Một trong những điểm mới nổi bật của chính sách bảo hiểm xã hội năm 2023 là việc tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện lao động bình thường lên 60 tuổi 09 tháng đối với nam và 56 tuổi đối với nữ. Đây là một biện pháp nhằm thích ứng với xu hướng già hóa dân số, gia tăng thời gian đóng góp và hưởng quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, việc tăng tuổi nghỉ hưu cũng có thể gây ra những khó khăn cho người lao động, như việc giảm sức khỏe, năng lực lao động, cơ hội việc làm, cũng như tăng áp lực cho hệ thống bảo hiểm xã hội do số lượng người hưởng lương hưu tăng.
Một điểm mới khác của chính sách bảo hiểm xã hội năm 2023 là việc tăng mức hưởng lương hưu tối thiểu từ 1,49 triệu đồng/tháng lên 1,8 triệu đồng/tháng, áp dụng từ ngày 01/7/2023. Đây là một trong những nội dung của Nghị quyết số 27-NQ/TW của Bộ Chính trị về tăng lương cơ sở, nhằm cải thiện đời sống của người lao động đã nghỉ hưu. Đây là một biện pháp tích cực, thể hiện sự quan tâm của Nhà nước đối với người lao động đã cống hiến cho đất nước. Tuy nhiên, việc tăng mức hưởng lương hưu tối thiểu cũng đòi hỏi phải có nguồn thu bảo hiểm xã hội đủ để đảm bảo tính bền vững của hệ thống.
Ngoài ra, chính sách bảo hiểm xã hội năm 2023 cũng có những điểm mới về việc mở rộng đối tượng và quyền lợi tham gia bảo hiểm xã hội. Một số đối tượng mới được bổ sung vào chính sách bảo hiểm xã hội bắt buộc, bao gồm người lao động làm việc theo hợp đồng ngắn hạn, người lao động làm việc tại nước ngoài, người lao động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn. Đây là một biện pháp nhằm mở rộng phạm vi bảo vệ của bảo hiểm xã hội, đồng thời nâng cao ý thức và trách nhiệm đóng góp của người lao động. Chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện cũng được mở rộng quyền lợi, bổ sung chế độ thai sản và giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu hằng tháng từ 20 năm xuống 15 năm. Đây là một biện pháp nhằm khuyến khích người lao động tự nguyện tham gia bảo hiểm xã hội, đặc biệt là những người làm việc tự do, không thuộc đối tượng bắt buộc.
Năm 2023, chính sách bảo hiểm y tế đã có một số thay đổi mới, nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và giảm thiểu chi phí điều trị cho người tham gia. Đầu tiên, mức đóng bảo hiểm y tế của nhiều đối tượng được tăng theo sự tăng của mức lương cơ sở từ 1,49 triệu đồng/tháng lên 1,8 triệu đồng/tháng. Đây là một biện pháp nhằm đảm bảo nguồn thu bảo hiểm y tế, đồng thời tăng cường trách nhiệm đóng góp của người tham gia. Thứ hai, điều kiện hưởng bảo hiểm y tế 5 năm liên tục được thay đổi, từ 01/12/2023, người tham gia BHYT 5 năm liên tục sẽ được hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh tại cơ sở y tế cấp xã, huyện, tỉnh, trung ương, không phân biệt địa bàn. Đây là một biện pháp nhằm khuyến khích người tham gia BHYT duy trì việc đóng góp liên tục, đồng thời nâng cao quyền lợi của người tham gia. Cuối cùng, thủ tục online đăng ký khai sinh, nhập khẩu, cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi được hướng dẫn, áp dụng từ 01/7/2023. Đây là một biện pháp nhằm đơn giản hóa thủ tục, tiết kiệm thời gian và chi phí cho người dân, đồng thời đảm bảo quyền lợi của trẻ em dưới 6 tuổi.
Những điểm mới về chính sách bảo hiểm xã hội năm 2023 đã góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người lao động, đồng thời tạo điều kiện cho sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Tuy nhiên, cũng còn nhiều thách thức và vấn đề cần được giải quyết, như việc trốn đóng bảo hiểm xã hội, việc quản lý và đầu tư Quỹ Bảo hiểm xã hội, việc đảm bảo an toàn, bền vững và hiệu quả của hệ thống bảo hiểm xã hội. Để giải quyết những vấn đề này, cần có sự phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và người lao động, nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm và thực hiện tốt các quy định của pháp luật về bảo hiểm xã hội.
