Bài viết mới nhất từ Phạm Văn Tình
“Bát nước giải bằng vại thuốc” có thật thế không?
“Nước giải” còn gọi là “nước tiểu”, là một loại nước “do thận lọc và thải ra ngoài bằng đường tiểu tiện” (Từ điển tiếng Việt, Trung tâm Từ điển học, 2020). Loại nước thải này không chỉ có ở con người mà còn có ở nhiều loài động vật khác (như chó, mèo, lợn, trâu, bò…). Nhưng “nước giải” trong câu tục ngữ “Bát nước giải bằng vại thuốc” (hay “Một bát nước giải bằng một vại thuốc”) là chỉ “sản phẩm của con người”.
Con đòi là con ai?
“Chúa gái là chúa ăn tham/ Đồng quà tấm bánh đút ngang trong buồng/ Ăn rồi chết nứt, chết trương/ Chẳng nhớ thằng ở, chẳng thương con đòi...
Vẻ đẹp bình dị của hoa giấy
Hôm nay, 5/1/2022, vào tiết Tiểu Hàn. Chỉ còn 1 tháng nữa (4-2) là sang tiết Lập Xuân. Tuy nhiên, Hà Nội vẫn đang trong trà rét đậm (cho đến Đại Hàn, 20-1).
“Thổi giá” chưa có trong từ điển Tiếng Việt
Dư luận gần đây đang nóng lên về một công ti tự tiện nâng giá các bộ “kit” xét nghiệm covid-19 để hưởng tiền chênh lệch.
Trâu đeo mõ, chó leo thang
Câu tục ngữ trên đọc đầy đủ phải là: "Trâu đeo mõ, chó leo thang, gà chạy vũ trang, lợn đào công sự".
Ăn cơm mới nói chuyện cũ
Đây là một câu thành ngữ mà dân gian ta rất hay dùng mỗi khi năm hết Tết đến.
Ăn cơm mới, nói chuyện cũ
Câu thành ngữ ăn cơm mới, nói chuyện cũ rõ ràng không còn bó hẹp trong chuyện ăn và nói như vốn dùng trong cuộc sống. Xét cho cùng, đây là một lời nhắn sinh động về một bài học ứng xử giàu tính triết lí và đậm chất nhân văn.
Rét ngọt và gió đắng
Hà Nội vào khuya, phố xá bớt người hơn. Đường dọc sông Kim Ngưu im ắng dần. Chính lúc này tôi mới thấm thía hết cái rét mùa đông - “đặc sản” của Hà Thành: RÉT NGỌT.
Hiện tượng đồng nghĩa khác dạng và đồng dạng khác nghĩa của câu đố
Đố là phải luôn tìm ra những cách nói mới lạ, “lắt léo” theo nhiều dạng, nhiều phương thức nhằm đánh lạc hướng người đoán.
Thật trong mồng sáu thật trăng
Hôm nay mồng sáu tháng một (tháng 11 âm lịch) năm Tân Sửu (9-12-2021). Trăng đã lên đầu nóc nhà ta đó. Nhưng có lẽ bây giờ, chẳng mấy ai để ý đến ánh trăng thân thuộc.
Thói nhà băng tuyết chất hằng phỉ phong là chất gì vậy?
Trong Truyện Kiều có một đoạn rất đáng nhớ. Đó là đoạn mô tả một sự kiện mang tính bước ngoặt trong quan hệ Kim - Kiều.
Nhà nghèo hay con thảo
Chúng ta từng biết câu tục ngữ “Con không chê cha mẹ khó, chó không chê chủ nghèo”.
Kiêng và kiêng khem
Bây giờ, khi tiêm vaccine ngừa covid-19 xong, nhân viên y tế thường nhắc nhở chúng ta nên nghỉ ngơi, kiêng tắm, kiêng gió và đặc biệt không dùng các chất kích thích như rượu, bia, gia vị cay hay cà phê quá đặc.
Tiếng Nam tiếng Bắc có gì khác nhau
Tất nhiên là có khác (với những mức độ nhất định). Nếu không thì người ta đặt ra các từ tiếng Nam, tiếng Bắc (cũng như tiếng Hà Nội, tiếng Sài Gòn, tiếng Nghệ…) làm gì?
Oan cho bà bán lươn
“Thôi xong! Thế là mất hút con mẹ hàng lươn rồi. Làm sao mà tìm được bọn nó mà bắt vạ đây? Mình đúng là dại, tiền mất tật mang...”.
Nói trộm vía
“Nói trộm vía, nhóc nhà chị kháu quá, nom rất đáng yêu!”. Đó là lời của vị khách nọ khi đến thăm một gia đình đang có con nhỏ, còn rất bé. Mọi người Việt có kinh nghiệm trong cuộc sống không xa lạ gì với tổ hợp từ “nói trộm vía”.
Bình thường mới
Trên báo chí gần đây nói nhiều đến từ “bình thường mới”. Nó xuất hiện dày đặc đến mức làm cho nhiều người cảm thấy “không bình thường”. Và quả thực, xét về mặt ngữ nghĩa thì từ này đang không bình thường thật.
Hội thảo khoa học về Gs. Nguyễn Tài Cẩn
Sáng 16/11/2021, tại Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn – ĐHQG HN (336 Nguyễn Trãi, quận Thanh Xuân, Hà Nội), khoa Ngôn ngữ học của Trường đã long trọng tổ chức Hội thảo KH với chủ đề “Nguyễn Tài Cẩn: Tư tưởng, Tác phẩm và Kỉ niệm” nhân kỉ niệm 10 năm ngày mất của ông.
Từ Ba Rem mang tên một nhà toán học
Trong cuộc sống hàng ngày, khi cần đánh giá một công việc nào đó, chẳng hạn như chấm một bài thi, người ta thường phải căn cứ vào một văn bản hướng dẫn để người thực hiện cơ sở thực thi. Người ta hay gọi bằng một từ tắt là ba-rem (barème).