Gửi em ở cuối sông Hồng đã đi vào lòng bao thế hệ với những cặp song ca như Thu Hiền – Trung Đức hay Anh Thơ – Việt Hoàn. Ở chương trình Giai điệu Tự hào số tháng 8 cách đây đã gần 7 năm, phát sóng tối 29/8/2014, ca khúc này được thể hiện qua giọng hát của NSND Thanh Hoa cùng con trai.
Tác giả bài thơ Gửi em ở cuối sông Hồng – nhà thơ Dương Soái (ảnh) cũng tham dự. Ông đọc bài thơ nguyên gốc và không quên cảm ơn nhạc sĩ Thuận Yến đã sửa chữ "Lào Cai" của ông thành “biên cương” để bài hát có tầm phổ quát rộng hơn.
Vậy là bài thơ khi đăng báo đã bị "cắt" một đoạn, mà cái đoạn ấy đáng đọc, đáng để cho các thế hệ thấu hiểu hơn về cuộc chiến tranh chống quân Trung Quốc xâm lược. Sự kiểm duyệt và "cắt bỏ" của người biên tập đã làm bài thơ bị hụt hẫng.
Đã đến lúc phải trả lại câu thơ bị cắt xén về đúng giá trị lịch sử của nó.
Nguyên văn bài thơ đã bị cắt xén và phổ biến lâu nay:
“Anh ở Lào Cai
Nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt
Tháng Hai, mùa này con nước
Lắng phù sa in bóng đôi bờ
Biết em năm ngóng, tháng chờ
Cứ chiều chiều ra sông gánh nước
Nên ngày ngày cùng bạn bè lên chốt
Anh lại xuống sông Hồng cho thoả nỗi em mong
Đài báo gió mùa, em thương ở đầu sông
Đỉnh đồi cao chiến hào anh gặp rét
Biết mùa màng đồng quê chưa cấy hết
Tay em ngập dưới bùn, lúa có thẳng hàng không?
Giá chúng mình còn cái thuở dung dăng…
Anh thả lá thuyền xuôi về dưới ấy
Em ra sông chắc em sẽ thấy
Chỉ nỗi nhớ chúng mình đủ ấm mọi mùa đông.
…
Thì hỡi em yêu ở cuối sông Hồng
Nếu gặp dòng sông ngàu lên sắc đỏ
Là niềm thương anh gửi về em đó
Qua màu nước sông Hồng, em hiểu chiến công anh.”
-------------------------------------
Còn đây là nguyên văn bài thơ chưa bị kiểm duyệt do chính Nhà thơ Dương Soái đọc.
GỬI EM Ở CUỐI SÔNG HỒNG
(Dương Soái)
“Anh ở Lào Cai
Nơi con sông Hồng chảy vào đất Việt
Tháng Hai, mùa này con nước
Lắng phù sa in bóng đôi bờ
Biết em năm ngóng, tháng chờ
Cứ chiều chiều ra sông gánh nước
Nên ngày ngày cùng bạn bè lên chốt
Anh lại xuống sông Hồng cho thoả nỗi em mong
Đài báo gió mùa, em thương ở đầu sông
Đỉnh đồi cao chiến hào anh gặp rét
Biết mùa màng đồng quê chưa cấy hết
Tay em ngập dưới bùn, lúa có thẳng hàng không?
Giá chúng mình còn cái thuở dung dăng…
Anh thả lá thuyền xuôi về dưới ấy
Em ra sông chắc em sẽ thấy
Chỉ nỗi nhớ chúng mình đủ ấm mọi mùa đông
Nhưng thơ ngây đâu còn ở chúng mình
Khi Tổ quốc trao anh lên tuyến đầu chặn giặc
Khi biên cương trong anh đã trở thành máu thịt
Đạn lên nòng anh giữ ngọn nguồn sông
Nỗi nhớ cho em chưa viết được đôi dòng
Đạn quân thù bỗng cuồng điên bắn vào thị xã
Xe tăng thù nghiến mặt sông êm ả
Nhịp cầu thù chặt đứt chờ mong
Bão lửa này mang sức mạnh hờn căm
Phá cầu thù, xé vụn xe tăng giặc
Giữa dòng sông nghìn xác thù ngã gục
Máu giặc loang ố cả một vùng
Thì hỡi em yêu ở cuối sông Hồng
Nếu gặp dòng sông ngầu lên sắc đỏ
Là niềm thương anh gửi về em đó
Qua màu nước sông Hồng, em hiểu chiến công anh.
Lào Cai, 1979
Trái tim người lính
