Dân cũng hái ăn chống đói, như bộ đội ngày còn ở trong rừng hái nấu ăn chống đói khi hết gạo. Rau tầu bay mùa khô không phát triển, anh nuôi vuốt cả nụ cả hoa cho vào nấu.Lính ta coi nó là đặc sản rau rừng, ăn quen rồi nghiện. Ngoài Bắc gọi là Tàu bay miễn Nam gọi là Kim thất.
Ảnh minh hoạ do tác giả cung cấp.
Rau tàu bay có nhiều ở miền núi, mọc hoang dại ở những nơi thoáng mát, đất ẩm ướt ven các bờ rừng. Chúng thân thảo có lá mỏng, bản lá to, hình trứng dài, mép lá có răng cưa to hoặc có khía, mùi thơm nhẹ đặc trưng; rễ có màu trắng hoặc nâu có thể ăn được như rau, do còn nhiều độc tính, nên không được sử dụng nhiều vì có mùi hắc rất khó chịu kể cả khi đã luộc chín. Nó có quả to hơn đầu đũa ăn cơm (dài khoảng 12-15mm bên trong rất nhiều hạt nhỏ dài màu đen đầu hạt có cánh nhỏ để phát tán bằng gió). Vi thế khi Bộ đội đánh nhau ở đâu thì ở đó nhiều hố bom pháo. Nên khi phát tán theo gió gặp hố bom, pháo bị hút gió nằm lại đó rất nhiều. Tây Bắc rất nhiều rau này vì trong chiến dịch Điện biên từ khi chuẩn bị cho đến khi kết thúc đúng dịp hoa phát tán và mọc mà lại mọc rất nhiều ở hố bom nên Bộ đọi ta đặt luôn tên rau là rau Tàu bay.
Đọt non của rau được chế biến các món như ăn sống, muối chua, xào tỏi, nấu canh, làm gỏi, hoặc làm nộm trộn với hoa chuối rừng.
Đọt tàu bay luộc là ngon hơn cả cách luộc: Rau tàu bay hái đọt non, rửa sạch, để ráo nước, đun nước sôi, nêm muối, bột ngọt hoặc có thể cho thêm chút gừng băm nhỏ để nước có vị thơm của gừng. Thả rau tàu bay đã rửa sạch vào xoong nước sôi khoảng 30 giây đến 1 phút, vớt rau ra đĩa ngay. Rau tàu bay luộc vị hơi đắng, có mùi thơm đặc trưng, rất hợp khi chấm cùng nước mắm gừng, ớt cay cay…rau tàu bay : sào mỡ tỏi làm một đĩa, muối xổi, nấu canh cá lóc, thả vào bát mỳ tôm, tàu bay nấu canh cua đá cả con,
Rau tàu bay có nhiều xơ gây nhuận tràng và giảm hấp thu chất béo, làm thức ăn kiêng cho người béo phì. cung cấp các loại vitamin nói chung và vitamin A, C là những vitamin chống ôxy hóa, khử gốc tự do.
Một số vùng người ta quen dùng rau tàu bay phòng chống côn trùng, rắn rết cắn, bằng cách giã nhuyễn xoa đắp lên chỗ bị tổn thương. Có người cho rằng ăn nhiều và thường xuyên rau tàu bay sẽ bị thiếu máu & có thể bị sỏi thận. Tuy nhiên, những ý kiến này chưa được khoa học kiểm chứng.
Đồng đội ơi, ai còn ai nhớ rau Tàu bay-Chặng nghỉ hành quân rừng Trường Sơn, nằm võng đung đưa chờ cơm, bữa cơm chỉ còn ít cá khô và món canh nấu rau Tàu bay nóng hôi hổi-Nó đã đi vào thơ ca và chúng ta đã từng hái ăn trường kỳ. Cam đoan Lính nhập ngũ trước 30/4/1975 không ai là không biết cái cây này.
Trái tim người lính
