Chuyện tình người vùng cao

Ghi chép của Nguyễn Ngọc

04/03/2023 07:09

Theo dõi trên

Tôi ghi lại câu chuyện này, là hoàn toàn có thật, nó là tập tục của người dân tộc vùng cao Hà Giang. Qua đây để chúng ta hiểu thêm về tình yêu, tình người của người dân trên vùng núi cao với bao tập tục, văn hóa lâu đời.

minh-hoa-1677847684.jpg
Ảnh minh họa

Trong một lần, tôi cùng một người đồng đội cũ đi chơi chợ huyện trong một ngày nghỉ. Anh là người vùng xuôi lên định cư trên này từ thời ông nội anh. Cho nên anh coi như người bản địa, anh biết và nói được tiếng tất cả các dân tộc trong vùng.

Hôm ấy là chủ nhật, ngày chợ huyện họp đông vui lắm. Bà con dân tộc trên núi cao xuống chợ để mua những vật dụng thiết yếu phục vụ cuộc sống như. Mắm, muối cuốc xẻng, cày bừa, trai gái rủ nhau xuống chợ tình tìm người yêu mới, gặp người yêu cũ. Vì thế mới có câu chuyện này...

Họ còn mang theo những sản phẩm từ núi cao xuống để bán như. Măng khô, thảo quả.. Lợn gà cắp nách, dê bò, cả trâu, ngựa nữa... Có những bản ở xa trung tâm huyện cả nửa ngày đường người dân phải đi từ hôm trước. Tối đi chợ tình, mổ dê, mổ ngựa nấu nồi thắng cố để ngày mai bán..

Một vùng đất hoang sơ, mộc mạc một nét văn hóa được hình thành từ bao đời nay. Không tân tiến, ồn ào, hoa mỹ, sặc sỡ sắc màu như ở vùng xuôi hay nơi thị thành. Mà nó đơn sơ, chân chất tình người vùng cao. Cái thật thà dễ thương, dễ mến, dễ gần. Khiến ai đã đến một lần thì khó mà quên.

7 giờ sáng chúng tôi đến trung tâm chợ huyện. Chợ đã đông người và sặc sỡ màu váy áo của các dân tộc trong vùng. Các quán ăn đã đông người, nhất là mấy hàng thắng cố. Trai bản uống rượu bằng bát nhé, mà là bát ăn cơm mỗi lần nâng lên là cạn thế mới thích. Tôi như lạc vào mê cung vì những tiếng cười nói đủ các thứ ngôn ngữ. Kinh, Tày, Nùng, Dao, H' Mông... Nghe chả hiểu gì..!

Anh bạn dẫn tôi vào một hàng thắng cố và giới thiệu đây là hàng ăn ngon nhất chợ huyện này. Bát thắng cố ngựa to đùng được bê ra bốc hơi nghi ngút nhìn hấp dẫn quá, cùng với một ca rượu ngô nấu bằng men lá có đến chừng 2 lít. Tôi bảo anh bạn, uống thế này thì có mà ngủ tại trận à..Bạn tôi cười lớn, uống từ giờ tới chiều nhé không say đâu lo gì..Sau bát rượu đầu tôi mới để ý nhìn sang bàn bên cạnh.

Nơi có hai người đàn ông mặc quần áo chàm vừa nốc từng bát rượu đầy vừa chằm chằm nhìn vào mặt nhau. Ngồi né ra xa một chút là một người phụ nữ váy áo thêu xanh đỏ, khắp người đeo không biết bao nhiêu vòng kiềng bằng bạc lủng lẳng.

Suốt đến gần nửa tiếng đồng hồ chỉ thấy có một anh chàng nói, khi thì giận dữ khi thì nghẹn ngào, có lúc lại đắm chìm trong ưu tư như bị men rượu nhấn chìm. Can rượu to trên bàn đã vơi quá nửa, bỗng hai người đàn ông ôm chầm lấy nhau, nức lên rưng rức. Cái bàn ọp ẹp chao nghiêng làm hai bát rượu đổ tóe ra sàn.

Lẳng lặng nhìn hai gã đàn ông quá say, người đàn bà cúi xuống nhặt những chiếc bát đặt lên bàn rồi lẳng lặng mở nút cái can ni-lông cao đến hai gang tay, nghiêng can rót rượu đầy tràn hai miệng bát. Xong xuôi lại trở về chỗ, lẳng lặng nhìn bâng quơ ra rặng núi giăng ngang trước mặt.

Thấy cảnh lạ lùng, tôi thì thầm hỏi anh bạn xem chuyện gì đang xảy ra.Thì ra hai gã đàn ông này chính là “tình địch” của nhau, theo cái cách định nghĩa ngu ngốc của người dưới xuôi chúng ta. Một anh là chồng còn một anh là người yêu cũ của cái người đàn bà đang ngồi đây. Nhìn kỹ ra thì cô nàng vẫn còn khá trẻ nhưng vẻ tiều tụy và cam chịu làm cho ta nghĩ rằng đấy đã là một người thiếu phụ nhan sắc đang tàn.

Chiều tối ngày hôm qua họ đã xuống đến chợ. Như rất nhiều đôi người dân tộc ở đây, hai vợ chồng này buộc ngựa vào một góc bên quán, ăn một bữa no nê rồi chia tay nhau đi gặp người yêu cũ..

Sáng hôm nay, họ lại tìm về quán cũ theo lệ thường để rồi sẽ lại ăn một bữa trước khi túc tắc dắt ngựa đi về. Thế nhưng lần này, cô vợ không về quán một mình mà dẫn theo anh người yêu cũ. Theo tục lệ nơi này, các đôi vợ chồng đến đây là để được tự do đi tìm lại người yêu cũ của mình mà vì nhiều lý do đã không lấy được nhau. Các đôi tình nhân cũ ấy sẽ đi chơi qua đêm với nhau thoải mái để rồi sáng hôm sau lại chia tay và ai nấy lại tìm về với vợ với chồng chính thức của mình. Thế là lúc này, ba người ngồi cùng nhau. Hai người đàn ông và một người đàn bà.

Anh bạn tôi ngồi xây mặt ra cửa, nhưng căng tai về phía bàn bên để nghe và cố hạ giọng dịch cho tôi từng câu nhát gừng đứt quãng của người đàn ông đang vừa nói vừa uống một cách đầy bức xúc.

Anh còn phải tóm tắt cả những câu chuyện đã xảy ra trước đó, thế nhưng vẫn theo kịp được khúc sau vì anh kia cứ nói một câu lại uống một hớp rồi lại gật gật cái đầu, như đang cố vắt ra các ý nghĩ lộn xộn nằm đâu đó bên trong óc mình. Tôi vừa nín thở để nghe và cố sắp xếp lại các lời dịch đuổi khá là lộn xộn.

Cuối cùng thì tôi hiểu được đại khái câu chuyện giữa hai người đàn ông. Một người chỉ nói, vừa nói vừa nghẹn ngào. Một người cúi gằm mặt xuống, vừa nghe vừa cắn chặt hàm răng.

Bỏ qua những câu vòng vo mà tôi không nhớ mà cũng không hiểu hết ý thì từ đầu chí cuối chỉ có một người nói mà tóm tắt lại là như sau:

– Thằng A Lềnh kia, mày uống hết cái bát ấy đi rồi nghe tao nói. Suốt đêm qua tao đau tức cái tim, đau quặn cái ruột. Tao đi theo vợ mày về đây tìm mày.

– Sau khi cưới, vợ mày nó bảo rằng tao đừng buồn, mày thương vợ lắm. Tao tin nó quá, thế là tao vui.

– Phiên chợ trước tao được tin nhắn là phiên này vợ chồng nhà mày sẽ đi. Tao đắp vội mấy khúc bờ ruộng cho xong, tao bỏ cái đám cưới trong bản để ra đây để gặp vợ mày.

– Mày phải biết. Khi đi ra chợ tao vui quá, bỏ không bắn hai con chim to trên cành, bỏ không bắn một con nhím to trong bụi. Tao chỉ nghĩ đến cái lúc được gặp vợ mày. Thật đấy. Tao vẫn còn thương con vợ mày lắm mà.

- Đến lúc tao tìm được con vợ mày, tao vui đến chảy cả nước mắt. Tao lại hát lại cái bài mà ngày xưa lần đầu tao hát vào bên tai con vợ mày, cái đêm đầu tiên tao gặp được nó.

- Thế mà, dắt nhau đi rồi, đèn tao chiếu vào tận mặt mà tao không còn nhận ra nó là cô con gái đẹp nhất bản. Giàng ơi. Ngày xưa cái mặt ấy tròn như trăng rằm, hai cái vú nó tròn to như hai quả dưa chín, cái tay nó đẹp như mình con trăn trên cây, tiếng nó cười hay như chim hót làm nắng cũng cười theo, cái váy nó thơm như hoa rừng làm bướm cũng bay theo.

- Giàng ơi. Đêm qua tao chỉ thấy mặt nó cong méo như trăng hạ tuần, ngực nó nhăn như hai quả bí héo. Nó không cười, nó chỉ muốn khóc. Tao đau cái tim tao quá. Giàng ơi.

- Mày nói đi. Là thằng đàn ông, mắt mày có nhìn thấy vợ mày nó khổ hay không? Là thằng đàn ông, mày có thấy vợ mày nó buồn hay không?

- Mày là thằng tốt số nhất đời. Mày sinh vào lúc nào mà mày lấy được vợ mày. Mày thật là có cái tội to. Hôm nay tao định đánh mày, tao thương con vợ mày quá.

- Lần này tao mang hai bao ngô giống. Tao không bán nữa. Mày mang về đi mà trồng. Phiên chợ sau tao gửi phân bón vào cho.

- Đến kỳ ngô ra bắp tao bảo mày cách đặt bẫy. Tao có bài thuốc, bẫy sập là lợn rừng ngấm thuốc không chạy được đâu. Tao sẽ cho mày. Nếu nhím sập bẫy, mày bắt nguyên cả con mang ra chợ. Có người mua ngay. Ba cái dạ dày nhím sống là đổi được một con lợn giống to.

- Mày không được lười. Mày đói thì tao kệ mày nhưng vợ mày thiếu thóc thiếu ngô là tao đánh mày đấy.

- Thằng A Lềnh kia, mày có phải là thằng đàn ông hay không?

Nhìn hai gã đàn ông gục đầu vào nhau rưng rức khóc trên hai bát rượu đã cạn khô, tôi thấy thật là khó tả. Nhìn sang người đàn bà lẳng lặng ngồi bên, tôi không đọc được những ý nghĩ gì đang ẩn hiện trong đầu cô ta. Phải chăng là vừa hạnh phúc vừa tủi thân, phải chăng là vừa ái ngại vừa thương xót cho cả hai gã đàn ông của cô...

Đây là câu chuyện trên vùng cao, của người dân tộc, đừng bạn nào đem nó về vùng xuôi nhé. Thì chắc chắn sẽ không về được nhà đâu./.

Chuyện Làng Quê

Bạn đang đọc bài viết "Chuyện tình người vùng cao" tại chuyên mục Văn hóa - Xã hội. | Hotline: 08.4646.0404 | Email: toasoan@vanhoavaphattrien.vn