Ông Nguyễn Văn Sơn - Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang cho biết: Hà Giang là tỉnh vùng cao biên giới nơi địa đầu cực Bắc của tổ quốc. Trong tiến trình phát triển cùng đất nước, vùng đất Hà Giang hôm nay là địa bàn cư trú của 19 dân tộc anh em; là nơi lưu giữ nhiều giá trị văn hóa tộc người. Trải qua những thăng trầm, biến cố của lịch sử và sự phát triển kinh tế, xã hội, đồng bào các dân tộc Hà Giang hôm nay vẫn giữ được giá trị bản sắc riêng, với nhiều nét văn hóa đa dạng và độc đáo. Trong đó có lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai và và Lễ cầu an của người Giáy huyện Mèo Vạc đã vinh dự được ghi danh Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai là phiên chợ tồn tại cách ngày nay trên 100 năm, là huyền thoại về chuyện tình của nàng Út, người dân tộc Giáy và chàng Ba, người dân tộc Nùng. Đây là phiên chợ đặc biệt bởi mỗi năm chỉ tổ chức một lần, người đến chợ không vì mục đích mua bán mà đến chợ để gặp bạn, tìm bạn, cầu duyên, cầu phúc ở miếu Ông, miều Bà và thưởng thức những giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng các dân tộc nơi vùng cao nguyên đá Hà Giang.
Với Lễ cầu an còn có tên gọi khác là Lễ múa kiếm là nét văn hóa đặc trưng của người Giáy ở xã Nậm Ban, huyện Mèo Vạc. Lễ cầu an được tổ chức nhiều dịp trong năm để cầu thần linh mang lại cho đồng bào mùa màng bội thu, cây lúa trổ bông dày hạt, dân bản ấm no và hạnh phúc.
Giá trị lớn nhất của 2 di sản này là tính nhân văn, tinh thần thượng võ, tôn trọng tinh thần đoàn kết dân tộc, mối quan hệ gần gũi thân thiện giữa con người với thiên nhiên. Với niềm vinh dự và tự hào đó, tỉnh Hà Giang cam kết bảo tồn và phát huy giá trị của các di sản để di sản thực sự trở thành tài sản vô giá giúp đồng bào cao nguyên đá Hà Giang sống trên đá, thoát nghèo từ đá và làm giàu từ đá.
Chủ tịch UBND tỉnh Hà Giang hi vọng với giá trị độc đáo của Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai nói riêng và các lễ hội văn hóa ở Hà Giang sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm, sẻ chia và hòa mình với không gian sinh hoạt văn hóa đậm chất truyền thống nơi Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Hà Giang.
Với chủ đề “Phiên chợ tình ca trên Cao nguyên đá”, Chương trình khai mạc Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai bao gồm 5 trường đoạn: Trầm tích cao nguyên đá, Sắc màu cao nguyên đá, Phiên chợ tình ca, Hương hoa Mộc miên, Cung đường mùa xuân tập trung ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên và con người Hà Giang, tình yêu đôi lứa, sức sống của phiên chợ phong lưu Khâu Vai và ý chí, khát vọng vươn lên của đồng bào các dân tộc sinh sống trên vùng Cao nguyên đá Đồng Văn.
Trong khuôn khổ lễ hội, từ ngày 25 - 27/4 sẽ diễn ra chuỗi các hoạt động đặc sắc, hấp dẫn mang đậm bản văn hóa sắc dân tộc tại Hà Giang như: Hội thi người đẹp miền Cao nguyên đá; Lễ dâng hương và lễ cầu duyên tại miếu Ông, miếu Bà ở xã Khâu Vai; Lễ cầu an tại sân Mê cung đá xã Khâu Vai…
Là nơi tái hiện những giá trị bản sắc văn hóa, mang đậm tính nhân văn cao đẹp truyền thống của đồng bào các dân tộc; nơi giao lưu, gặp gỡ trao đổi những nét đẹp văn hóa dân gian đặc sắc riêng có, Lễ hội chợ Phong lưu Khâu Vai năm 2022 là điểm nhấn trong hoạt động văn hóa, du lịch hứa hẹn đem sẽ đến cho du khách những trải nghiệm thú vị khi đến với Hà Giang.
Cũng tại Lễ khai mạc, các doanh nghiệp trong và ngoài tỉnh đã quyên góp hộ Chương trình xây dựng nhà ở cho người có công, cựu chiến binh nghèo, hộ nghèo trên địa bàn tỉnh Hà Giang với số tiền trên 25 tỷ đồng.
