“Góc thành Nam, lều một căn
No nước uống, thiếu cơm ăn…”
Vậy mà ba anh em nhà họ Trần ở phường Vị Xuyên thành phố Nam Định không hề biết đâu là khổ khi được chơi bóng đá. Với họ, đá xong trận bóng ở đường phố, ra giếng nước gần sân, ngửa cổ tu ừng ực từng gáo nước mát lành là đã tâm can.
Ngoại trừ ông con trai thứ 2 tên Trần Duy Lân, sinh tháng 2 năm 1943, đá cho đội Điện lực Hải Phòng, sau giải nghệ về làm chuyên môn kỹ thuật thuần túy, còn lại ông anh cả Trần Duy Long và cậu em út Trần Duy Ly lại gắn bó với bóng đá Việt Nam cả đời người. Không những vậy, đây lại là những người góp phần làm nên lịch sử bóng đá Việt Nam đương đại.
Ông Trần Duy Long
Ông Trần Duy Long, còn gọi là Long “Ki-ép” sinh tháng 12 năm 1941 tại Vị Xuyên, Nam Định. Năm 1949 gia đình ông Trần Duy Long chuyển về Hải Phòng sinh sống. Cả 3 anh em đều lớn lên trong chiếc nôi bóng đá Hải Phòng.
Ông Trần Duy Long thoát ly gia đình năm 1957, ra Hồng Gai làm công nhân cơ khí và tập luyện, thi đấu cho đội bóng đá Hồng Quảng cùng các đàn anh Uông, Chính, Mấm… nên ngay một số trang sử của bóng đá nước nhà, có tư liệu còn ghi ông Long là người gốc Quảng Ninh.
Sau một năm, đội Công an Hải Phòng phát hiện ra Trần Duy Long, tuyển dụng ông về đá chính thức cho đội bóng công an đất Cảng.
Vừa tròn 18 tuổi, ông Trần Duy Long được triệu tập lên Trường Huấn luyện TDTT TW – Đội tuyển quốc gia thường trực của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thời chiến tranh. Tại Trường huấn luyện và Đội tuyển Quốc gia, ông cùng ông Lê Thế Thọ (Thọ “lắc”) là cặp bài trùng tiền vệ tổ chức, dẫn dắt lối chơi thông minh với phong cách bóng đá hiện đại, khác hẳn với những Lão tướng Trường Huấn luyện đã thành danh từ thời Pháp thuộc, đang nắm giữ những vị trí chủ chốt ở Đội tuyển Quốc gia.
Người hâm mộ bóng đá Việt Nam vẫn nhớ mãi ông Trần Duy Long và các đồng đội đã chiến thắng Đội tuyển Thanh niên Liên Xô với tỷ số 1 – 0 năm 1966. Đây có thể dùng từ hiện đại là “Cơn địa chấn” của bóng đá Việt Nam trong khói lửa chiến tranh, vẫn khuất phục các cầu thủ đến từ nền thể thao hùng mạnh nhất khối XHCN.
Ông Trần Duy Long gắn bó máu thịt với Đội bóng đá Tổng cục Đường sắt.
Ở cương vị cầu thủ, cương vị HLV, ông Trần Duy Long đã góp phần đưa đội TCĐS đoạt ngôi Vô địch toàn quốc lần đầu tiên sau ngày đất nước thống nhất và là vị HLV hạnh phúc nhất khi đẫn dắt đội TCĐS vào Nam ngay sau ngày giải phóng, đại diện bóng đá miền Bắc, đấu với đội Cảng Sài Gòn, đại diện bóng đá phía Nam.
Thời điểm đấy dân phía Nam vẫn bị tuyên truyền là “Việt cộng bảy người ôm một cọng đu đủ không gãy”, nên khi thấy đội TCĐS sắt thắng oanh liệt đội Cảng Sài Gòn 2 – 0, họ bất ngờ và thán phục.
Đời cầu thủ, được tham dự trận cầu lịch sử đã là một vinh dự trong đời. Giành chiến thắng trong trận đấu được nhân dân cả nước dõi theo, niềm vui sướng được nhân lên gấp bội.
Năm 1967 ông Trần Duy Long bị chấn thương sân cỏ, buộc giải nghệ. Ông được cử đi học Đại học TDTT tại Kiev – Liên Xô (Nay thuộc Ucraina). Khi về nước, ông từng làm HLV đội TCĐS, HLV trưởng Đội tuyển Quốc gia và là Chủ tịch Liên đoàn Bóng đá thành phố Hồ Chí Minh.
Đến tận bây giờ ông vẫn chăm lo cho các hoạt động sân cỏ tại thành phố Hồ Chí Minh và đỡ đầu cho các phong trào bóng đá quần chúng.
Ông Trần Duy Ly
Ông út Trần Duy Ly không sánh được anh cả Trần Duy Long đẳng cấp cầu thủ, nhưng ở cương vị người quản lý bóng đá nước nhà, những bước thăng trầm của bóng đá Việt Nam đều có sự hiện diện của người đàn ông can đảm này.
Bóng đá Việt Nam thời kỳ đầu sau thống nhất đất nước còn bề bộn, manh mún, cát cứ và có những lúc như cõi hỗn mang với những chuyện “đi đêm”, móc ngoặc, xin điểm…
Là Phó Chủ tịch Thường trực, có thời điểm từ tháng 1 đến tháng 8 năm 2003 ông Trần Duy Ly còn làm Quyền Chủ tịch LĐBĐVN.
Ngày 31/5/1972, khi cả nước gọi nhập ngũ cả thế hệ lính sinh viên, ba thầy giáo trường ĐHTDTT Từ Sơn là Trần Duy Ly, Phạm Quốc Vụ, Nguyễn Chấn Hưng đã xung phong cùng ba chục sinh viên của trường lên đường ra trận.
Bom đạn giặc thù ông còn không sợ, vậy những chiêu trò gian dối, man trá trong các hoạt động quản lý bóng đá đâu làm khó được ông.
Mai kia, lớp trẻ thông minh sẽ có những nghiên cứu kỹ càng về giai đoạn này, nhưng chỉ biết khi ông Trần Duy Ly đã lớn tuổi, đã nghỉ hưu, Công ty CP Bóng đá Việt Nam vẫn tha thiết mời ông trở lại làm Trưởng Ban tổ chức giải đấu khi đã ngoài 70 tuổi.
Tính cương trực của người cựu binh, tính nho nhã của người đàn ông phố thị, sự thấu hiểu bóng đá Việt Nam đã khiến ông Trần Duy Ly giành được sự tôn trọng của các bạn nghf. Trong các đời Trưởng giải V-League, ông Trần Duy Ly là người được đánh giá cao nhất về khả năng tỏ chức và sự công tâm.
Với ông Trần Duy Ly khi đang còn nắm giữ trọng trách của bóng đá nước nhà, ông chỉ ao ước : “Ước gì một ngày có hơn 24 tiếng để giải quyết những vấn đề của bóng đá”.
Đưa bóng đá Việt Nam vươn tầm châu lục là khát khao lớn nhất của ông Trần Duy Ly.
