Các thành viên Hội đồng thẩm định Nhà nước đã cho ý kiến về dự thảo do Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch đề xuất. Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị làm rõ cơ sở, phương pháp xác định số tiền 350.000 tỷ đồng đề xuất đầu tư của chương trình.
Trước đó, Bộ Văn hóa Thể thao & Du lịch (VH-TT&DL) đã có văn bản xin ý kiến Bộ Kế hoạch và Đầu tư trước khi trình Hội đồng thẩm định Nhà nước, tổng mức đầu tư cho chương trình được đưa ra là 350.000 tỷ đồng.
Trong công văn gửi Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, Bộ Kế hoạch và Đầu tư (cơ quan thường trực của Hội đồng thẩm định nhà nước) đề nghị làm rõ cơ sở, phương pháp xác định số tiền 350.000 tỷ đồng đề xuất đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia chấn hưng, phát triển văn hóa.
Dự thảo mới nêu một số căn cứ xác định nhu cầu vốn ngân sách trung ương mà chưa nêu cơ sở, phương pháp xác định tổng vốn đầu tư của chương trình là 350.000 tỷ đồng trong 11 năm (2025-2035). Tổng vốn đầu tư của chương trình cũng chưa được tính toán dựa trên mục tiêu, quy mô chương trình.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư đề nghị làm rõ cơ sở, phương pháp xác định số tiền 350.000 tỷ đồng đề xuất đầu tư của chương trình.
Cơ cấu nguồn lực thực hiện chương trình như Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đề xuất chưa thể hiện rõ cơ cấu từng nguồn vốn, chưa thống nhất giữa các tài liệu. Cơ quan soạn thảo cần rà soát, chỉnh sửa tổng vốn đầu tư chương trình theo hướng chia từng nguồn và phân kỳ đầu tư theo giai đoạn.
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, báo cáo đề xuất chủ trương đầu tư chưa thể hiện khả năng huy động các nguồn lực theo thứ tự ưu tiên hợp lý để đảm bảo tập trung, có hiệu quả theo Luật Đầu tư công. Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cần bổ sung khả năng huy động các nguồn lực theo thứ tự ưu tiên.
Cơ quan soạn thảo ước tính đến năm 2030 sẽ cần 182.000 tỷ đồng, gồm vốn ngân sách trung ương 110.000 tỷ đồng (vốn đầu tư phát triển 82.500 tỷ, vốn sự nghiệp 27.500 tỷ), vốn địa phương 36.000 tỷ, nguồn khác 36.000 tỷ đồng. Số tiền còn lại dành cho giai đoạn sau.
Tuy nhiên, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cho biết đến thời điểm này chưa có cơ sở đề xuất nguồn lực cụ thể cả hai giai đoạn của chương trình mục tiêu quốc gia.
Theo Luật Đầu tư công, trước ngày 30/6 năm thứ tư của kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn trước (tương đương ngày 30/6/2024), Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải trình Thủ tướng phê duyệt định hướng, tiêu chí phân bổ mức vốn đầu tư công trung hạn dự kiến cho các bộ ngành, địa phương. Vì vậy, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu phương án cụ thể nguồn vốn đầu tư từ ngân sách trung ương cho chương trình để đảm bảo khả thi.
Nguồn vốn địa phương cũng mới chỉ dự kiến việc huy động, chưa nêu tỷ lệ vốn đối ứng và chưa thể hiện rõ nhu cầu của các địa phương.
Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cần làm rõ cơ sở huy động vốn địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác. Đề xuất cho các cơ quan chỉ đạo địa phương được trích theo nguyên văn "kết hợp với việc huy động các nguồn vốn địa phương và các nguồn vốn hợp pháp khác để đảm bảo nguồn lực đầu tư phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035."
Bộ Kế hoạch và Đầu tư cũng góp ý về việc đặt tên chương trình mục tiêu quốc gia về chấn hưng, phát triển văn hóa và xây dựng con người Việt Nam giai đoạn 2025-2035. Bộ Công an cũng đưa ra một số đề nghị về việc nghiên cứu và điều chỉnh các yếu tố ngoại lai có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống văn hóa và tinh thần xã hội. Bộ Nội vụ khuyên Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch cần nghiên cứu kỹ về các chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước liên quan đến văn hóa và con người Việt Nam để xây dựng chương trình dựa trên căn cứ và nhu cầu thực tế.
Ngoài ra, việc đặt tên chương trình vẫn chưa rõ ràng và phù hợp. Viện Nghiên cứu văn hóa gợi ý nên đặt tên chương trình là "Chương trình Mục tiêu Quốc gia về Văn hóa giai đoạn 2025-2035," bỏ đi từ "chấn hưng, phát triển," vì có thể dẫn đến đồng nhất hoá văn hóa, trái với tôn trọng đa dạng văn hóa.
Bộ Công an cũng đưa ra một số đề nghị về việc nghiên cứu và điều chỉnh các yếu tố ngoại lai có thể ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống văn hóa và tinh thần xã hội. Bên cạnh đó, Bộ Nội vụ khuyên Bộ VH-TT&DL cần nghiên cứu kỹ về các chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Nhà nước liên quan đến văn hóa và con người Việt Nam để xây dựng chương trình dựa trên căn cứ và nhu cầu thực tế.
Các bộ ngành và cơ quan liên quan đang tiếp tục làm việc để bổ sung và hoàn thiện Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa giai đoạn 2025-2035, để đảm bảo tính khả thi và hiệu quả của chương trình.
