Từ bệnh đơn giản như hắt hơi sổ mũi, đau bụng đi ngoài, cảm sốt đến bệnh trọng như suy tim, tai biến mạch máu não, đột quỵ hay ung thư các loại. “Bệnh cấp” ở đây chỉ bệnh nặng, diễn biến bất thường và khó lường.
Vì mắc bệnh nặng, bất thường, nhanh mà nhiều người bệnh hoang mang trong xử trí tình huống. Lẽ ra, họ cần phải đến ngay các cơ sở y tế để được chẩn đoán, tư vấn và đưa ra phác đồ điều trị thì họ (tự khám hay nghe người khác tư vấn “quân sư quạt mo”) vội vã tìm thuốc và dùng tức khắc. Họ cả tin tới mức bạ thuốc nào uống thuốc nấy (với hi vọng là bệnh sẽ thuyên giảm ngay). Thật là nguy hiểm và liều lĩnh.
Người ta thường nói: Có hai tình huống dẫn người bệnh đến cái chết nhanh nhất: 1) mắc bệnh bao nhiêu ngày rồi vẫn phớt lờ, không đi khám và không uống bất cứ thứ thuốc gì và 2) vừa mới thấy triệu chứng của bệnh đã vội vã uống hết thuốc này đến thuốc khác.
Dân gian còn dùng câu thành ngữ này để chuyển tải một thông điệp xa hơn: Khi gặp khó bất thường, nhiều người (do thiếu bản lĩnh) tự nhiên rối trí rồi đưa ra một cách ứng phó “bừa tăng tít” mà không có sự cân nhắc tỉnh táo. Không ít các “sếp lớn sếp nhỏ” của ta, vì thiếu tri thức và kinh nghiệm đã vội vàng đưa ra các “quyết sách” chết người. Đến khi nhận ra thì hậu quả đã đi xa hàng vạn dặm.
Vừa ốm đã uống thuốc bừa
Vừa nghe đại bác đã cờ trắng ngay.
