Việt Nam diễn nghĩa – Tập IV (Tiểu thuyết lịch sử) (Kỳ 34)

Kỳ 34.

Mùa đông năm 1591, rừng núi Tùng Thiện, Ba Vì Sơn Tây chìm trong giá rét. Từng cơn gió thổi xào xạc, lá vàng bay lả tả, lá xanh trên những đồi cao thấp phủ một màu sương trắng xóa. Những tiếng chim-thanh âm của núi rừng mang tác. Trịnh Tùng đang ngồi trong hành dinh ở Ngọc Tảo, đang tính toán phương lược từ Sơn Tây đánh xuống Đông Kinh. Chợt có thám mã về báo:

-Dạ bẩm Đô tướng Tiết chế, Mạc Mậu Hợp đã đem hết quân bốn vệ, năm phủ được khoảng 10 vạn đã hành quân tới Phấn Thượng, cách hành dinh quân ta 5 dặm.

  Trịnh Tùng bảo Nguyễn Hữu Liêu:

-Nổi trống báo động toàn quân ra dàn trận nghênh chiến.

-Dạ, mạt tướng tuân lệnh.

  Những hồi trống ngũ liên thúc dục vang lên. 7 vạn quân Nam Triều dàn trận chờ 10 vạn quân Bắc Triều. Trịnh Tùng cưỡi voi, mặc áo chiến bào tía, đội mũ đâu mâu màu tía, áo giáp tía, lưng mang  thanh gươm, trên đầu che lọng tía. Người quản tượng mang quân phục màu nâu, đầu quấn khăn nâu, tay mang búa gỗ để điều khiển voi. 7 vạn quân Nam Triều quân phục màu nâu, gươm giáo tua tủa, tinh kỳ vàng trời đất. Bên cạnh dưới voi là các tướng Hoàng Đình Ái, Nguyễn Hữu Liêu, Hà Thọ Lộc, Nguyễn Cảnh Hựu…Canh giờ sau nghe bước chân rầm rập, mặt đất rung chuyển, cờ xí rợp trời, 10 vạn quân của Mạc Mậu Hợp đang tiến đến. Mạc Mậu Hợp mặc chiến bào vàng, áo giáp vàng, đi hài vàng, đội mũ đâu mâu vàng, đeo gươm nhỏ. Đi bên cạnh là các tướng Nguyễn Quyện, Mạc Ngọc Liễn, Bùi Văn Khuê, Trần Bách Niên… Trịnh Tùng không chờ cho quân Mạc Mậu Hợp dàn  trận, trên mình voi trỏ gươm thét lớn:

-Xông lên giết giặc.

  Trống lớn hàng trăm chiếc thúc ngũ liên. Quân Nam Triều hò reo xông lên chém giết. Sau trận đại bại ở Tam Điệp, quân Mạc cứ trông thấy quân Nam Triều là hoảng loạn, dù quân số đông hơn nhưng đã sụp đổ về tinh thần, náo loạn nên tan vỡ tháo chạy trước sức tấn công dũng mãnh của quân Nam Triều. Trong phút chốc, 3 vạn quân Mạc bị giết, thây chồng chất bên đồng, máu phun đỏ đất suốt từ Tùng Thiện đến bờ sông Đáy. Hai đại tướng nhà Mạc là Quận Khuông và Quận Tân tử trận tại Tùng Thiện. Trước Mặt quân Mạc là sông Đáy, sau lưng là 7 vạn quân Nam Triều truy sát như bão táp. Tính mạng Mạc Mậu Hợp vô cùng nguy cấp. Trước tình thế đó, Nguyễn Quyện, Bùi Văn Khuê, Mạc Ngọc Liễn, Trần Bách Niên thét quân bản bộ họp lại được khoảng 4 vạn dàn trận ngăn quân Trịnh Tùng cho Mạc Mậu Hợp xuống thuyền qua sông, nếu không vua Mạc sẽ bị giết hoặc bị bắt. Quân Trịnh Tùng tràn tới. 4 vạn quân bản bộ của các tướng Mạc giao chiến kịch liệt với 7 vạn quân Nam Triều. Quân Mạc Mậu Hợp tranh nhau qua sông chết đuối hàng nghìn. Khi Mạc Mậu Hợp đã qua được sông, các tướng Mạc cũng vừa đánh vừa rút xuống thuyền về Đông Kinh tổ chức phòng thủ. Trong trận Tùng Thiện và sông Đáy, 5 vạn quân Mạc và các tiểu tướng đã tử trận.

  Nhược điểm lớn nhất của quân Nam Triều là không có thủy binh, cho nên hiệu quả tác chiến bị hạn chế nếu gặp sông nước, như trận Tùng Thiện- sông Đáy đã để cho Mạc Mậu Hợp và các tướng lĩnh qua sông chạy thoát về Đông Kinh tổ chức phòng thủ. Tuy vậy lần này Trịnh Tùng quyết tấn công Đông Kinh. Trịnh Tùng nói với các tướng:

-Quân giặc đang trên đà thất bại nên chúng ta nên chớp thời cơ tiến đánh Đông Kinh. Các tướng nghe lệnh:

-Tướng quân Nguyễn Hữu Liêu.

-Có mạt tướng.

-Tướng quân đem quân vượt qua cầu Gia Kiều, đánh vào Tây Nam Đông Kinh.

-Mạt tướng tuân lệnh.

-Tướng quân Trịnh Ninh.

-Có mạt tướng.

-Tướng quân đem quân đánh vào Đống Đa, cửa Tây thành Đông Kinh.

-Mạt tướng tuân lệnh.

-Tướng quân Hoàng Đình Ái.

-Có mạt tướng.

-Tướng quân đem 1,5 vạn quân đánh vào cửa Trần Kiều, cửa Nam Giao, Bạch Mai thuộc phía Đông Nam Đông Kinh.

-Mạt tướng tuân lệnh.

-Tướng quân Thùy Trang Hầu.

-Có mạt tướng.

-Tướng quân đem 1,2 vạn quân đánh vào cầu Mộng Kiều, phía Đông  Đông Kinh.

-Mạt tướng tuân lệnh.

-Tướng quân Trịnh Đỗ

-Có mạt tướng.

-Tướng quân đốc xuất tiền quân và Trung quân.

-Mạt tướng tuân lệnh.

-Ta sẽ là tổng chỉ huy 5 đạo quân, ngoài ra ta sẽ có 2,5 vạn quân chi viện cho các hướng. Ta đóng Tổng hành dinh ở phường Hồng Mai.

  Trịnh Tùng cho quân ăn Tết Nguyên Đán, sau Tết cho lập đàn tế trời đất, tế các tiên đế nhà Lê, nhà Trịnh, đặt ra ba điều cấm tướng sĩ, ai vi phạm chiểu theo quân luật trừng trị:

1. Không được vào nhà dân lấy lương thực củi đuốc.

2, Không được cướp của cải và chặt cây cối.

3.Không được hiếp dâm đàn bà con gái.

  Sau khi đọc quân lệnh trên đàn tế, ngày 5 Tết, Trịnh Tùng ra lệnh các đạo quân tiến đánh Đông Kinh. Ba điều cấm binh sĩ không được làm lan truyền khắp kinh thành, cho nên quân Nam Triều đi đến đâu, bách tính vui mừng đem gạo nước, bánh quà ra úy lạo, đón tiếp đầy đường.

  Quân Nam Triều tấn công thành ngoài từ giờ Tỵ đến giờ Mùi. Ở các hướng cửa Tây Nam, cửa Tây, các tướng Mạc giữ thành là Nguyễn Quảng, Bùi Văn Khuê, Trần Bách Niên bỏ  chạy. Tại cửa Đông Nam, tướng Nam Triều Hoàng Đình Ái có voi hỗ trợ đanh tan phục binh của Nguyễn Quyện. Tại đây, 1 vạn quân Mạc bị giết. Lão tướng Quốc cửu Nguyễn Quyện bị bắt, được giải đến gặp Trịnh Tùng. Trịnh Tùng vội bước xuống quát:

-Cởi trói cho lão tướng, không được vô lễ.

-Dạ.

  Sau khi được cởi trói, Nguyễn Quyện quỳ và nói:

-Trời không phù hộ nhà Mạc nữa, lão phu đã thua trận nói gì cũng hổ thẹn mà thôi.

  Trịnh Tùng đỡ Nguyễn Quyện dậy và an ủi:

-Lão tướng biết số nhà Mạc đã hết, nên theo về Nam Triều mà hưởng phú quý khi tuổi già.

  Nguyễn Quyện lòng vẫn theo nhà Mạc nên cố giúp nhà Mạc khi còn chút hơi tàn, liền nói:

-Đô tướng Tiết chế nên phá hết hào lũy ở Đông Kinh để nhà Mạc có quay lại cũng không thể cố thủ được nữa.

  Mục đích của Nguyễn Quyện là làm cho quân Nam Triều mất thời gian phá hào lũy, tạo thời gian cho nhà Mạc tổ chức phòng thủ. Không ngờ Trịnh Tùng nghe theo và nói:

-Lời của Lão tướng thật là cao kiến. Tướng quân Nguyễn Hữu Liêu đâu.

-Có mạt tướng.

-Tướng quân cho quân sĩ lấp hào, san bằng chiến lũy, phá hết tre gai quanh thành Đông Kinh đi.

-Mạt tướng tuân lệnh.

(Còn nữa)

CVL