Trung tá, nhà văn Phạm Vân Anh: Viết bằng niềm tin, sống bằng trách nhiệm

Phóng viên Tạp chí điện tử Văn hoá và Phát triển đã có cuộc trò chuyện với Trung tá, nhà văn Phạm Vân Anh - Phó Chủ tịch Chi hội Nhà văn Quân đội, xung quanh chủ đề này.

PV: Theo chị, tầm quan trọng của văn nghệ sĩ trong việc bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng được thể hiện như thế nào?

Trung tá, nhà văn Phạm Vân Anh: Trải qua nhiều chặng đường lịch sử, các thế hệ văn nghệ sĩ Việt Nam luôn đồng hành cùng dân tộc trong công cuộc đấu tranh giành độc lập, tự do và xây dựng đất nước. Họ không chỉ là người sáng tạo nghệ thuật mà còn là chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, góp phần quan trọng trong việc định hướng giá trị, khơi dậy tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc.

Lịch sử cách mạng Việt Nam ghi nhận sự dấn thân, hy sinh của nhiều văn nghệ sĩ - chiến sĩ. Từ những năm tháng kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, cho đến giai đoạn đổi mới, hội nhập hiện nay, vai trò của văn nghệ sĩ trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng luôn cần được đề cao.

Sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhiều văn nghệ sĩ tiền chiến đã “nhận đường”, chuyển hoá lập trường, đem tài năng phục vụ sự nghiệp cách mạng, cùng toàn dân chiến đấu, kiến thiết đất nước. Họ để lại nhiều tác phẩm giá trị có tầm tư tưởng lớn, trong đó không ít tác phẩm được công nhận là "bảo vật quốc gia".

Trong thời kỳ đổi mới, khí thế văn học nghệ thuật bừng nở, phản ánh rõ sự hòa quyện giữa giọng điệu hào hùng thời trận mạc với tinh thần xây dựng, kiến tạo đất nước. Tinh thần “cởi trói” trong văn nghệ, sự dân chủ trong sáng tạo cùng định hướng đúng đắn của Đảng đã đưa văn học nghệ thuật Việt Nam hội nhập sâu rộng với thế giới.

PV: Trong hành trình của mình, chị đã cụ thể hoá vai trò đó như thế nào, nhất là trong các sáng tác văn học, báo chí, các hoạt động chuyên đề và trên mạng xã hội?

Trung tá, nhà văn Phạm Vân Anh: Tôi tự thấy mình chưa có đóng góp gì thật sự nổi bật. Tuy nhiên, ở góc độ là một quân nhân, tôi luôn nỗ lực thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị - tư tưởng trong lực lượng. Còn trên phương diện sáng tác, tôi cố gắng gìn giữ và truyền tải niềm tin vào Đảng, vào sự nghiệp đổi mới thông qua các tác phẩm của mình.

Trong công việc tuyên huấn, tôi thường xuyên tổ chức sinh hoạt chuyên đề, giao lưu với cán bộ, chiến sĩ, nhân dân, học sinh, sinh viên… để lan toả các giá trị tốt đẹp, những quan điểm, chủ trương của Đảng và Quân đội. Những hình ảnh, biểu tượng của người lính, của những con người bình dị mà phi thường chính là chất liệu sống động giúp tôi sáng tác bằng tất cả sự rung cảm và trách nhiệm.

Tôi tâm niệm, muốn trở thành một tác giả chân chính thì không chỉ cần tài năng mà còn cần nhân cách và trách nhiệm xã hội. Tôi luôn cố gắng gắn cái tôi sáng tạo với cái tôi cộng đồng, với tư tưởng, lý tưởng vì đất nước, dân tộc.

PV: Ngoài nhiệm vụ quân nhân và sáng tác nghệ thuật, chị còn tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện. Điều này mang lại ý nghĩa gì cho chị?

Trung tá, nhà văn Phạm Vân Anh: Trong quá trình công tác nơi biên giới, tôi chứng kiến nhiều cảnh đời khốn khó, cảm nhận sâu sắc những hy sinh thầm lặng của đồng đội và đồng bào. Chính điều đó thôi thúc tôi chia sẻ, lan toả yêu thương.

Từ việc trao quà Tết, hỗ trợ thiên tai, đến việc tổ chức các chương trình như “Trung thu biên cương”, xây dựng “Vườn cây khăn quàng đỏ”, “Đàn ngan khăn quàng đỏ”… và nhận đỡ đầu các em học sinh mồ côi - tôi chỉ mong góp một phần nhỏ bé giúp thế hệ trẻ nơi biên cương vững vàng vươn lên.

Tôi cũng hy vọng, những hành động giản dị ấy sẽ tiếp sức cho đồng đội nơi tuyến đầu, đồng thời góp phần lan tỏa tinh thần tương thân tương ái, bồi đắp khối đại đoàn kết toàn dân tộc, đẩy lùi mọi âm mưu chia rẽ của các thế lực thù địch.

PV: Theo chị, đâu là giải pháp để tăng cường vai trò, trách nhiệm của văn nghệ sĩ - những chiến sĩ trên mặt trận tư tưởng, văn hoá trong thời đại mới?

Trung tá, nhà văn Phạm Vân Anh: Văn nghệ sĩ là những người khai mở tâm hồn, truyền cảm hứng về cái đẹp, cái thiện. Họ cần bản lĩnh, nhân cách, sự dấn thân và tinh thần trách nhiệm cao trong xã hội.

Tuy nhiên, vẫn còn một bộ phận chưa ý thức rõ bổn phận của mình, thậm chí có biểu hiện lệch lạc: mơ hồ chính trị, “giải thiêng” lịch sử, phản cảm trong phát ngôn và sáng tác… Những điều đó làm xói mòn niềm tin và gây tổn hại đến hình ảnh văn nghệ sĩ.

Vì vậy, cần phát huy vai trò định hướng của các tổ chức Đảng, cơ quan chuyên môn, đồng thời tôn trọng quyền sáng tạo cá nhân, tạo không gian nghệ thuật lành mạnh, dân chủ. Mỗi văn nghệ sĩ cũng cần tự tu dưỡng, nâng cao trình độ, nhạy cảm với thời cuộc và trung thành với lý tưởng cách mạng.

Cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã khẳng định: “Đảng không áp đặt, ép buộc… mà hiểu văn học, nghệ thuật như một sứ mệnh, một sức mạnh vốn có… đặc biệt trong cuộc đấu tranh hôm nay”. Tôi cho rằng, khi văn nghệ sĩ đồng hành, đồng sáng tạo với Đảng, với dân tộc thì họ sẽ kiến tạo được những giá trị nghệ thuật đích thực, mang hơi thở của thời đại.