Nhập ngũ năm 1952 ở Liên Khu 5 tham gia kháng chiến chống Pháp và tập kết ra Bắc năm 1954 vào đại đoàn 324 sau đó đi học trường Sỹ quan Lục quân và được tuyển chọn đi học bay tại Liên Xô từ 1961 đến 1964. Từ 1964 là phi công chiến đấu MiG-21 tại e921 và trưởng thành trên các cương vị khác nhau đến Phó tư lệnh Tham mưu trưởng QC Không Quân. Từ năm 1988 chuyển sang công tác tại TCHKDDVN.
Chúng tôi biết anh từ cuối năm 1967 khi cùng Phi công Vũ Ngọc Đỉnh sang Trường KQ truyền đạt kinh nghiệm huấn luyện cho lớp Phi Công chúng tôi và lựa chọn 4 phi công tốt nghiệp sớm về bổ xung ngay cho trung đoàn lúc đó đang thiếu Phi công trầm trọng.
Chúng tôi biết về anh sâu hơn khi được công tác chiến đấu dưới quyền anh từ 1968. Tìm hiểu kỹ hơn mới biết anh là một PC vô cùng kiên cường dũng cảm, lập nhiều chiến công (bắn rơi 8 MB Mỹ) nhưng rất vất vả.
Là người lập công đầu tiên trên MiG-21 (4/3/1966) và tham gia chiến đấu suốt cuộc chiến tranh phá hoại bằng KQ Mỹ ra Miền Bắc lần thứ nhất, từ 1965 đến hết 1968. Đã xuất kích chiến đấu gần 100 lần, gặp địch hơn 20 lần, đánh 13 trận bắn rơi 8 MB Mỹ với 5 kiểu loại khác nhau, nhưng cũng bị địch bắn rơi 2 lần. Tháng 6/1969 Anh được phong tặng danh hiệu AHLLVT.
Bước vào cuộc chiến tranh Phá hoại lần thứ hai của KQ và HQ Mỹ ra Miền Bắc anh được giao làm Trung đoàn trưởng một trong hai Trung đoàn MIG-21 lúc đó. Với tài năng và sự kiên định trong chỉ huy, Trung đoàn 927 của anh đã xuất sắc bắn rơi số máy bay gần gấp đôi Trung đoàn 921 với cùng trang bị MiG-21 và bằng một nửa số MB Mỹ bị KQ ta bắn rơi (39/78 chiếc) trong thời gian từ tháng 4 đến tháng 12 năm 1972. Có lẽ đó là những năm tháng vất vả gian nan nhưng vinh quang nhất, đáng tự hào nhất trong cuộc đời người anh hùng!
Khi chiến tranh kết thúc năm 1975, là người con Miền Nam nên ngay sau đó anh được điều về làm chỉ huy các đơn vị KQ phía Nam. Nhưng số phận anh không được may mắn trên quan trường.
Những tai bay vạ gió mà anh phải gánh chịu khi làm Tư lệnh Sư đoàn KQ 372 năm 1978 khi còn đang chỉ huy lực lượng KQ phía Nam tham gia đánh trả lính Khme đỏ thì xảy ra vụ phi công Trung đoàn Vận tải Quân sự 918, tên là Đinh Công Riểng cướp chiếc C47 chạy ra nước ngoài. Anh được “Điều” đi học Học viện chính trị cao cấp! Lần thứ hai quay lại làm Tư lệnh Sư đoàn 372 năm 1979 thì 8 tháng sau lại xảy ra vụ cướp MB C130 của Tiêu Khánh Nha- Anh lại “Được” điều đi học chuyển loại MB Su-22. Đến năm 1982 lần thứ ba được điều về làm Tư lệnh Sư đoàn 370 rồi làm riết thêm 5 năm nữa thì cấp trên chắc thấy tội quá bèn phong cho cấp Thiếu tướng Tư lệnh Sư đoàn! Rồi ngay sau đó phải bổ nhiệm anh làm Tham mưu trưởng Quân Chủng KQ...
Nhưng rủi ro vẫn chưa buông tha con người cực kỳ kiên trung yêu nước này. Mới nhận chức tháng 2/1987 thì tháng 10 xảy ra vụ chỉ huy diễn tập để một chiếc MiG-21R bay lệch đường bay sang gần biên giới TQ nên bị TL của họ bắn rơi (Mặc dù khi đó có cố vấn Liên Xô bên cạnh TMT!)...
Rủi ro nối tiếp rủi ro và thế là con đường Binh Nghiệp đóng sập lại với người chiến binh quả cảm tài năng với chiến công đầy mình luôn được lứa đàn em ngưỡng mộ kính nể. Đầu năm 1988 Nguyễn Hồng Nhị “được” điều động sang làm TC phó rồi TCT TCHKDD kiêm TGĐ TCTHKVN.
Bước vào môi trường công tác mới anh vẫn giữ được tác phong sâu sát quyết liệt như xưa và có nhiều đóng góp lớn cho phát triển của HK nước nhà trong giai đoạn chuyển đổi từ MB và trang thiết bị của LX sang hệ tư bản… Trong thời gian này anh đã chỉ đạo cấp dưới trợ giúp cho KQ nhiều công trình mà điển hình là Tượng đài KQ tại khu vực SCH Sư đoàn 371 ở Đa Phúc và hỗ trợ chính sách cho các phi công Quân sự sang bay ở HK cũng như trợ giúp các gia đình thương binh LS của KQ.
Anh về hưu năm 1998, khi đang còn nhiều dự định cần làm thì cách nay gần chục năm anh mắc bệnh kiểu như teo não và phải nằm một chỗ 4 - 5 năm nay rồi. Thương mến và cảm thông với người chỉ huy, người anh bề ngoài khô khan nhưng tình cảm sâu đậm nên chúng tôi thường đến thăm anh mỗi khi vào SG. Đợt anh Bảy ốm cách nay hai năm tôi đến thăm thì anh chỉ nghe,hiểu và ứa nước mắt chứ ko còn nói được nữa.
Nay nghe tin anh đã về với tổ tiên trong lúc dịch dã đang phức tạp ko vào với anh được. Nghe tin chiều nay người ta đã đưa anh vào hoả táng tại Bình Hưng Hoà rồi vì nghi vấn covid. Thấy anh khổ quá! Vất vả gian nan tới lúc rời khỏi thế giới này.
Xin cầu chúc cho linh hồn anh sớm được an yên bên cõi Phật.
Xin được chia buồn cùng gia đình Anh hùng Nguyễn Hồng Nhị!
Theo Trái Tim Người Linh
