Mùa Xuân thật lạ. Xuân nồng nàn hương sắc, xuân tràn trề nhựa sống. Có phải Xuân đang hiến dâng hay Xuân đang quyến rũ? Chỉ khi đi giữa một vùng đất bãi ven sông tôi mới cảm nhận Xuân thật rõ ràng, mãnh liệt hơn bao giờ hết. Xuân như thì con gái đang yêu, ngắm đất trời, vạn vật ta mới hiểu tình yêu nồng nàn của cây lá với mùa Xuân. Kìa là mai tua tủa, chi chít nụ xanh từ gốc đến ngọn, rồi mai đây, mỗi một nụ hoa thắp một đốm nắng vàng tươi, mỗi cây là một tháp nắng sẽ yêu đến cháy hết một thì xuân sắc cho người tình Mùa Xuân. Trái bưởi có thể chua, ngọt, đắng nhưng hương bưởi thì dịu dàng len lỏi trong khắp các khu vườn, nó mê hoặc bất cứ ai khó tính, nó tưới lên tâm hồn những giọt sương thanh khiết và lắng đọng, đưa con người về với vô ngã. Cứ thế, hoa nở trắng một chiều tháng giêng, quyến rũ mùa xuân bằng màu trắng tinh khôi, ngà ngọc, bằng mùi hương dịu ngọt thầm thì mê đắm. Tôi đi giữa tháng giêng của quê mình mà lòng trào dâng sức sống mãnh liệt, sức sống được truyền từ vạn vật, cây cối đến tâm hồn tôi.
Ta ngợp giữa mùa hoa xoài. Những mùa khác xoài xanh tươi như bao loài cây khác, chỉ tháng ba về, ta mới dễ nhận ra nó ở khắp hang cùng ngõ hẻm. Ở đâu nó cũng trổ mã khoe bông hơn hớn với nắng, với gió xuân. Không trăm hồng, ngàn tía như hồng, không hương nồng nàn như hoa bưởi, xoài nói lời yêu bằng cái màu giản dị, mộc mạc, quê mùa nhưng mãnh liệt hơn tất thảy các loài cây khác. Một ngày, nó xướng tên lên bầu trời bằng đồng loạt hoa bời bời sắc nâu vàng làm Xuân choáng ngợp. Mỗi cây là một hằng hà vô số nụ hoa, nó oằn cành, trĩu bông mà nở với mùi thơm hăng hắc lạ kỳ.
Trước một loài hoa như thế, hỏi lòng Xuân có xao xuyến, bâng khuâng?
Vãn hoa xoài thì nhãn, vải thi nhau đua nở. Cũng như xoài, mỗi lùm nhãn, lùm vải là một lùm hoa. Hoa nhãn, hoa vải cũng nở bừng bừng, dữ dội, nó tỏ tình với mùa xuân nhưng lại cuốn hút loài ong say đắm. Nó dụ dỗ, mời chào, tưởng chừng như ong trên khắp trái đất này tụ về đây mà hút mật. Ngắm hoa, bất chợt lòng tôi cũng mơ tưởng thứ mật dịu ngọt, sóng sánh, nâu vàng và thanh sạch của quê nhà đang chảy tràn trên những lùm cây. Thứ mật ngọt, kết tinh của tình yêu của loài hoa này với Mùa Xuân thật đáng trân quý!
Hoa xoan nói lời yêu theo cách riêng của mình. Loài hoa mang màu sắc lãng mạn trăng trắng, tim tím như cô gái quê giản dị, xinh đẹp. E ấp, dịu dàng nhưng cũng nồng nàn, quyến rũ. Đã bao chàng trai, cô gái thương nhớ hoa xoan mà giữ lại tình yêu của mình trong trái tim nóng hổi. Đó là mối tình người ra chiến trận mùa xuân với cô thôn nữ xinh đẹp, nết na, đó là tình yêu của những đứa con xa nhà nhớ mùa hoa xoan mà mong quay về với mẹ, đó là những đêm hẹn hò tím biếc những nụ hôn. Cứ thủng thẳng, chẳng vội vàng mà loài hoa xoan tím vẫn hát khúc du ca cùng trời đất, cùng những vần thơ tình thổn thức mỗi mùa sang. Mỗi mùa hoa, lòng tôi lại rộn lên những câu thơ của nhà thơ Nguyễn Bính:
“Bữa ấy mưa xuân phơi phới bay
Hoa xoan lớp lớp rụng vơi đầy
Hội chèo làng Đặng đi ngang ngõ
Mẹ bảo “Thôn Đoài hát tối nay”
Quê hương Mỹ Lộc của tôi ngày xưa có ba làng chèo nổi danh khắp chốn gần xa, đó là làng Đặng hay còn gọi là Đặng Xá (xã Mỹ Hưng) cùng với làng Quang Sán (xã Mỹ Hà) và làng Nhân Nhuế xã Mỹ Thuận). Những câu thơ của Nguyễn Bính viết về hội chèo làng Đặng quê mình với những cánh hoa xoan cứ làm man mác tâm hồn tôi, gợi cho tôi những tưởng tượng về một thuở ngày xưa ấy - nơi làng quê Bắc bộ với những chiếu chèo bên sân đình. Bao nhiêu người đã mê môn nghệ thuật này, bao nhiêu ca sỹ đã làm những trai làng say như điếu đổ, mỗi khi có gánh chèo qua làng không thể không xem. Những tích chèo cổ như “Trương Viên”, “Quan Âm Thị Kính”, “Lưu Bình Dương Lễ”...đã hút hồn bao thế hệ ngày xưa. Những buổi hát chèo cũng là nơi hò hẹn của những đôi trai gái. Họ mê chèo và họ mê nhau, chiếu chèo vừa là nơi thỏa mãn nhu cầu văn hóa tinh thần, vừa là nơi để tình tự. Có những cuộc hò hẹn nên duyên nhưng cũng có những cuộc hò hẹn như cô gái trong “Mưa xuân” của Nguyễn Bính thì nhớ mong, đợi chờ, khắc khoải rồi buồn tủi “Chờ mãi anh sang anh chẳng sang”. Rồi khi “Hoa xoan đã nát dưới chân giày” vẫn mong ngóng :
“Anh ạ! Mùa xuân đã cạn ngày
Bao giờ em mới gặp anh đây?
Bao giờ hội Đặng đi ngang ngõ
Để mẹ em rằng: Hát tối nay?”
Thì ra, tâm hồn tuổi xuân khi yêu thời nào cũng vậy, nó rạo rực, bâng khuâng nhất là vào mùa xuân, mùa lễ hội. Hội chèo làng Đặng bây giờ cũng mai một, tìm kiếm người xem chèo cũng khó. Những người xưa cũ mê và hát chèo từ thuở bé như cụ Đặng Mạnh Yêu đã ở tuổi cổ lai hy. Hoa xoan vẫn rụng tím sân đình. Đình làng ngày một rộng rãi, khang trang. Vẳng trong đâu đó vẫn vang tiếng í a cùng với tiếng trống chèo rộn vang xóm nhỏ.đưa tôi về cùng mùa xuân.
Xuân đã về trên khắp đất trời. Mùa xuân là mùa của tình yêu. Lời yêu trong men say lâng lâng của đất trời mùa xuân cũng dễ đơm hoa, kết trái . Phải chăng Xuân về, vạn vật rạo rực, tâm hồn con người cũng phơi phới niềm vui?
