mãi không có điểm chung. Chúng như Mặt Trời & Mặt Trăng… Có lẽ ta chỉ tìm thấy cái kết thúc đẹp như mơ của “Bộ Óc & Trái Tim” hòa hợp trong Văn học. Đó là giấc mơ ước vọng ở một chiến binh và người hậu phương trong câu hát “Rồi đây, khi mùa rứt chiến tranh, anh đón em giữa mùa hoa Đào…” (Tô Vũ).
Hà Nội 21/ 5/2022 - LK
Chuyện Làng quê
