Hồi truyền hình Việt Nam mới thành lập (7/9/1970), cứ bẩy giờ tối là bọn trẻ con dù đang chơi ở đâu cũng tự giác về nhà, ngồi ngay ngắn trước ti vi để xem chương trình Bông hoa nhỏ.
Lúc đầu truyền hình phát có 15 phút, sau tăng lên thành 30 phút.
Bọn trẻ đắm đuối, dán mắt lên màn hình xem Hãy đợi đấy, Bolek và Lolek của Liên Xô. Đến thời hội nhập, truyền hình lại chiếu các nhân vật Chuột Mickey, Vịt Donald, Chip và Dale, Gấu Pooh, Thủy thủ Popeye, Tom và Jerry của hãng Walt Disney. Những nhân vật hoạt hình quốc tế khiến đám trẻ mê mẩn.
Nắm bắt được nhu cầu của thiếu nhi, Xưởng phim hoạt hình Việt Nam đã cho ra đời hàng chục bộ phim cuốn hút khán giả thiếu nhi và cả những người làm ông làm bà của chúng. Các bộ phim vừa mang tính giải trí vừa mang tính giáo dục góp phần nuôi dưỡng tâm hồn của nhiều thế hệ thanh thiếu niên Việt Nam. Rất nhiều bộ phim, trong đó có thể kể tên những bộ phim hoạt hình đã được giải thưởng quốc gia và Hiệp hội như “Đáng đời thằng cáo”, “Cây đa chú Cuội”, “Bi, Bo và Hòa”, “Bông hoa năm cánh”, “Đêm trăng rằm”, “Câu chuyện thỏ ngọc”, “Dũng sĩ Kơpa Kơlon”, “Gà trống hoa mơ”, “Con khỉ lạc loài”, “Con kiến và hạt gạo”, “Cún con làm nhiệm vụ”, “Đáp số”, “Con rùa”, “Cún con đi học”, “Thế thôi”, “Thế đấy”, “Những hình vẽ”, “Cún con xem tivi”, “Chim chích chòe”, “Ngày sinh của gà con”, “Tiếng sáo”, “Con chồn xấu xí”, “Võ sĩ vô địch”, “Lọ nước thần”, “Lời cầu xin cuối cùng của bà mẹ”, “Cuộc sống”…
Điều đặc biệt là những bộ phim đoạt giải của Hãng phim Hoạt hình Việt Nam này đều có sự góp mặt của một ông già rất yêu con trẻ. Phim thì ông làm họa sỹ, phim ông viết kịch bản và rất nhiều phim ông viết kịch bản, họa sỹ thể hiện rồi kiêm luôn công tác đạo diễn. Ông là đạo diễn – họa sỹ - nghệ sỹ ưu tú Hồ Quảng.
NSƯT Hồ Quảng sinh năm 1929 tại Vạn Ninh, Vạn Giã, Khánh Hòa trong một gia đình gia giáo. Ông nội là cụ Hồ Đăng Đê, Thượng thư Hiệp đạo đại học sỹ triều Nguyễn. Thân sinh là cụ Hồ Thiệp, Thừa phái huyện Vạn Ninh, Khánh Hòa.
Đam mê hội họa từ nhỏ, ông là trò cưng của họa sỹ Nguyễn Đỗ Cung từ thời kháng chiến chống Pháp tại Liên khu V. Trở thành họa sỹ rồi nối nghiệp thầy, về giảng dạy tại trường Mỹ nghệ (Tiền thân của trường Mỹ thuật Công nghiệp bây giờ).
Năm 1959, lịch sử ngành phim hoạt hình Việt Nam bắt đầu từ một sớm mùa Thu, khi họa sỹ Hồ Quảng gặp hai họa sỹ vừa đi học ở Liên Xô về chuyên ngành phim hoạt hình : Họa sỹ Trương Qua và họa sỹ Lê Minh Hiền.
Ba họa sỹ trẻ ngày ấy đã thành lập “Tổ làm phim hoạt họa”, khai sinh ngành phim hoạt hình Việt Nam, trong đó họa sỹ Hồ Quảng đảm nhiệm vai trò đào tạo các họa sỹ phục vụ chuyên ngành phim hoạt hình.
Hãng phim Hoạt hình Việt Nam thành lập năm 1960 với giám đốc là họa sỹ Lê Minh Hiền. Năm 1965 họa sỹ Võ Quảng kế nhiệm. Năm 1969 họa sỹ Trương Qua lên thay.
Đến năm 1977, họa sỹ Hồ Quảng đảm nhiệm chức vụ giám đốc Hãng phim Hoạt hình và liên tục 14 năm (1977- 1990), ông vừa là nhà quản lý, vừa là nghệ sỹ thể hiện phim. Ông đã đào tạo cho ngành phim hoạt hình một thế hệ đạo diễn trẻ vừa có thực tế làm phim, vừa có trình độ học vấn như Đặng Hiền, Bảo Quang, Minh Trí, Phương Hoa, Nhân Lập, Hà Bắc, Trọng Bình... Nhiều học trò của ông đã được phong danh hiệu nghệ sỹ ưu tú, nghệ sỹ nhân dân.
Suốt 30 năm gắn bó với ngành phim hoạt hình, họa sỹ Hồ Quảng đã được phong tặng danh hiệu Ngệ sỹ ưu tú. Ngày 27/05/2012, NSƯT Hồ Quảng đã được trao tặng Giải thưởng Nhà nước về Văn học – Nghệ thuật lần III.
Từ khi nghỉ hưu, ông đã nhiều lần mở triển lãm tranh cá nhân. Vẫn còn đó đam mê của người nghệ sỹ già với mảng hoạt hình cho thiếu nhi.
Nhà nước và ngành văn hóa đang có đợt xét tặng các danh hiệu cao quý cho các nghệ sỹ trong năm 2021.
Nhân dịp này, Hãng phim Hoạt hình Việt Nam đã đề nghị Nhà nước phong tặng danh hiệu Nghệ sỹ Nhân dân cho họa sỹ Hồ Quảng.
Vậy là NSƯT Hồ Quảng – Người góp phần khai sinh dòng phim hoạt hình Việt Nam, người đã được Giải thưởng Nhà nước về Văn học – Nghệ thuật, tác giả của rất nhiều bộ phim hoạt hình đoạt giải cao của ngành văn hóa đã được Hãng phim Hoạt hình Việt Nam đề nghị Nhà nước ghi nhận công lao.
Xin chúc mừng Lão họa sỹ - Người chăm lo bầu trời nghệ thuật tuổi thơ cho các thế hệ thiếu nhi Việt Nam.
Chuyện làng quê
