Biến tướng
Loạn danh xưng và lộng ngôn trong tín ngưỡng thờ Mẫu: “Mập mờ đánh lận con đen”
Tín ngưỡng thờ Mẫu, một trong những giá trị văn hoá đặc sắc của dân tộc Việt Nam, đã trải qua nhiều thế hệ lưu truyền và phát triển. Thế nhưng, trong bối cảnh hiện đại, những vấn đề nổi cộm như loạn danh xưng, lộng ngôn và sự thiếu thống nhất trong cách gọi đang dần làm xói mòn giá trị văn hoá cốt lõi của tín ngưỡng này. Những hiện tượng tiêu cực nói trên, không chỉ gây ra sự nhầm lẫn, mà còn biến tín ngưỡng thờ Mẫu thành nơi chứa đựng nhiều yếu tố phản cảm, khiến người ngoài cuộc có cái nhìn thiếu thiện cảm.
Tự phong thánh thần: Loại “virus” khó kiểm soát trong cộng đồng tín ngưỡng thờ Mẫu
Gần đây, trong cộng đồng tín ngưỡng thờ Mẫu, xuất hiện hiện tượng một số thanh đồng tự xưng là thánh thần giáng thế, để phán xét và lăng mạ những thanh đồng khác. Hành vi này được ví như một loại "virus," không chỉ làm suy giảm giá trị văn hóa tín ngưỡng mà còn gây mất lòng tin, khó kiểm soát do thiếu quy định pháp lý, dẫn đến những hệ lụy đáng lo ngại.
Thuận lợi và thách thức của văn hoá tín ngưỡng thờ Mẫu trong thời đại công nghệ số
Tại Hội nghị Toàn quốc về văn hóa tháng 11/2021, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Văn hóa còn thì dân tộc còn và ngược lại, văn hóa mất thì dân tộc mất”. Ứng vào văn hóa tín ngưỡng thờ Mẫu, nội dung trên có ý nghĩa quan trọng. Tín ngưỡng thờ Mẫu là một phần không thể tách rời của văn hóa dân tộc, là di sản văn hóa tinh thần quý báu của người Việt Nam. Việc bảo tồn và phát triển tín ngưỡng thờ Mẫu không chỉ giữ gìn giá trị văn hóa truyền thống mà còn duy trì bản sắc dân tộc. Nếu các giá trị của tín ngưỡng này bị biến tướng hoặc mai một, điều đó đồng nghĩa với việc một phần văn hóa dân tộc cũng bị mất đi, có thể sẽ đe dọa sự tồn tại và phát triển của dân tộc Việt Nam, nhất là trong thời đại công nghệ số như hiện nay.
Văn hoá dự lễ hầu đồng xưa và nay, có hay không sự biến tướng?
Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa về thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt (Đạo Mẫu - Đạo của người Việt), là điều mà toàn xã hội cần quan tâm. Trong đó có những tổ chức, cá nhân đang hoạt động ở lĩnh vực văn hoá. Bên cạnh đó thì việc tuyên truyền, phổ biến kiến thức xây dựng tiêu chuẩn về thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu, cũng như văn hoá dự hầu là điều cần thiết hơn bao giờ hết.