Diễn biến phức tạp
Các hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai, gồm: Chuyển mục đích sử dụng đất không được cơ quan có thẩm quyền cho phép; lấn, chiếm đất, chuyển nhượng quyền sử dụng đất khi không đủ điều kiện; lấn, chiếm rừng.
Trước tình phức tạp về đất đai, Chủ tịch Uỷ ban nhân dân huyện Phú Quốc, nay là thành phố Phú Quốc, đã ban hành Quyết định số 3399/QĐ-UBND ngày 12/8/2021 về việc thành lập Tổ Kiểm tra và xử lý vi phạm hành chính trên địa bàn thành phố Phú Quốc, gọi tắt là Tổ Kiểm tra 3399.
Ngày 07/6/2022, Chủ tịch UBND tỉnh Kiên Giang ban hành Quyết định số 1397/QĐ-UBND về việc thành lập Tổ công tác đặc biệt kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về lĩnh vực đất đai, lâm nghiệp và xây dựng trên địa bàn thành phố Phú Quốc.
Lực lượng Kiểm lâm, lực lượng bảo vệ rừng phối hợp Uỷ ban nhân dân các xã, phường tổng kiểm tra, thống kê, lập hồ sơ các trường hợp vi phạm trên địa bàn các xã, phường: Cửa Dương, Gành Dầu, Hàm Ninh, Bãi Thơm, Dương Đông và An Thới phát hiện 432.143,84m² tương đương 43,2 ha diện tích rừng bị tác động, trong đó:
Rừng đặc dụng diện tích 117.423,65 m² (11,7 ha): 138 nhà cấp 4 và nhà tạm, 37 nền móng, diện tích 61.618,75 m²; 06 chòi tạm, diện tích 126,4 m², hàng rào gạch 140 m; đường bê tông 57 m²; hàng rào lưới B40 40m; dây kẽm gai 750m; 4.130 cây trồng các loại.
Rừng phòng hộ diện tích 314.720,19 m² (31,5 ha): 59 nhà cấp 4 và nhà tạm, diện tích 2.529,3 m²; 05 móng nhà mỗi móng nhà từ 24 đến 28 m²; 01 dãy nhà trọ 210 m²; tường rào xi măng dài 368,3m, đường bê tông dài 325,5m; 08 trụ điện cao 7m, trụ rào bằng gạch, khung sắt diện tích diện tích 126m²; tường bê tông dài 54m, 271 trụ bê tông, hàng rào dây kẽm gai 601m; lưới rào B40 678,4m; 4.720 cây trồng các loại.
Cụ thể: Tại xã Cửa Dương khảo sát 05 vị trí có 53 hồ sơ vi phạm, đang thụ lý và ra thông báo tháo dỡ, di dời vật kiến trúc, cây trồng ra khỏi rừng, tổng diện tích rừng bị tác động là 18.644,4 m² (l,86ha); trong đó, lấn, chiếm rừng phòng hộ, diện tích 18.532,9 m² (1,85 ha) có 10 nhà xây cấp 4, 20 căn nhà tạm, diện tích 1.682 m²; 01 đường bê tông dài 292,2m; 08 trụ điện cao 7m; xây trụ rào bằng gạch, khung sắt rào quanh diện tích 126m²; 77 trụ rào bê tông, 528m lưới B40; 139m dây kẽm gai; 271 cây trồng các loại. Lấn, chiếm rừng đặc dụng, diện tích 11 l,5m² có 01 căn nhà tạm, diện tích 50,4 m².
Phường An Thới khảo sát 01 vị trí (Tiểu khu 81, khu phố 6), tổng diện tích rừng phòng hộ bị tác động1,64 ha, trong đó có 02 nhà tạm, 04 nhà cấp 4; 05 móng nhà mỗi móng nhà từ 24 đến 28m²; 40 trụ bê tông, hàng rào dây kẽm gai 440m; tường rào xi măng 308,3m; 332 cây trồng các loại Xà Cừ, Tràm Bông vàng, Đào, Xoài, Sầu riêng,…
Gành Dầu khảo sát 14 vị trí, phát hiện lấn, chiếm đất rừng đặc dụng, tổng diện tích rừng bị tác động 61.127,7 m² có 35 căn nhà cấp 4, 84 nhà tạm, 37 nền móng.
Khu vực xã Hàm Ninh khảo sát 09 vị trí tổng diện tích rừng bị tác động là 265.905,55 m2 (26,59 ha), trong đó, lấn, chiếm đất rừng đặc dụng, diện tích 331,75 m2 có 18 nhà tạm, diện tích 390,25 m²; hàng rào gạch 140 m; đường bê tông 57 m2; 06 chòi tạm, diện tích 126,4 m²; hàng rào lưới B40 40m; 750m dây kẽm gai; 4.130 cây trồng các loại. Lấn, chiếm đất rừng phòng hộ, diện tích 89.561 m² có 15 căn nhà tạm, 02 nhà cấp 4, diện tích 537,5 m²; tường rào xi măng dài 60m, 01 công trình phụ diện tích 105 m², 154 trụ rào dây kẽm gai dài 462m; 3.725 cây trồng các loại.
Xã Bãi Thơm khảo sát 05 vị trí, lấn, chiếm đất rừng đặc dụng, diện tích 10.148,9 m²; tạm giữ 01 xe cuốc.
Phường Dương Đông khảo sát 06 vị trí, lấn, chiếm đất rừng phòng hộ tổng diện tích 14.770,3m2 có 08 căn nhà, diện tích 309,8 m²; 01 dãy nhà trọ 210 m²; đường bê tông dài 33,6m; 02 miếu thờ; lưới rào B40 150,4m; 392 cây trồng các loại.
Xã Cửa Cạn khảo sát 03 vị trí tại Tiểu khu 65 thuộc ấp 2, ấp 3, ấp 4, lấn, chiếm đất rừng rừng đặc dụng diện tích 4,5 ha có 03 căn nhà tạm, diện tích 163,8 m²; dây kẽm gai 2.189,4 m; 855 cây trồng các loại.
Trong lĩnh vực lâm nghiệp, ngày 23/6/2022 tại tiểu khu 74 phân khu phục hồi sinh thái rừng đặc dụng Vườn quốc gia Phú Quốc quản lý thuộc ấp Rạch Vẹm, xã Gành Dầu phát hiện, bắt quả tang 03 đối tượng gồm: Bùi Trung Hiếu, Nguyễn Anh Luân, Nguyễn Văn Vũ đang thực hiện hành vi hủy hoại rừng đặc dụng, đã bị cơ quan Công an và Viện Kiểm sát nhân dân thành phố Phú Quốc quyết định tạm giữ hình sự và thực hiện các bước tiếp theo theo quy định của pháp luật.
Tổng diện tích rừng bị tác động là 9.468,97 m², trong đó có 8.108,97 m² là phát dọn dây leo, cây bụi là cây rừng tự nhiên có cấp kính nhỏ; 1.378 m² hủy hoại rừng. Kiểm tra, đo đạc xác định 173 cây rừng tự nhiên, khối lượng gỗ là 6,679 m³ gỗ tròn, gồm các loài cây như: Kiền Kiền, Trường, Bứa, Săng Đen, Làu Táu, Bô Bô, Dẻ, Vàng Nhựa, Xương Cá, Xầm, Thị,...
Tinh thần trách nhiệm chưa cao
Để xảy ra tình trạng trên là do chính quyền địa phương các xã, phường chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm quản lý nhà nước trên địa bàn về đất đai, đất lâm nghiệp. Trong thực thi nhiệm vụ còn một bộ phận công chức, viên chức tinh thần trách nhiệm chưa cao, tham mưu xử lý vụ việc chưa đúng quy định và theo tiến độ thời gian.
Sự phối hợp xử lý các hành vi vi phạm pháp luật trên đất rừng và đất quy hoạch lâm nghiệp còn thiếu kịp thời, để vụ việc kéo dài, diễn biến phức tạp gây khó khăn trong điều tra xác minh, xử lý vi phạm. Các cơ quan chuỵên môn trong quá trình thực hiện còn gặp một số vụ việc khó khăn, liên quan nhiều người, chậm báo cáo xin ý kiến chỉ đạo dẫn đến vụ việc kéo dài, phức tạp trong kiểm tra, xử lý.
Công tác quản lý nhà nước về đất đai của chính quyền địa phương từng lúc, từng nơi còn thiếu kiên quyết, thiếu kiểm tra, chưa chủ động trong việc phát hiện, xử lý, ngăn chặn vi phạm dẫn đến việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất không đúng quy định; việc lấn, chiếm đất nhà nước quản lý không được kiểm tra, xử lý kịp thời.
Các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương với Vườn Quốc gia Phú Quốc tuy có quy chế phối hợp nhưng trong thực hiện chưa thống nhất cao, giải quyết chưa dứt điểm các vụ vi phạm còn kéo dài diễn biến ngày càng phức tạp; việc giao khoán bảo vệ rừng cho các hộ cá nhân trước đây mua bán qua nhiềụ người chủ rừng chậm giải quyết việc thực hiện sai hợp đồng đã ký.
Việc quy hoạch rừng và đất lâm nghiệp trên địa bàn Phú Quốc còn nhiều bất cập như: Ranh giới mốc rừng chưa phù hợp trên bản đồ với thực địa, còn chồng lấn với đất của tổ chức, cá nhân chưa được giải quyết dứt điểm.
Một số đối tượng chủ mưu rất tinh vi đưa người làm thuê đối phó cơ quan chức năng trong thực hiện nhiệm vụ và có biểu hiện vận động một số người dân là người lớn tuổi, phụ nữ, trẻ em phản ứng trực diện với lực lượng làm nhiệm vụ.
Ý thức chấp hành pháp luật về đất đai, xây dựng chưa cao, một bộ phận không nhỏ cá nhân, tổ chức lợi dụng khe hở của pháp luật tiến hành các hoạt động tách thửa, phân lô trên đất nông nghiệp; vì lợi ích trước mắt tìm đủ mọi thủ đoạn phá rừng, lấn chiếm rừng, đất rừng, mua bán sử dụng trái pháp luật.
Trước diễn biến phức tạp, nguy cơ tiềm ẩn điểm nóng xảy ra các loại tội phạm làm mất an ninh trật tự, xã hội, ảnh hưởng chung đến phát triển kinh tế, xã hội của tỉnh, trong thời gian tới, Uỷ ban nhân dân thành phố Phú Quốc tăng cường chỉ đạo, phối hợp cùng các cấp, các ngành chức năng phối hợp với Tổ Công tác đặc biệt của Uỷ ban nhân dân tỉnh cùng thực hiện kiểm tra, xử lý dứt điểm các trường hợp vi phạm pháp luật, những vụ việc lớn có tính chất phức tạp và tổ chức bàn giao đất đã thu hồi cho cơ quan quản lý, sử dụng theo quy định./.
