Thư của nữ anh hùng - Bác sĩ Đặng Thuỳ Trâm

Người nữ bác sĩ Hà Nội mảnh mai, dịu dàng và xinh đẹp ấy xuất thân trong gia đình trí thức ấy, khi tốt nghiệp ra trường đã quyết định đăng ký đi B theo tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, giữa mùa đông rét buốt của miền Bắc năm 1967.

Tại chiến trường miền Nam ác liệt, nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm đã sống, chiến đấu và chăm sóc thương binh với tất cả tinh thần nhiệt tình, lạc quan cách mạng, và cả một trái tim rất đỗi nhạy cảm yêu thương. Ngược lại, chị cũng được mọi người yêu mến gần gũi, như trong thư về nhà chị đã viết: “Về đời sống tình cảm, nhiều người phải ghen với con vì ai cũng thương con quá!”.

Trong suốt những năm tháng xa nhà đằng đẵng của một cô gái trẻ, chị đã viết rất nhiều thư tâm sự và kể chuyện về cho ba mẹ và những người thân thiết ruột thịt của mình. Thế nhưng, người con gái đất Hà Thành ấy đã mãi mãi không trở về với gia đình thân yêu nữa. Ngày 22-6-1970, trong một chuyến công tác từ vùng núi Ba Tơ về đồng bằng, chị bị địch phục kích và đã hy sinh ở huyện Đức Phổ, tỉnh Quảng Ngãi khi còn đang ở tuổi thanh xuân đầy khát khao và lý tưởng.

Sau ngày hòa bình, mẹ chị - bà Doãn Ngọc Trâm đã khăn gói vào Đức Phổ, tìm mộ Thùy Trâm và đưa chị về nghĩa trang Hà Nội. Hiện gia đình bà Ngọc Trâm đang sống ở tại số nhà 15 ngõ 147, phố Đội Cấn, quận Ba Đình, Hà Nội cùng với những người con còn lại trong gia đình. Ở tuổi 80, bà Ngọc Trâm vẫn giữ gìn những lá thư của chị Thùy Trâm gửi về từ chiến trường rực lửa, vẫn ngày đêm trò chuyện cùng bức tranh chân dung chị trong một căn phòng riêng đầy kỷ niệm.

Bạn đọc đã biết đến cuốn nhật ký nổi tiếng của nữ bác sĩ Đặng Thùy Trâm với số phận kỳ lạ của nó liên quan đến những người cựu binh Mỹ. Khi cuốn sách này sắp đưa in, chúng tôi nhận được tin vui: Đảng và Nhà nước đã có quyết định truy tặng danh hiệu cao quý: Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân cho liệt nữ Đặng Thùy Trâm. Dưới đây là 2 trong số những bức thư của chị Thùy Trâm gửi về cho gia đình. Những người thân yêu của chị mong rằng những lá thư này sẽ: “Cho nhiều người biết về một thế hệ sẵn sàng dấn thân, đã sống và chiến đấu như thế”. Để những kỷ vật đó không còn im lặng, mà sẽ cất lên tiếng nói của mình, sẽ hóa thân thành đóa hoa thơm ngát với các thế hệ hôm nay và mai sau, chúng tôi xin trân trọng giới thiệu cùng bạn đọc.

THƯ SỐ 1

“𝐂𝐡𝐮̛𝐚 𝐛𝐚𝐨 𝐠𝐢𝐨̛̀ 𝐧𝐠𝐮̛𝐨̛̀𝐢 𝐝𝐚̂𝐧 Đ𝐮̛́𝐜 𝐏𝐡𝐨̂̉ 𝐩𝐡𝐚̉𝐢 𝐬𝐨̂́𝐧𝐠 𝐧𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐚̀𝐲 𝐚́𝐜 𝐥𝐢𝐞̣̂𝐭 𝐧𝐡𝐮̛ 𝐯𝐚̣̂𝐲, 𝐧𝐡𝐮̛𝐧𝐠 𝐡𝐨̣ đ𝐚̃ 𝐯𝐮̛𝐨̛̣𝐭 𝐪𝐮𝐚 𝐫𝐚̂́𝐭 𝐝𝐮̃𝐧𝐠 𝐜𝐚̉𝐦, 𝐫𝐚̂́𝐭 𝐚𝐧𝐡 𝐡𝐮̀𝐧𝐠. 𝐂𝐨𝐧 đ𝐮̛𝐨̛̣𝐜 𝐯𝐢𝐧𝐡 𝐝𝐮̛̣ 𝐥𝐚̀ 𝐜𝐮̀𝐧𝐠 𝐧𝐡𝐚̂𝐧 𝐝𝐚̂𝐧 𝐯𝐮̛𝐨̛̣𝐭 𝐪𝐮𝐚 𝐧𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐚̀𝐲 𝐬𝐨́𝐧𝐠 𝐠𝐢𝐨́ 𝐚̂́𝐲. 𝐍𝐡𝐚̂𝐧 𝐝𝐚̂𝐧 Đ𝐮̛́𝐜 𝐏𝐡𝐨̂̉ 𝐭𝐡𝐮̛𝐨̛𝐧𝐠 𝐜𝐨𝐧 𝐛𝐚̆̀𝐧𝐠 𝐦𝐨̣̂𝐭 𝐭𝐢̀𝐧𝐡 𝐭𝐡𝐮̛𝐨̛𝐧𝐠 𝐤𝐲̀ 𝐥𝐚̣, 𝐦𝐨̣̂𝐭 𝐭𝐢̀𝐧𝐡 𝐭𝐡𝐮̛𝐨̛𝐧𝐠 𝐦𝐚̀ 𝐜𝐨́ 𝐥𝐞̃ 𝐭𝐫𝐞̂𝐧 𝐦𝐢𝐞̂̀𝐧 𝐁𝐚̆́𝐜 𝐜𝐨𝐧 𝐤𝐡𝐨̂𝐧𝐠 𝐛𝐚𝐨 𝐠𝐢𝐨̛̀ 𝐭𝐢̀𝐦 𝐭𝐡𝐚̂́𝐲. 𝐓𝐮̛̀ 𝐧𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠𝐞𝐦 𝐛𝐞́ đ𝐞̂́𝐧 𝐜𝐚́𝐜 𝐦𝐞̣ 𝐠𝐢𝐚̀, 𝐭𝐮̛̀ 𝐧𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐭𝐡𝐚𝐧𝐡 𝐧𝐢𝐞̂𝐧 𝐝𝐮 𝐤𝐢́𝐜𝐡 đ𝐞̂́𝐧 𝐜𝐚́𝐜 𝐜𝐚́𝐧 𝐛𝐨̣̂ 𝐪𝐮𝐚𝐧𝐡 𝐡𝐮𝐲𝐞̣̂𝐧, 𝐭𝐮̛̀ 𝐧𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐮̛𝐨̛̀𝐢 đ𝐚̃ 𝐠𝐚̣̆𝐩 𝐜𝐨𝐧 đ𝐞̂́𝐧 𝐧𝐡𝐮̛̃𝐧𝐠 𝐧𝐠𝐮̛𝐨̛̀𝐢 𝐦𝐨̛́𝐢 𝐜𝐡𝐢̉ 𝐧𝐠𝐡𝐞 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭 𝐭𝐞̂𝐧 𝐜𝐨𝐧 𝐪𝐮𝐚 𝐜𝐚́𝐜 𝐜𝐚̂𝐮 𝐜𝐡𝐮𝐲𝐞̣̂𝐧...”

Ngày 23/12/1967.

𝐺𝑖𝑎 đ𝑖̀𝑛ℎ 𝑟𝑎̂́𝑡 đ𝑜̂̃𝑖 𝑦𝑒̂𝑢 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛𝑛𝑔!

𝐻𝑜̂𝑚 𝑛𝑎𝑦 𝑛𝑔𝑎̀𝑦 𝑠𝑖𝑛ℎ 𝑛ℎ𝑎̣̂𝑡 𝑚𝑎́, 𝑚𝑎̀ 𝑐𝑢̃𝑛𝑔 𝑙𝑎̀ 𝑛𝑔𝑎̀𝑦 𝑘𝑦̉ 𝑛𝑖𝑒̣̂𝑚 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑛𝑎̆𝑚 𝑡𝑟𝑜̀𝑛 𝑐𝑜𝑛 𝑏𝑢̛𝑜̛́𝑐 𝑐ℎ𝑎̂𝑛 𝑟𝑎 đ𝑖. 𝐵𝑎 𝑔𝑖𝑜̛̀ 𝑐ℎ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑛𝑔𝑎̀𝑦 23/12/1966, 𝑐ℎ𝑖𝑒̂́𝑐 𝑥𝑒 𝑜̂𝑡𝑜̂ đ𝑎̃ đ𝑢̛𝑎 𝑐𝑜𝑛 𝑣𝑎̀𝑜 𝑐𝑜𝑛 đ𝑢̛𝑜̛̀𝑛𝑔 𝑣𝑖𝑛ℎ 𝑞𝑢𝑎𝑛𝑔 𝑣𝑎̀ đ𝑎̂̀𝑦 𝑔𝑖𝑎𝑛 𝑘ℎ𝑜̂̉. 𝐻𝑜̂𝑚 𝑛𝑎𝑦 đ𝑎̃ 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑛𝑎̆𝑚 𝑡𝑟𝑜̀𝑛 𝑡𝑟𝑜̂𝑖 𝑞𝑢𝑎, 𝑛ℎ𝑖̀𝑛 𝑙𝑎̣𝑖 đ𝑜𝑎̣𝑛 đ𝑢̛𝑜̛̀𝑛𝑔 đ𝑎̃ đ𝑖, 𝑐𝑜𝑛 𝑡ℎ𝑎̂́𝑦 đ𝑜̂𝑖 𝑐ℎ𝑢́𝑡 𝑡𝑢̛̣ ℎ𝑎̀𝑜. 𝐶𝑜𝑛 𝑐𝑢̉𝑎 𝑚𝑒̣, 𝑐𝑜𝑛 𝑐𝑢̉𝑎 𝑔𝑖𝑎 đ𝑖̀𝑛ℎ - 𝑐𝑎́𝑖 𝑐𝑜𝑛 𝑏𝑒́ 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛̀𝑛𝑔 ℎ𝑎𝑦 𝑙𝑎̀𝑚 𝑛𝑢̃𝑛𝑔, đ𝑢̛𝑜̛̣𝑐 𝑛𝑢𝑜̂𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑡𝑢̛̀ 𝑛ℎ𝑜̉, đ𝑢̛𝑜̛̣𝑐 𝑏𝑎 𝑚𝑎́ 𝑡ℎ𝑎̂̀𝑦 𝑏𝑎̣𝑛 𝑛𝑎̂𝑛𝑔 𝑛𝑖𝑢 - đ𝑒̂́𝑛 ℎ𝑜̂𝑚 𝑛𝑎𝑦 đ𝑎̃ 𝑡𝑟𝑢̛𝑜̛̉𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑎̀𝑛ℎ 𝑡𝑢̛̀ 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑘ℎ𝑜́𝑖 𝑙𝑢̛̉𝑎. Đ𝑜̂𝑖 𝑐ℎ𝑎̂𝑛 𝑐𝑜𝑛 𝑡𝑢̛̀ 𝑡𝑟𝑢̛𝑜̛́𝑐 đ𝑒̂́𝑛 𝑛𝑎𝑦, 𝑞𝑢𝑒𝑛 𝑑𝑎̂̃𝑚 𝑡𝑟𝑒̂𝑛 đ𝑜̂𝑖 𝑔𝑢𝑜̂́𝑐 𝑐𝑎𝑜 𝑔𝑜́𝑡 𝑣𝑎̀ 𝑐ℎ𝑖𝑒̂́𝑐 𝑥𝑒 đ𝑎̣𝑝, 𝑡ℎ𝑖̀ ℎ𝑜̂𝑚 𝑛𝑎𝑦 đ𝑎̃ 𝑞𝑢𝑒𝑛 𝑑𝑎̂̀𝑛 𝑣𝑜̛́𝑖 đ𝑜̂𝑖 𝑑𝑒́𝑝 𝑐𝑎𝑜 𝑠𝑢, đ𝑎̃ 𝑣𝑢̛𝑜̛̣𝑡 𝑞𝑢𝑎 ℎ𝑎̀𝑛𝑔 𝑡𝑟𝑎̆𝑚 𝑐𝑜𝑛 𝑠𝑢𝑜̂́𝑖, ℎ𝑎̀𝑛𝑔 𝑡𝑟𝑎̆𝑚 𝑐𝑎́𝑖 𝑑𝑜̂́𝑐. 𝐶𝑜𝑛 đ𝑎̃ 𝑡𝑟𝑎̉𝑖 𝑞𝑢𝑎 𝑛ℎ𝑢̛̃𝑛𝑔 𝑛𝑔𝑎̀𝑦 𝑎́𝑐 𝑙𝑖𝑒̣̂𝑡 𝑣𝑜̂ 𝑐𝑢̀𝑛𝑔 𝑡𝑟𝑒̂𝑛 đ𝑎̂́𝑡 Đ𝑢̛́𝑐 𝑃ℎ𝑜̂̉, 𝑚𝑎̉𝑛ℎ đ𝑎̂́𝑡 đ𝑎̃ 𝑛𝑢𝑜̂𝑖 𝑑𝑢̛𝑜̛̃𝑛𝑔 𝑐𝑜𝑛 𝑏𝑎̆̀𝑛𝑔 𝑡𝑖̀𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛𝑛𝑔 𝑦𝑒̂𝑢 𝑣𝑜̂ ℎ𝑎̣𝑛 𝑣𝑎̀ đ𝑎̃ 𝑑𝑎̣𝑦 𝑐𝑜𝑛 𝑡𝑟𝑢̛𝑜̛̉𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑎̀𝑛ℎ 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑙𝑢̛̉𝑎 đ𝑎̣𝑛. 𝑀𝑜̛́𝑖 đ𝑎̂̀𝑢, 𝑚𝑜̣𝑖 𝑛𝑔𝑢̛𝑜̛̀𝑖 𝑛ℎ𝑖̀𝑛 𝑐𝑜𝑛 𝑣𝑜̛́𝑖 đ𝑜̂𝑖 𝑚𝑎̆́𝑡 𝑛𝑢̛̉𝑎 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛𝑛𝑔 ℎ𝑎̣𝑖, 𝑛𝑢̛̉𝑎 𝑐𝑜𝑖 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛̀𝑛𝑔 𝑣𝑜̛́𝑖 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑐𝑜̂ 𝑔𝑎́𝑖 𝑐ℎ𝑖̉ 𝑞𝑢𝑒𝑛 𝑎̆𝑛 ℎ𝑜̣𝑐 𝑡𝑢̛̀ 𝑛ℎ𝑜̉ đ𝑒̂́𝑛 𝑙𝑜̛́𝑛. 𝐻𝑜̣ đ𝑢̛𝑎 𝑐𝑜𝑛 𝑣𝑒̂̀ 𝑐𝑜̂𝑛𝑔 𝑡𝑎́𝑐 𝑜̛̉ đ𝑜̂̀𝑛𝑔 𝑏𝑎̆̀𝑛𝑔 𝑣𝑎̀ 𝑡𝑢̛𝑜̛̉𝑛𝑔 𝑟𝑎̆̀𝑛𝑔 𝑐𝑜𝑛 𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑖̣𝑢 𝑛𝑜̂̉𝑖 𝑐𝑎́𝑖 𝑎́𝑐 𝑙𝑖𝑒̣̂𝑡 𝑜̛̉ 𝑑𝑢̛𝑜̛́𝑖 đ𝑜́. 𝑁ℎ𝑢̛𝑛𝑔 ℎ𝑜̣ 𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔 𝑛𝑔𝑜̛̀ 𝑟𝑎̆̀𝑛𝑔 𝑐𝑜𝑛 đ𝑎̃ ℎ𝑜𝑎̀𝑛 𝑡ℎ𝑎̀𝑛ℎ 𝑛ℎ𝑖𝑒̣̂𝑚 𝑣𝑢̣ 𝑣𝑜̛́𝑖 𝑡𝑎̂́𝑡 𝑐𝑎̉ 𝑛ℎ𝑖𝑒̣̂𝑡 𝑡𝑖̀𝑛ℎ, 𝑡𝑖𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑎̂̀𝑛 𝑙𝑎̣𝑐 𝑞𝑢𝑎𝑛 𝑐𝑎́𝑐ℎ 𝑚𝑎̣𝑛𝑔 𝑣𝑎̀ 𝑡𝑖𝑛ℎ 𝑡ℎ𝑎̂̀𝑛 𝑑𝑎́𝑚 đ𝑎̣𝑝 𝑞𝑢𝑎 𝑚𝑜̣𝑖 𝑘ℎ𝑜́ 𝑘ℎ𝑎̆𝑛 𝑔𝑖𝑎𝑛 𝑘ℎ𝑜̂̉. 𝑇𝑎̂́𝑡 𝑐𝑎̉ 𝑛ℎ𝑎̂𝑛 𝑑𝑎̂𝑛 ℎ𝑢𝑦𝑒̣̂𝑛 Đ𝑢̛́𝑐 𝑃ℎ𝑜̂̉ 𝑛𝑎̀𝑦 𝑣𝑎̀ 𝑐𝑎́𝑐 𝑐𝑎́𝑛 𝑏𝑜̣̂ 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑡𝑖̉𝑛ℎ đ𝑒̂̀𝑢 𝑚𝑒̂́𝑛 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛𝑛𝑔 𝑐𝑜𝑛 - đ𝑜́ 𝑙𝑎̀ 𝑝ℎ𝑎̂̀𝑛 𝑡ℎ𝑢̛𝑜̛̉𝑛𝑔 𝑞𝑢𝑦́ 𝑏𝑎́𝑢 𝑛ℎ𝑎̂́𝑡! Đ𝑖 đ𝑒̂́𝑛 đ𝑎̂𝑢 𝑐𝑜𝑛 𝑐𝑢̃𝑛𝑔 đ𝑢̛𝑜̛̣𝑐 đ𝑜́𝑛 𝑡𝑖𝑒̂́𝑝 𝑏𝑎̆̀𝑛𝑔 𝑚𝑜̂́𝑖 𝑡𝑖̀𝑛ℎ 𝑛𝑜̂̀𝑛𝑔 ℎ𝑎̣̂𝑢 đ𝑎̣̆𝑐 𝑏𝑖𝑒̣̂𝑡, 𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔 𝑝ℎ𝑎̉𝑖 𝑣𝑜̛́𝑖 𝑏𝑎́𝑐 𝑠𝑖̃ 𝑛𝑎̀𝑜 𝑐𝑢̃𝑛𝑔 𝑣𝑎̣̂𝑦 đ𝑎̂𝑢. 𝐶𝑢𝑜̂́𝑖 𝑛𝑎̆𝑚 𝑐𝑜𝑛 𝑐𝑢̃𝑛𝑔 đ𝑢̛𝑜̛̣𝑐 𝑏𝑎̂̀𝑢 𝑙𝑎̀ 𝑥𝑢𝑎̂́𝑡 𝑠𝑎̆́𝑐 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑛𝑎̆𝑚 67 𝑜̛̉ 𝑡𝑟𝑢𝑛𝑔 đ𝑜𝑎̀𝑛 𝑣𝑎̀ 𝑐𝑜̛ 𝑞𝑢𝑎𝑛. 𝑉𝑒̂̀ 𝑣𝑎̂́𝑛 đ𝑒̂̀ Đ𝑎̉𝑛𝑔 𝑡ℎ𝑖̀ 𝑐𝑜𝑛 𝑘ℎ𝑜̂𝑛𝑔 𝑐ℎ𝑖̉ 𝑣𝑢̛𝑜̛̣𝑡 𝑛𝑔𝑜𝑎̀𝑖 𝑐ℎ𝑢𝑦𝑒̣̂𝑛 𝑛𝑔𝑢𝑦𝑒̂𝑛 𝑡𝑎̆́𝑐, đ𝑒̂́𝑛 𝑛𝑎𝑦 𝑡ℎ𝑜̛̀𝑖 𝑔𝑖𝑎𝑛 𝑡ℎ𝑒𝑜 𝑑𝑜̃𝑖 𝑔𝑎̂̀𝑛 đ𝑢̉, 𝑐ℎ𝑎̆́𝑐 𝑠𝑒̃ 𝑔𝑖𝑎̉𝑖 𝑞𝑢𝑦𝑒̂́𝑡 𝑡𝑟𝑜𝑛𝑔 𝑚𝑜̣̂𝑡 𝑛𝑔𝑎̀𝑦 𝑔𝑎̂̀𝑛 đ𝑎̂𝑦. 𝐶𝑜𝑛 𝑐𝑢̃𝑛𝑔 𝑐𝑜̀𝑛 𝑛ℎ𝑖𝑒̂̀𝑢 𝑡ℎ𝑖𝑒̂́𝑢 𝑠𝑜́𝑡, 𝑡𝑖́𝑛ℎ 𝑡𝑖̀𝑛ℎ 𝑐𝑜̀𝑛 𝑡𝑟𝑒̉ 𝑐𝑜𝑛, 𝑡ℎ𝑖𝑒̂́𝑢 𝑘𝑖𝑛ℎ 𝑛𝑔ℎ𝑖𝑒̣̂𝑚 𝑙𝑎̃𝑛ℎ đ𝑎̣𝑜, 𝑐ℎ𝑢̛𝑎 𝑞𝑢𝑒𝑛 𝑣𝑜̛́𝑖 𝑙𝑒̂̀ 𝑙𝑜̂́𝑖 𝑙𝑎̀𝑚 𝑣𝑖𝑒̣̂𝑐 𝑜̛̉ 𝑚𝑖𝑒̂̀𝑛 𝑁𝑎𝑚, 𝑛ℎ𝑢̛𝑛𝑔 𝑚𝑜̣𝑖 𝑐𝑎́𝑖 𝑐ℎ𝑖̉ 𝑙𝑎̀ 𝑣𝑎̂́𝑛 đ𝑒̂̀ 𝑡𝑎́𝑐 𝑝ℎ𝑜𝑛𝑔 𝑚𝑎̀ 𝑡ℎ𝑜̂𝑖.