Từ gánh hát gia đình đến Trung tâm nghệ thuật
Mảnh đất Quỳnh Thắng (Quỳnh Lưu - Nghệ An) ấm áp nghĩa tình, nơi có di sản văn hóa ví giặm đã nuôi dưỡng bao tâm hồn nghệ thuật cho quê hương đất nước. Gần 70 năm trước, dòng họ Nguyễn An ở nơi đây đã lập gánh hát gia đình phục vụ nhân dân và bộ đội. Cậu bé An Thuyên khi đó mới 11 tuổi đã theo cha mẹ đi biểu diễn khắp nơi. Chính trong môi trường lý tưởng đó là nuôi dưỡng tâm hồn người nhạc sỹ tài hoa này cho quê hương đất nước.
Khi mới ngoài 20 tuổi, nhạc sỹ An Thuyên đã viết ca khúc “Em chọn lối này”, “Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác”. Đấy là hai ngọn lửa đầu tiên trong cuộc đời âm nhạc của ông. Từ đó trở đi, các ca khúc đều đặn ra đời. Phần lớn sáng tác nổi tiếng của nhạc sĩ mang đậm âm hưởng dân ca xứ Nghệ. Những ca khúc của nhạc sĩ An Thuyên góp phần vẽ nên sự đẹp đẽ, nên thơ, thắm đượm tình người ở những miền quê nghèo xứ Nghệ. Hay đúng ra, ông đã đưa những chất liệu trong cuộc sống đó vào sáng tác của mình để nó đến được với mọi người.
Trong suốt những năm làm việc và cống hiến hết mình cho nghệ thuật, nhạc sĩ An Thuyên đã để lại một gia tài đồ sộ, gồm nhiều ca khúc mang âm hưởng ca dao ngọt ngào như: “Em chọn lối này”, “Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác”, “Hành quân lên Tây Bắc”, “Thơ tình của núi”, “Chín bậc tình yêu”, “Huế thương”, “Neo đậu bến quê”, “Ca dao em và tôi”, “Chiều sông Thương”… Trong đó đều chứa đựng tình yêu gia đình, tình yêu đôi lứa, tình yêu dành cho quê hương.
Không chỉ là nhạc sĩ có nhiều đóng góp về mặt sáng tác, nhạc sĩ An Thuyên còn là người đã có nhiều công hiến trong việc quản lý, tìm kiếm, giảng dạy nhạc cho nhiều thế hệ sinh viên tại trường Đại học Văn hóa Nghệ thuật Quân đội.
Trong gia đình, nhạc sỹ An Thuyên là người truyền cảm hứng và tình yêu nghệ thuật cho con cháu. Nối gót ông, là những lớp nghệ sĩ nhiệt huyết thành danh trong môi trường nghệ thuật như NSND An Phúc, ca sĩ Bông Mai, Nhạc sĩ An Hiếu, NSƯT Hương Giang…Đến nay, dòng họ Nguyễn An ở Quỳnh Thắng có thế hệ nghệ sĩ đời thứ tư nhiệt huyết theo đuổi con đường nghệ thuật như các ca sĩ, nghệ sĩ trẻ: Hà Đức Tâm, Mai Nguyễn Anh, Hải Yến, Như Quỳnh, Hiền Lương, Vi Oanh, Quang Huy, Quang Tư, Kiều Trinh…Tính đến nay dòng họ Nguyễn An ở Quỳnh Thắng đã có hơn 30 nghệ sĩ trẻ đang công tác tại các đoàn nghệ thuật chuyên nghiệp trong và ngoài lực lượng vũ trang.
Các nghệ sĩ, ca sĩ dòng họ Nguyễn An tham gia đêm ca nhạc "Hồn Quê"
Để tiếp tục được phát huy những truyền thống ông cha, góp phần bảo tồn và phát huy đi sản văn hóa dân ca ví giặm, vừa qua, Viện Nghiên cứu Văn hóa và Phát triển thuộc Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam đã quyết định thành lập Trung tâm Nghiên cứu Bảo tồn và Phát huy Di sản văn hóa Ví Giặm với các nhân sự chủ chốt là các nghệ sĩ, ca sĩ của dòng họ Nguyễn An tại Quỳnh Thắng. Đồng thời, bổ nhiệm NSND An Phúc làm giám đốc Trung tâm.
Đêm nhạc lay động lòng người
Tại buổi ra mắt Trung tâm đã diễn ra đêm nhạc “Hồn Quê” do các nghệ sĩ, ca sĩ của dòng họ Nguyễn An ở Quỳnh Thắng thực hiện phục vụ nhân dân nhân kỷ niệm 49 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất Đất nước (30/4/1975 - 30/4/2024), kỷ niệm 70 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).
Mở đầu đêm nhạc là làn điệu dân ca ví giặm “Quỳnh Thắng - Miền quê yêu thương” do NSND An Phúc soạn lời, và được biểu diễn bởi NNƯT An Thi và Tốp nữ. Ca khúc gợi ca vẻ đẹp của Quỳnh Thắng hôm nay, sau 70 năm dưới sự lãnh đạo của đảng bộ và chính quyền địa phương, đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân ngày một cải thiện, nông thôn mới đẹp giàu tô thắm miền quê của khúc hát sông quê. Ở đó có những con người hiền hậu, chung thủy, hiếu nghĩa vẹn toàn.
Tiếp đó NSND An Phúc và ca sĩ Kim Ngân đã thể hiện một trích đoạn dân ca Nghệ Tĩnh với tựa đề “Mai Thúc Loan” đã gây được ấn tượng lớn với nhân dân theo dõi buổi diễn trực tiếp tại xã Quỳnh Thắng, cũng như đông đảo khán giả theo dõi trực tuyến trên các nền tảng mạng xã hội.
Trong không khí của ngày 30/4 năm nay, tại đêm nhạc "Hồn Quê", Tốp nữ dòng họ Nguyên An thông qua ca khúc “Mùa Xuân Đầu Tiên” của nhạc sĩ Văn Cao đã đưa người nghe trở về không khí hào hùng cách đây tròn 49 năm, ngày 30/4/1975, dưới sự lãnh đạo của Đảng, với thắng lợi của chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử non sông Việt Nam đã thống nhất liền một giải, Bắc - Nam sum họp một nhà.
NSƯT Hương Giang và nhà báo Vương Xuân Nguyên đã mang đến đêm ca nhạc một sáng tác mới với tựa đề "Sen" với thông điệp, Sen là biểu tượng thanh cao trong trời đất, là khí chất cao đẹp của con người. Hoa sen đã đi vào lòng người, vào cuộc sống với một vị thế đặc biệt cả về tâm linh và văn hóa. Hình tượng hoa sen trong tâm thức người Việt đã kết tinh sự thuần khiết, trong sáng, được xem là quốc hoa, tượng trưng cho khí phách, phẩm giá và bản sắc tâm hồn Việt.
Nhắc đến sen là nhắc đến hồn dân tộc, nhắc đến vẻ đẹp kết tinh hồn dân tộc là chúng ta nhớ đến Bác Hồ, người là niềm tin tất thắng, người là người Việt Nam đẹp nhất, nghĩ về người chúng con trong sáng hơn. Đó cũng chính là thông điệp mà ca sĩ Kim Ngân muốn gửi gắm qua ca khúc “Đêm nghe hát đò đưa nhớ Bác”, một sáng tác của Nhạc sĩ An Thuyên.
Đêm nhạc "Hồn Quê" thực sự trở nên hấp dẫn người nghe, người xem bởi những phóng sự về cuộc đời và sự nghiệp của Nhạc sỹ An Thuyên và những ca khúc hay của ông như: "Thơ tình của núi" qua phần thể hiện của ca sĩ An Trung - Thuỳ Linh; “Ở rừng nhớ anh” qua tiếng hát của ca sĩ “Hải Yến”; “Neo đậu bến quê” qua tiếng hát của ca sĩ Thu Hà; “Em chọn lối này” qua tiếng hát của Tốp nữ dòng họ Nguyễn An...
Ngoài ra đêm nhạc còn có sự góp mặt của NNƯT An Thi qua tiết mục ngâm thơ “Tình xuân Quê hương”; Ca khúc “Bài ca không quên” sáng tác Phạm Minh Tuấn, biểu diễn An Long; Ca khúc “Hồn Quê”, nhạc Vữ Quốc Nam, Thơ Nguyễn Đăng Độ, biểu diễn: NSƯT Hương Giang; Ca khúc "Tiếng khèn mùa bạn nở", một nhạc phẩm của Lê Minh qua tiếng hát của ca sĩ Hoàng Liên và các tiết mục múa “Hương Sen” của nghệ sĩ An Vi Oanh, tiết mục múa "Sắc Xuân" của Tốp múa dòng họ Nguyễn An.
Trong không khí từng bừng kỷ niệm 70 năm ngày chiến thắng Điện Biên Phủ, lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu, trên quê hương Quỳnh Thắng hôm nay cũng náo nức kỷ niệm 70 năm ngày thành lập xã, những người con dòng họ Nguyễn An tự hào được trưởng thành trong mạch nguồn suối mát của những làn điệu dân ca ví giặm, kế thừa những thành tựu nghệ thuật từ truyền thống gia đình gần 70 năm qua và những tài năng nghệ thuật như Nhạc sỹ An Thuyên, NSND An Phúc, NSƯT Hương Giang, tập thể ca sĩ, nghệ sĩ diễn viên của dòng họ Nguyễn An cất cao tiếng hát “Đất nước trọn niềm vui” với niềm tin và quyết tâm mới trên bước đường hoạt động nghệ thuật hôm nay.
