Trong suốt hơn 40 năm ca hát, NSƯT Đức Long đã trở thành một “thương hiệu” với những tình khúc tiền chiến của các nhạc sĩ Văn Cao, Trịnh Công Sơn, Nguyễn Ánh 9 và đặc biệt là nhạc sĩ Đoàn Chuẩn. Những tình khúc của người nhạc sĩ tài hoa, lãng tử Đoàn Chuẩn, như: “Gửi gió cho mây ngàn bay”, “Tình nghệ sĩ”, “Chuyển bến”… đã như một lần nữa được sinh ra khi tiếng hát của Đức Long cất lên. Hỏi anh bí quyết để thành công với những tình khúc tiền chiến – một thể loại khó mà không nhiều ca sĩ có thể làm được thì tôi đã nhận được câu trả lời hết sức chân thật.
Anh bảo, mình từng trải qua tháng ngày cơ cực và chính những lúc như thế thì câu hát đã cứu rỗi tâm hồn anh, cho anh thêm niềm tin và hy vọng vào cuộc đời, vào tương lai phía trước. “Những tháng ngày ấy là trải nghiệm quý giá mà nhờ đó trong tôi hình thành một phong cách riêng biệt. Dòng nhạc mà tôi theo đuổi đòi hỏi người hát phải có sự trải nghiệm, vốn sống dày dặn. Đã trải qua những ngày tháng cay đắng, buồn tủi, có lẽ vì thế mà tôi thành công với những tình khúc tiền chiến của nhiều nhạc sĩ nổi tiếng, trong đó có nhạc sĩ Đoàn Chuẩn”, nghệ sĩ Đức Long trải lòng.
Nói về ca khúc “Chuyển bến” của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn, anh cho biết đó là ca khúc ra đời khoảng những năm đầu thập niên 50 của thế kỷ trước, như một lời tự sự của một đấng nam nhi, trong bối cảnh đất nước còn đang trong chiến tranh, tâm người còn đang hoang mang vô định chưa biết đi theo hướng nào, như một “con thuyền không bến”, muốn tìm một nơi đậu đỗ an lành. Giai điệu của bài hát du dương nhè nhẹ, buồn man mác, da diết, mà không bi lụy, có độ rung, độ âm vang, ngân nga, phù hợp với tâm trạng của nhân vật. Âm nhạc của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn có độ phủ rộng, tính tượng trưng cao, phù hợp với tâm trạng của nhiều người, nhất là những người phải đi xa khỏi quê hương, bản quán, nên được nhiều người hát, nhiều người thích, nhiều người nhớ.
“Đầu những năm 90 của thế kỷ trước, tôi đã thu băng cát xét bộ 3 ca khúc “Gửi gió cho mây ngàn bay”, “Tình nghệ sĩ” và “Chuyển bến” cho nhạc sĩ Đoàn Chuẩn. Nhạc sĩ rất ưng ý với giọng hát của tôi. Rồi đến năm 2005, khi Đài Tiếng nói Việt Nam khai trương kênh có hình, tôi đã thể hiện ca khúc “Chuyển bến” cùng tiếng đệm đàn Guitar Hawaii của anh Đoàn Đính là con trai của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn. Có thể nói không chỉ “Chuyển bến” mà nhiều ca khúc của nhạc sĩ Đoàn Chuẩn đã được tôi thể hiện suốt mấy chục năm qua và may mắn được khán giả ghi nhận”, nghệ sĩ Đức Long chia sẻ.
Thể hiện ca khúc “Chuyển bến” trong chương trình nói về thành phố Cảng, nghệ sĩ Đức Long bảo, mảnh đất này có nhiều duyên nợ với mình. “Tôi đã làm nhiều chương trình cho nhạc sĩ Đoàn Chuẩn tại Hải Phòng - thành phố quê hương của nhạc sĩ. “Thành phố hoa phượng đỏ có những người bạn, người trò rất thân thiết của tôi và có thể nói thành phố này luôn gắn bó với con đường làm nghệ thuật của Đức Long. Tôi phải cảm ơn thành phố này thật nhiều!”, nghệ sĩ Đức Long hào hứng cho biết.
Chia sẻ về công việc hiện tại của mình, anh cho biết bản thân đã nghỉ hưu ở Nhà hát và mùa dịch cũng không thể biểu diễn nhưng anh vẫn có những học sinh đến nhà học thanh nhạc. Học sinh của anh khá đa dạng, có thể là một ca sĩ mới bước vào nghề, một học sinh chuẩn bị thi thanh nhạc hay cũng có thể là những người làm công việc khác nhưng có tình yêu với ca hát. Với anh, lao động nghệ thuật là một quá trình không ngừng nghỉ. Nó luôn động lực để anh vượt qua những sóng gió trong cuộc sống.
Tâm huyết, trách nhiệm trong giảng dạy, Đức Long đã góp phần đào tạo nhiều thế hệ ca sĩ đầy triển vọng cho đất nước như: Tùng Dương, Minh Thu, Ánh Tuyết... Thầy trò nghệ sĩ Đức Long vẫn thường xuyên có sự hợp tác trong các đêm nhạc được công chúng Thủ đô đón nhận, như: “Khi gió mùa về”, “Khi xuân thức giấc”… Tôi cũng đã từng nghe kể, với những học trò có hoàn cảnh khó khăn, anh thường không lấy tiền. Cũng có nhiều học trò nhờ có anh mà có thể vượt khó, trưởng thành trong nghề nghiệp.
Anh luôn quan niệm, là người thầy dạy thanh nhạc thì phải truyền được tình yêu và sự đam mê thực sự cho các học trò. Điều quan trọng là phải làm sao để khi ra trường các em có thể làm nghề thật tốt, tự tin trong vai trò một nghệ sĩ, chứ không phải chỉ là tấm bằng. Mặc dù luôn khuyến khích, động viên học trò nhưng với những em không có năng khiếu, anh cũng thẳng thắn khuyên các em theo nghề khác, bởi nghề này nếu không có năng khiếu thì có khổ luyện đến mấy cũng không thể thành tài.
