Paris sống động và quyến rũ như một dòng chảy không ngừng, có lúc ào ạt, mạnh mẽ, có lúc lại tha thiết, dịu dàng. Đó là dòng chảy của Kinh đô Ánh Sáng, đó cũng là nhịp điệu và sức sống tràn căng của một thủ đô giữa Châu Âu hiện đại, gợi cảm, lịch lãm và văn minh. Trải qua bao thăng trầm cùng dòng chảy lịch sử của nhân loại. Thật may mắn và hạnh phúc cho bất cứ ai khi họ được đặt chân đến đây, được hưởng cái nắng và cái gió của tháng 5 đang mơn man trên dòng sông Seine thơ mộng vào chính lúc này, giống như tôi.
Vẻ đẹp của sông Seine, của những cây cầu trăm tuổi, của những lâu đài in soi bóng nước trên đôi bờ sông huyền thoại thật lung linh và sống động. Mỗi cây cầu vắt qua sông Seine đang thì thầm kể cho bạn nghe một câu chuyện xưa, một kỳ tích xưa của một thời quá vãng bí ẩn đã xa và thật xa . Chẳng thế mà Paris luôn là nguồn cảm hứng vô tận cho biết bao thi sỹ và những tao nhân mặc khách mong ước được tới đây.
Trên các đường phố Paris vẻ đẹp của kiến trúc cổ và lãng mạn trên những toà biệt thư và các bức tượng cổ đẹp đẽ sẽ luôn làm bạn phải trầm trồ và xuýt xoa. Đó là vẻ đẹp độc đáo đã được bao nhiêu thế hệ, bao con người chứng giám và trải qua các thời đại, các đế chế trong lịch sử đã có công kiến tạo, đã chưng cất, chọn lọc, gìn giữ và bảo tồn qua nhiều năm tháng, nhiều thế hệ trong những tháng năm lịch sử. Các nhà thờ tên tuổi lừng lững và uy nghiêm, các toà lâu đài trầm mặc và cổ kính, những vẻ đẹp lộng lẫy và uy nghi, thật tráng lệ.
Cây cầu mang tên: Pont Neu có nghĩa là “Cầu Mới” nhưng thực tế lại là cây cầu cổ nhất của Paris . Cây cầu này được xây vào năm 1578 và hoàn thành năm 1607. Paris luôn có những điều bất ngờ như vậy đó.Với vẻ đẹp lãng mạn và đặc biệt, ai đứng trước sông Seine chắc cũng hạnh phúc hơn, trẻ trung hơn và yêu đời hơn. Không hiểu có bao nhiêu đôi tình nhân đã may mắn được đến đây tay trong tay và đứng ngắm nhìn dòng sông xanh ánh lên màu ngoc bích trong nắng?
Những hàng cây lá phong rập rờn với những chiếc nụ biếc đã trở nên xanh mướt hơn và bóng ngời hơn dưới nắng. Có những khóm hoa hồng thơm đua nở rực rỡ từng chùm trên các ban công của những toà nhà. Nắng chan hoà và mơn man trên làn da và mái tóc những thiếu nữ xinh tươi khi họ đi trên phố. Những cặp uyên ương say đắm hôn nhau dưới nắng, ngay dưới chân tháp chuông nhà thờ đang ngân nga, nhất là sự lãng mạn ấy càng được thăng hoa trước dòng sông Seine thơ mộng. Tôi cũng thấy vui thay và say sưa ngắm nhìn họ, những cặp uyên ương đang mê mải trao nhau những “nụ hôn kiểu Pháp” đắm say, ngọt ngào và quyến rũ.
Paris thì tháng nào cũng đẹp, vì mỗi tháng sẽ là những vẻ đẹp khác nhau. Hơn nữa, mỗi người nghệ sĩ hay thi sĩ khi đến đây đều có những cách riêng để cảm nhận hơi thở của Paris, họ sẽ có con mắt xanh khi nhìn ra những vẻ đẹp sâu lắng và cả sự khác biệt cho riêng mình, rồi lại sáng tạo và dâng hiến vẻ đẹp ấy cho mọi người. Bởi trên đời, có những vẻ đẹp bí ẩn mà người ta vẫn nói rằng chỉ có các nghệ sĩ hay nhà thơ mới nhìn thấu, trong khi mọi người có thể cũng từng đi qua nơi ấy, cũng từng ngắm nghía hồi lâu nhưng không bao giờ đọc ra được đúng cái tên của sự bí ẩn ấy.
Nhà thờ của Pari quá đẹp và lộng lẫy. (Tôi đã dành riêng một tản văn cho "Nhà thờ Đức Bà Paris" bởi trót yêu mến những nhân vật của câu chuyện bất hủ này ngay từ khi còn nhỏ). Chỉ cần đi dạo trên phố một đoạn là bạn có thể bắt gặp một nhà thờ lộng lẫy và cổ kính nào đó. Nhà thờ St Gerrmanhdaaux không lớn nhưng khá ấn tượng bởi lối kiến trúc và bên ngoài khá nhiều ki ôt cho các hội chợ giao lưu ngoài trời. Khi đứng trước quảng trường mang tên Concord, quảng trường lớn nhất của Pari, bạn sẽ choáng ngợp trước vẻ đẹp trang trọng và kỳ vĩ của nó. Đây chính là nơi diễn ra các sự kiện quan trọng, các cuộc duyệt binh và những dịp đại lễ của nước Pháp. Ngắm Đài phun ước của đại dương (La fontaine de s Mers) ở ngay phía nam quảng trường, hình ảnh ấy tượng trưng cho biểu tượng các dòng sông lớn đều đổ ra đại dương, bạn sẽ liên tưởng đến vùng biển Địa Trung Hải rực nắng, luôn phóng khoáng, đẹp đẽ và biếc xanh.
Một ngày, mấy người bạn gái đưa tôi đi dạo ở trung tâm thành phố và đặc biệt ấn tượng trên những con phố cổ. Chúng tôi lên lỏi vào cả những ngõ ngách được gọi là hẹp nhất và ngắn nhất của Paris nhưng với tôi thế vẫn là chưa đủ, vẫn chẳng thấm tháp gì với một người luôn tò mò với những kiếm tìm và thích khám phá trước mênh mang Paris hoa lệ! Lại thêm một vài ngày nữa, sau khi ăn sáng tôi tự đi bộ lòng vòng, quan sát, ngắm nghía và tự mình khám phá. Tôi tự cho phép mình thưởng ngoạn thành phố một cách tự do nhất và ngây thơ, rồi ngỡ ngàng, tựa như một “ cô bé quàng khăn đỏ “ đang lạc vào giữa xứ sở thần tiên với vốn Tiếng Anh còn khiêm tốn!
Dẫu đã đọc vài cuốn sách và tiểu thuyết kinh điển nổi tiếng về Paris từ trước đó nhưng cảm giác lần đầu tôi được đặt bàn chân mình lên những con phố có lát những phiến đá xanh lì và nhẵn bóng. “Lần đầu làm chuyện đó “, tôi vẫn thấy vô cùng lạ lẫm! Kiến trúc và phong cách của các tòa lâu đài, biệt thự và nhà cửa của Cộng Hoà Pháp thật tuyệt vời, ấy là cảm giác đầu tiên của tôi khi tận mắt đi qua và tận mắt quan sát, chạm tay lên tường của các tòa nhà nguy nga, các dãy phố cổ kính, san sát và uy nghi. Có lẽ không ngôi biệt thự nào giống với ngôi biệt thự nào, dù khi nhìn thoáng qua, bạn có thể cảm thấy chúng có vẻ giống nhau.
Các dãy phố cổ đẹp tuyệt vời với đường nét kiến trúc Châu Âu và đĩnh đạc kiểu Pháp, giàu bản sắc riêng và không trộn lẫn với bất cứ nơi nào. Ngắm các ngôi nhà, những vòm cong, những ô cửa sổ, ban công và cây xanh... Tất cả đều toát lên vẻ đẹp của sự cổ điển, lịch lãm, trí tuệ và sự hoàn hảo đến từng chi tiết và từng đường nét. Tự nhiên thấy lòng chạnh buồn mà mơ! Đến bao giờ Việt Nam ta mới được như thế, khi các thành phố của chúng ta rất thiếu tính quy hoạch từ tổng thể đến chị tiết và lối kiến trúc, xây dựng nhà cửa và phố xá còn đầy nham nhở, chắp vá.
Ngắm hoàng hôn đang buông dần trên sông Seine, trời dần tối, lúc ấy chắc tầm 8-9 giờ tối trời mới tắt nắng. Paris - Kinh đô ánh sáng lung linh sắc màu như sao sa bởi những ánh đèn đêm. Bạn đến đây sẽ được thụ hưởng một bữa tiệc của ánh sáng màu khi đi dạo bước trên đôi bờ của sông Seine. Paris lại hào phóng ru giấc mơ đêm và đôi bàn chân bạn bởi nhịp điệu của ánh sáng đèn màu. Thứ ánh sáng từ Tháp Eifell tỏa lan lấp lánh trên sóng nước và muôn vàn thứ ánh sáng màu tỏa ra từ các căn biệt thự, các lâu đài cổ. Ánh sáng từ những toà nhà đẹp đẽ và thơ mộng đang in bóng trên dòng nước xanh, trong vắt của sông Seine.
Chiều nay, khi nhìn ngắm hoàng hôn đang buông dần những ráng đỏ trên dòng sông thật đẹp và lòng tôi chợt nhớ đến những câu thơ rất hay của nhà thơ Nguyên Sa tự ngày nào:
“Paris có gì lạ không em?
Mai anh về giữa bến sông Seine
Anh về giữa một dòng sông trắng
Là áo sương mù hay áo em?
(Nguyên Sa)
Ngay lúc này tôi chợt nghĩ: “Ồ, Có thể vào mùa thu, những cây phong kia sẽ chuyển màu lá non tơ và sẽ còn chín vàng hơn, sẽ còn đẹp và u buồn hơn trong mùa thu chín...!” Tôi đã nhìn thấy mênh mang trong trí tưởng tượng của mình về một mùa thu chín và lá đang trải thảm vàng ruộm ở Paris, sẽ còn tuyệt diệu và lãng mạn hơn nữa kia. Nhà thơ Nguyên Sa từng viết:
“Mai tôi đi dù hôm nay đang vào thu
Dòng sông Seine đang mặc áo sương mù
Đang nhìn tôi mà khoe nước biếc
Khoe lá vàng lộng lẫy lối đi xưa...”
Điều đó bây giờ mới thật là chí lý! Văn hoá nghệ thuật của Pari quá tuyệt vời cho những người đam mê và mong muốn được học tập hay tự do phát triển trong mọi lĩnh vực nghệ thuật, của văn học, hội hoạ, điêu khắc, sân khấu, điện ảnh, ca nhạc, thời trang... Tóm lại là tất cả những vẻ đẹp và tinh hoa về nghệ thuật thế giới từ cổ điển đến hiện đại. Bởi CH Pháp đã có một lịch sử khá lâu đời, bền vững, một nền văn minh hiện đại và phát triển rực rỡ, kiêu sa và lịch lãm. Đó là một quốc gia mà tầm văn hoá mà các giá trị đã đạt tới đỉnh cao nhân loại và vô số những kỳ quan xứng tầm với nhiều di sản văn hóa thế giới.
Đêm Paris mang vẻ đẹp bí ẩn của sự lộng lẫy và kiêu sa. Nhìn về phía Tháp Eiffel, vô vàn ánh sáng màu lung linh và hư ảo được tạo nên bởi thứ ánh sáng màu, không biết có phải vì thế mà Pa ri luôn được coi là thủ đô của ánh sáng hay không? Đêm thủ đô Paris dường như thao thức, không thể ngủ bởi muôn vàn thứ ánh sáng liêu trai ấy. Sự xa hoa, đài các và lịch lãm ấy là tất yếu của thủ đô Paris hoa lệ.
Những con phố cổ kính, xinh đẹp và những con đường lát đá xanh tuyệt đẹp, nơi mà trí tưởng tượng của tôi được khơi dậy từ những ngày ấu thơ khi đọc tiểu thuyết “ Những người khốn khổ” của Vichtohuygo. Bây giờ, thậm chí còn rực rỡ hơn, phong phú hơn và cám dỗ hơn. Paris đa sắc màu bởi sự du nhập của những người dân đủ màu da. Họ tụ về đây từ nhiều quốc gia trên thế giới. Họ là dân nhập cư, người làm thuê, nhạc công, trí thức trung lưu, những công chức thủ đô...
Trên các chuyến metro, nhà ga hay trên xe buyt, hầu như chúng ta bắt gặp khá đông những người dân như vậy. Trên tay mỗi người, đều là một chiếc điện thoại thông minh, đang lướt web hay chơi trò chơi nào đó. Thời đại công nghệ 4.0 đang phát triển khắp thế giới mà dân Paris thì vốn luôn sành điệu. Metro là phương tiện đi lại phổ biến của người dân nơi đây. Tôi thích thú khi ngồi trên các chuyến Metro để khám phá Paris và lắng nghe chăm chú khi những người nhạc công thổi kèn hay đánh đàn rất hay. Tiếng Accodeon trên tàu điện nghe vui tai và làm ta yêu đời hơn, yêu Paris hơn.
Đi qua Khải Hoàn Môn, bạn sẽ bước đi kiêu hãnh trên Đại lộ Champs, con phố dài choáng ngợp mang tên E slysees với lung linh cửa hiệu thời trang thế giới và những thương hiệu xa xỉ lừng danh. Nhưng có thể chúng ta chỉ đi qua để ngắm nhìn là chính, vì hàng hiệu nổi tiếng thường là giá cao ngất ngưởng, không mấy khi phù hợp với túi tiền của du khách như tôi và bạn.Tôi đi dạo dưới hai hàng cây lá non, xanh bóng lên và hít hà hơi ấm của Paris trên Đại lộ nổi tiếng Eslyseés. Có mùi hương ngào ngạt đang lan xa của những thứ nước hoa từ trong các cửa hiệu nổi tiếng và ánh mắt, nụ cười quyến rũ của các cô gái Pháp.
Nước Pháp cổ điển và sang trọng, đẹp đẽ và xa hoa, lịch lãm và thơ mộng, lãng mạn và quyến rũ. Cộng hoà Pháp, nơi đem lại sự thăng hoa và cảm hứng sáng tạo bất tận cho những nhà thơ ưa lãng mạn và cho những người nghệ sỹ giàu đam mê sáng tạo. Mỗi góc phố đi qua, mỗi quán cà phê và những chiếc ghế con xinh xắn, mỗi nhà hàng đẹp đẽ hay cửa hiệu thời trang, dù là nhỏ bé nhất, đều ẩn chứa những bí ẩn trong đó. Tôi tin rằng, mỗi địa danh sẽ là một phần câu chuyện lịch sử thú vị của Paris thời xa xưa, của Paris hiện tại hay của Paris tương lai.
Bạn yêu thể thao thì sẽ hơi thất vọng một chút khi từng chứng kiến nền bóng đá Pháp ngày nay! Mặc dù đã rất già cỗi và nổi tiếng với các giải vô địch châu Âu từ những năm 1984, từng vô địch thế giới năm 1998 với danh hiệu “Những chú gà trống Gôloa”, nhưng bóng đá Pháp ngày càng ít dân gốc Pháp thực sự, mà càng ngày số cầu thủ nhập cư càng gia tăng và chiếm ưu thế.
Dẫu sao, trong lòng tôi vẫn thấy yêu nước Pháp và mê say văn hoá Pháp! Kinh đô ánh sáng Paris luôn rạng ngời với những con phố xinh đẹp, tráng lệ và uy nghi cùng muôn vàn thứ kiểu kiến trúc độc đáo. Ai đến Paris lần đầu như tôi chắc đều phải sững sờ vì vẻ đẹp kỳ vĩ và lãng mạn ấy. Một vẻ đẹp tráng lệ và lung linh! Paris thật đẹp và quyến rũ. Thời gian và lịch sử nhân loại đã dằng dặc trôi qua nhưng không gì có thể làm cho những vẻ đẹp cổ điển ấy bớt đi sự lãng mạn và nét cuốn hút từ muôn đời.
Vẻ đẹp ấy chắc chắn là khác xa với sự tưởng tượng vốn đã phong phú của bạn và của tôi - những người luôn yêu đời, yêu cái đẹp cùng sự lãng mạn nhưng chưa bao giờ được chạm chân đến đây! Bởi thế, tôi đã bị Pari “chinh phục “ tựa như gặp một “mối tình sét đánh “ dẫu là muộn màng. Phải rồi, ấy là khi người ta thấy yêu ngay từ cái nhìn đầu tiên! Trái tim biết tự tìm ra lối...như một câu hát quen. Tôi đã là một người đàn bà khờ dại và mong manh như thế khi lần đầu đặt chân đến Paris!
Rút trong tập ký - Tản văn “Lặng nghe hoa nở “ - NXBVH 2019
