Tiền thân gồm các đơn vị Sư đoàn 334, Sư đoàn 341B, d10 pháo binh tỉnh đội Sơn La, d12 pháo binh e150/f356/QK2; 260 đồng chí cán bộ khung từ đại đội đến sư đoàn của Quân đoàn 4 đang làm nhiệm vụ quốc tế ở Campuchia ra; cùng cán bộ từ khắp các quân đoàn, quân khu, học viện, nhà trường, được điều động bổ sung về sư đoàn; tuyển hàng vạn các con em từ Bình Trị Thiên trở ra, trong đó có 3 tiểu đoàn diện tổng động viên đủ quân của 3 huyện: Nam Đàn, Đô Lương và Diễn Châu (Nghệ An), về thành lập Trung đoàn 818 (d7, d8, d9).
Ảnh do tác giả cung cấp
Đến tháng 5/1979, Sư đoàn 314 Quân khu 2 cơ bản đã ổn định biên chế, tổ chức, trang bị, gồm có 3 Trung đoàn bộ binh: 728; 881; 818; và 1 Trung đoàn pháo binh 466; cùng Sư đoàn bộ và các đơn vị tiểu đoàn, đại đội trực thuộc. Là Sư đoàn chủ lực cơ động mạnh của Quân khu, được ưu tiên biên chế đầy đủ quân số, trang bị chiến đấu, đội ngũ cán bộ đại đa số đã trải qua trực tiếp chỉ huy chiến dấu ở Campuchia, Lào và biên giới phía Bắc.
Sau khi đã ổn định biên chế tổ chức trang bị mọi mặt, Sư đoàn tiến hành tổ chức huấn luyện kĩ chiến thuật chiến đấu, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu Quân khu giao. Thời gian Sư đoàn đóng quân trên đất Hoàng Liên Sơn ấy đã được các cấp ủy, chính quyền và nhân dân các dân tộc trong tỉnh, hết sức quan tâm giúp đỡ tạo mọi điều kiện để Sư đoàn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ.
Ảnh do tác giả cung caaso.
Đến tháng 10/1979, Sư đoàn được lệnh cơ động về tuyến phòng thủ 2 của Quân khu trên khu vực huyện Bắc Quang, và xã Việt Lâm (huyện Vị Xuyên) tỉnh Hà Tuyên (nay thuộc tỉnh Hà Giang). Ngoài Trung đoàn pháo binh 466 và sư đoàn bộ hành quân bằng cơ giới, còn lại đều hành quân bộ. Sau 14 ngày, các đơn vị đến vị trí đóng quân mới.
- Trung đoàn 728 đóng quân ở xã Việt Lâm, Vị Xuyên;
- Trung đoàn 881 ở xã Tân Trịnh, Bắc Quang (nay là Quang Bình);
- Trung đoàn 818 ở xã Tân Quang, Bắc Quang;
- Trung đoàn 466 ở xã Hùng An, Bắc Quang;
- Sư đoàn bộ ở xã Việt Vinh, Bắc Quang;
Ảnh do tác giả cung cấp.
Từ tháng 10/1979 đến tháng 4/1984, Sư đoàn làm nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu, xây dựng các phương án cơ động chiến đấu đánh địch trên các huyện phía Bắc: Vị Xuyên, Quản Bạ, Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc và 2 huyện phía Tây là Hoàng Su Phì và Xín Mần. Đã tiến hành diễn tập thực binh cấp tiểu đoàn, trung đoàn vận động tiến công kết hợp chốt; đánh địch trong công sự vững chắc. Thực hành tham gia 2 cuộc diễn tập ZTA 81 và ZTA 82 lên khu vực Vị Xuyên, có một phần thực binh và bắn đạn thật, hợp đồng binh chủng tại sân bay Phong Quang…
Từ tháng 4/1984 đến tháng 9/1988, Sư đoàn làm nhiệm vụ chiến đấu tại Mặt trận Vị Xuyên, Hà Tuyên (nay thuộc Hà Giang). cùng sát cánh với người anh em Sư đoàn 313 (thành lập ngày 15/3/1979) Quân khu 2 ở tuyến 1, và các đơn vị khác đã lần lượt tham gia chiến đấu cùng quân và dân Hà Tuyên (nay là Hà Giang và Tuyên Quang) chiến thắng quân Trung Quốc xâm lược bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ biên cương Tổ quốc. Trong thời gian làm nhiệm vụ chiến đấu tại Vị Xuyên, Sư đoàn được bổ sung d4/e421/f306/QĐ2; Đại đội hỏa tiễn 33; đại đội Hóa học 39; được phối thuộc e754 tỉnh đội Sơn La; e2 và e568/f328/ĐKQN; (phiên hiệu 983); d đặc công 33/QK1 (phiêu hiệu 406B); dXe tăng 2…
Đến tháng 9/1988, Sư đoàn được lệnh bàn giao trận địa cho Trung đoàn 247, tỉnh đội Hà Tuyên, cơ động về huyện Bắc Quang làm nhiệm vụ huấn luyện chiến đấu, sẵn sàng cơ động chiến đấu khi có lệnh.
Đến tháng 9/1989, do tình hình mới, Sư đoàn 314 cùng nhiều đơn vị khác trong toàn quân, được lệnh giải thể sau đúng 10 năm thành lập. Quá trình chiến đấu, trong trận đánh thắng 19/10/1986, Sư đoàn đã được Đảng và Nhà nước tặng thưởng Huân chương Quân công hạng 3.
Kỷ niệm 44 năm ngày Truyền thống của Sư đoàn năm nay, rất nhiều các BLL CCB f314 ở các tỉnh, thành, quận, huyện trong cả nước và khu vực phía Nam… đã long trọng tổ chức Gặp mặt truyền thống kỷ niệm ngày Thành lập Sư đoàn; trong lòng mỗi một CCB chúng ta vẫn nhớ và vô cùng thương xót, tri ân những AHLS Mặt trận Vị Xuyên, trong đó có hàng nghìn cán bộ chiến sĩ của Sư đoàn 314 đã chiến đấu dũng cảm kiên cường và hy sinh anh dũng để bảo vệ từng tấc đất thiêng liêng biên cương Tổ quốc. CCB của Sư đoàn 314 cùng với các đơn vị bạn, trong năm 2020, đã hoàn thành được tâm nguyện là tôn tạo, xây dựng được Đài Tưởng Niệm các AHLS Mặt trận Vị Xuyên- Minh Tân (Đông sông Lô, giai đoạn 1, và đang chuẩn bị xây dựng giai đoạn 2), có sự chung tay góp sức của nhiều tập thể, cá nhân CCB, các nhà doanh nghiệp, các nhóm Thiện nguyện, các nhà hảo tâm trong cả nước. Từ nay các anh linh các AHLS đã có nơi để thờ tự, tri ân; đồng thời cũng là nơi để giáo dục truyền thống cho các thế hệ trẻ mai sau.
Chúng ta, những CCB Sư đoàn 314 cũng bùi ngùi tưởng nhớ đến các đồng chí cán bộ, chiến sĩ khi trở về đời thường đã qua đời vì tuổi cao, bệnh tật, bất trắc…đã không còn có thể gặp nhau trong những dịp gặp mặt truyền thống Sư đoàn nữa. Trong đó có Thủ trưởng Nguyễn Văn Minh, nguyên Sư đoàn trưởng Sư đoàn 314 (1984-1988). Một nén tâm nhang tưởng nhớ và cầu mong cho những người đã khuất được siêu thoát nơi cõi vĩnh hằng.
Chúng ta cũng chân thành biết ơn cấp ủy, chính quyền và nhân dân các dân tộc của tỉnh Yên Bái và tỉnh Hà Giang đã giúp đỡ đùm bọc, che chở cho bộ đội, tạo mọi điều kiện để Sư đoàn hoàn thành mọi nhiệm vụ trong thời gian đóng quân ở địa phương.
Từ sau ngày giải thể, nhiều đồng chí đã trưởng thành các Tướng lĩnh, sĩ quan cao cấp trong Quân đội, Công an, là Đại biểu Quốc hội, cán bộ cấp cao của các tỉnh, thành, các tập đoàn kinh tế lớn, nhiều đồng chí CCB làm kinh tế giỏi, doanh nhân thành đạt.
Đã thành lập BLL CCB Sư đoàn 314 Quân khu 2 từ năm 2004, (đã qua 10 lần tổ chức gặp mặt truyền thống); và thành lập BLL f314 ở các tỉnh thành, đơn vị, có nơi đến cấp xã phường, gắn kết, tương thân, tương ái, sẻ chia, đùm bọc, giúp đỡ nhau xóa đói giảm nghèo, những khi thiên tai, hoạn nạn, xây dựng nhà tình nghĩa, chăm sóc các gia đình thân nhân Liệt sĩ cùng đơn vị, hồi hương hài cốt Liệt sĩ, làm công tác thiện nguyện v.v…Nhiều BLL CCB Sư đoàn 314 ở các tỉnh, thành hoạt động rất tích cực, nền nếp, hiệu quả thiết thực như: tỉnh Vĩnh Phúc, Phú Thọ, Sơn La, Hà Giang, Tuyên Quang, Hải Phòng, Hải Dương, Thái Bình, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Nghệ An, khu vực phía Nam, v.v…
Chúng ta rất vinh dự tự hào là những CCB Mặt trận Vị Xuyên, về đời thường vẫn luôn phát huy phẩm chất “Bộ Đội Cụ Hồ” góp phần xây dựng cuộc sống gia đình và quê hương ngày càng phát triển.
Nhân dịp Kỷ niệm 44 năm, ngày Truyền thống của Sư đoàn 314 Quân khu 2 (10/3/1979- 10/3/2023), xin kính chúc các đồng chí CCB cùng gia đình sức khỏe dồi dào ổn định, bình an, hạnh phúc và nhiều thành công trong cuộc sống!
Kính chào trân trọng!
Hà Nội, 10/3/2023
Ảnh cá nhân
H.M.S
Trái tim người lính
