Trong đêm 26 và sáng 27 tháng 9 năm 2023, mưa lớn và cực lớn đã đổ xuống các tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, tạo nên mức nước đột ngột tăng cao, đặc biệt tại các hồ và đập. Hơn 150 hồ vượt quá 70% dung tích thiết kế và nhiều nhà máy thủy điện đã phải thông báo xả lũ.
Tình hình trở nên tồi tệ hơn khi có 31 điểm ngập trên các quốc lộ và tỉnh lộ, nhiều địa điểm bị sạt lở nặng. Tổng cộng, có 1.178 ngôi nhà bị ngập, 1.081 hecta hoa màu bị hủy hoại và 116 hecta ao và hồ bị ngập, gây mất trắng hàng trăm con gia súc.
Cụ thể, tại huyện Kỳ Sơn, dòng nước từ thượng nguồn đã làm nước dâng cao và cuốn theo một lượng lớn đất đá. Khi chảy qua cầu dân sinh nối thị trấn và xã Hòa Sơn, nước đã tắc nghẽn và tràn qua tuyến đường trung tâm thị trấn Mường Xén. Để khắc phục tình hình, các lực lượng đã phải di chuyển máy móc đến hiện trường khôi phục dòng chảy và hỗ trợ nhà dân đưa tài sản cao lên để tránh thiệt hại. Đồng thời, kế hoạch phá cây cầu dân sinh đã được đưa ra để tránh tắc nghẽn dòng chảy.
Mưa lũ cũng gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến giáo dục khi nhiều trường học bị ngập sâu, buộc học sinh nghỉ học. Các huyện như Quế Phong, Quỳ Châu, Quỳ Hợp và Tân Kỳ có số trường nghỉ học nhiều. Ở các huyện khác như Anh Sơn, Con Cuông và Kỳ Sơn, việc nghỉ học được triển khai tại những địa bàn bị cô lập.
Tình hình cũng rất nghiêm trọng tại các huyện như Quế Phong, Quỳ Châu và Tân Lạc, khi mưa lớn đã gây sạt lở đất và ách tắc giao thông. Các điểm trọng điểm trên quốc lộ 16 và quốc lộ 48A bị ngập nặng, gây khó khăn cho việc di chuyển. Các cầu tràn trên địa bàn cũng bị ngập, làm chia cắt kết nối giữa các khu vực.
Tại hai huyện Quế Phong và Kỳ Sơn, 1.600 căn nhà đã bị ngập, khiến hơn 700 người bị cô lập.
Mưa lớn và vận hành các hồ thủy điện đã làm tăng mực nước sông suối, dẫn đến ngập sâu nhiều khu vực, bao gồm thị trấn Tân Lạc và các xã Châu Hạnh, Châu Tiến, Châu Thắng... tại huyện Quỳ Châu. Gần 1.100 ngôi nhà tại địa phương này đã bị ngập, và hàng trăm hecta lúa và hoa màu đã bị thiệt hại.
Sáng ngày 28/9, lực lượng chức năng và chính quyền huyện Quỳ Châu (Nghệ An) vẫn đang nỗ lực hỗ trợ người dân sau mưa lũ kéo quét trong 2 ngày qua. Trước đó, từ tối 27/9, quốc lộ 48 đoạn qua xã Châu Hội (huyện Quỳ Châu) đã mở lại, cho phép phương tiện di chuyển đến thị trấn Tân Lạc và huyện miền núi Quế Phong.
Mặc dù đã tạm thời khắc phục một số điểm sạt lở dọc theo Quốc lộ 48 ở Quỳ Châu để đảm bảo lưu thông, nhưng nguy cơ sạt lở và gây ách tắc vẫn tiềm ẩn. Nước lũ cũng đã gây thiệt hại nặng nề cho các cánh đồng lúa và hoa màu.
Tuy một số đoạn của Quốc lộ 48 bị sạt lở và ngập nước, nhưng đã tạm thời thông tuyến. Tuy mực nước ở một số vùng đang rút dần, nhưng một số vùng khác vẫn còn ngập. Người dân bị ảnh hưởng nặng đã tạm thời sơ tán tới các nhà cao ráo hoặc nhà văn hóa. Bộ đội và dân quân đã tích cực tham gia ứng phó với mưa lũ và giúp dân khắc phục hậu quả thiên tai tại một số địa phương thuộc địa bàn Quân khu 4. Cụ thể, lực lượng dân quân đã tham gia giúp dân di dời tài sản, đưa người dân tới nơi an toàn, và phối hợp với cơ quan chức năng để đảm bảo an toàn giao thông.
Tại các tỉnh khác như Hà Tĩnh và Thanh Hóa, mưa lớn đã làm ngập nhiều khu vực và gây sạt lở đất. Lực lượng dân quân đã được triển khai để hỗ trợ sơ tán người dân, di dời tài sản và canh trực để ứng phó với tình huống thiên tai. Tổng cộng, nhiều tỉnh miền Bắc đã bị ảnh hưởng bởi mưa lũ và sạt lở, và lực lượng quân đội và dân quân đã được huy động để giúp đỡ người dân trong tình huống khẩn cấp này.
* Sáng ngày 27/9, lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa đã tiến hành kiểm tra và chỉ đạo công tác phòng chống mưa lũ tại các địa bàn quan trọng. Bí thư Tỉnh ủy Đỗ Trọng Hưng đã kiểm tra tình hình ở Hà Trung và đánh giá cao công tác phòng chống mưa lũ tại huyện Nông Cống. Ông cũng yêu cầu địa phương tập trung vào việc thu hoạch nhanh vụ mùa, tăng cường phòng chống bão lụt, và đảm bảo an
Tại huyện Như Thanh, sau lượng mưa lớn, 94% diện tích lúa mùa đã được thu hoạch, và Bí thư Đỗ Trọng Hưng đã đánh giá công tác phòng chống mưa lũ ở đây rất tích cực. Ông cũng nhấn mạnh việc đảm bảo an toàn cho nhân dân, đặc biệt là học sinh khi vượt qua các điểm ngập lụt.
Chủ tịch UBND tỉnh Đỗ Minh Tuấn đã kiểm tra công tác phòng chống mưa lũ tại huyện Hà Trung và Vĩnh Lộc. Tại Hà Trung, ông yêu cầu huyện phải sẵn sàng ứng phó với tình hình mưa lớn kéo dài và đảm bảo an toàn tài sản. Tại Vĩnh Lộc, ông kiểm tra khu vực sạt lở bãi bồi sông Mã và yêu cầu phải đảm bảo an toàn và triển khai biện pháp khắc phục hậu quả.
UBND tỉnh Thanh Hóa đã phân công lãnh đạo kiểm tra công tác phòng chống mưa lũ tại các địa phương khác trong tỉnh. Tình hình mưa lũ đã gây ảnh hưởng đến giao thông và hoa màu, đòi hỏi sự tập trung của các địa phương để hạn chế thiệt hại và đảm bảo an toàn cho người dân.
* Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai đã gửi công điện hỏa tốc cho các tỉnh từ Thanh Hóa đến Hà Tĩnh và các tỉnh miền núi phía Bắc để yêu cầu khẩn trương theo dõi tình hình và triển khai các biện pháp khắc phục và đảm bảo an toàn:
Khu vực Trung Bộ đã ghi nhận mưa to đến rất to từ ngày 25-27/9, và dự báo có thể mở rộng ra các tỉnh Thanh Hóa và các tỉnh miền núi phía Bắc.
Từ ngày 27-28/9, Thanh Hóa đến Nghệ An dự kiến có mưa rất to, và nhiều tỉnh khác cũng ghi nhận lượng mưa đáng kể.
Các tỉnh Hà Tĩnh, Đông Bắc, Việt Bắc có nguy cơ lũ quét, sạt lở đất và ngập úng tại các khu vực thấp trũng.
Yêu cầu Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và cứu nạn cứu hộ (PCTT&TKCN) các tỉnh kiểm tra chặt chẽ tình hình thời tiết, đảm bảo thông tin kịp thời đến chính quyền và người dân, để họ có thể ứng phó và giảm thiểu thiệt hại. Triển khai kiểm tra và sơ tán người dân khu vực có nguy cơ ngập lụt sâu, lũ quét, sạt lở đất. Hướng dẫn giao thông và cắm biển cảnh báo, đặc biệt tại các khu vực ngập sâu. Bảo vệ sản xuất, phòng chống ngập úng khu vực đô thị, khu công nghiệp. Kiểm tra và đảm bảo an toàn các hồ chứa và hạ du, đặc biệt là các hồ chứa thủy điện nhỏ và hồ thủy lợi xung yếu. Mục tiêu là đảm bảo an toàn cho người dân và hệ thống giao thông trong bối cảnh mưa lũ đang diễn ra ở khu vực này.
