Cố Bộ trưởng ngoại giao Xuân Thủy là nhà ngoại giao, nhà chính khách, nhà thơ, nhà báo Việt Nam.
Ông tên là Nguyễn Trọng Nhâm sinh năm 1912 tại thôn Hòe Thị, tổng Phương Canh, phủ Hoài Đức, tỉnh Hà Đông nay là phường Phương Canh, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.
Ông xuất thân trong một gia đình nho giáo.
Ông tham gia hoạt động Cách mạng năm 1932 trong môi trường báo chí và lấy bút danh Xuân Thủy.
Ông đã bị thực dân Pháp bắt giam, tù đày nhiều lần. Trong nhà tù Sơn La ,ông cùng với ông Trần Huy Liệu ra tờ báo Cách mạng có tên Suối Reo.
Ônh là người góp phần thành công của Hội nghị Pari với vai trò Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ Việt Nam dân chủ cộng hòa tại Hội nghị về chấm dứt chiến tranh và lập lại hòa bình tại Việt Nam.
Có một câu chuyện thú vị về ông tại Hội nghị Pari được nhà báo Đặng Minh Phương kể . Tôi xin thuật lại:
Bộ trưởng Xuân Thủy, Trưởng ban đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân Chủ Cộng Hòa tại Hội nghị Pari về Việt Nam (1968-1973) ngoài cái tài đấu lý nhanh nhạy, sắc sảo, còn là nhà thơ tế nhị. Nhiều bài thơ của ông được dịch và đăng báo nước ngoài.
Trong một cuộc họp báo ở Hội nghị Pari, một nhà báo hỏi Bộ trưởng Xuân Thủy:
- Ông là một nhà ngoại giao lại hay làm thơ.
Vậy ông thích làm thơ hay làm ngoại giao?
Rõ ràng đây là câu hỏi bắt bí, một cái bẫy!
Ông điềm nhiên trả lời:
- Tôi thích làm thơ.
Cả phòng họp báo rộn lên.Chắc có nhà báo đã nghĩ ra một cái tít giật gân và chiếm nhiều cột trên tờ báo của mình, chẳng hạn như:"Ông Xuân Thủy tuyên bố không thích làm ngoại giao mà chỉ thích làm thơ".
Nhà báo đó chưa kịp thưởng thức hết sự khoái trá đó thì nhà thơ Xuân Thủy thong thả nói tiếp:
- Nhưng đế quốc Mỹ còn xâm lược nước tôi nên tôi còn phải làm ngoại giao.
Cử tọa tấm tắc khen câu trả lời thật là thú vị.
......
Ông được giao nhiều trọng trách trong Chính phủ như:
Trưởng ban dân vận Trung Ương
Trưởng đoàn đàm phán Chính phủ VNDCCH
Trưởng ban liên lạc đối ngoại Trung Ương
Trưởng ban công tác Miền Tây
Bộ trưởng Bộ Ngoại giao
Phó Chủ tịch Quốc hội Việt Nam...
Bộ trưởng Xuân Thủy là người đóng góp to lớn vào công tác đối ngoại của Đảng và
Nhà nước ta. Ông từ trần ngày 18/6/1985.
