Phở, món ăn đã trở thành biểu tượng của ẩm thực Việt Nam, được cho là có nguồn gốc từ Hà Nội vào đầu thế kỷ 20. Có nhiều giả thuyết về nguồn gốc cụ thể của phở, nhưng phổ biến nhất là nó xuất hiện lần đầu tiên ở Hà Nội vào khoảng năm 1930 và nhanh chóng trở thành món ăn phổ biến vào những năm 1937-1938. Thời kỳ hoàng kim của phở tại Hà Nội được đánh dấu từ năm 1939 đến 1942, khi món ăn này không chỉ là sự lựa chọn hàng đầu cho bữa sáng mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều tác phẩm văn học và thơ ca.
Phở ban đầu có thể đã chịu ảnh hưởng bởi các món ăn của người Trung Quốc và Pháp, nhưng qua thời gian, nó đã phát triển thành một món ăn độc đáo với hương vị và phong cách riêng biệt của người Việt. Từ chỗ chỉ là một món ăn cho người lao động, dần dần, phở trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày và văn hóa ẩm thực của người dân Việt Nam.
Phở trở thành biểu tượng của sự thanh lịch và tinh tế trong văn hóa ẩm thực Hà Nội. Mỗi bát phở là sự phối hợp hài hòa giữa hương vị và màu sắc, phản ánh sự tỉ mỉ và tâm huyết của những người làm ra chúng. Mỗi một bát phở là sự hòa quyện của nước dùng trong vắt, bánh phở mềm mại, thịt bò thơm ngon và rau thơm tươi mới, tạo nên một trải nghiệm ẩm thực đầy màu sắc và hương vị. Điều này không chỉ làm hài lòng về thị giác mà còn là sự tôn vinh nghệ thuật ẩm thực và văn hóa Việt Nam. Nhìn vào bát phở, người ta có thể cảm nhận được sự tự hào và tình yêu của người chế biến. Mỗi bát phở đều mang đậm dấu ấn cá nhân của người đầu bếp, từ việc lựa chọn nguyên liệu cho đến cách chế biến và kết hợp chúng để thật hài hòa. Tất cả đều thể hiện sự tôn trọng và giữ gìn bản sắc ẩm thực địa phương.
Các thương hiệu phở gia truyền nổi tiếng như Phở Bát Đàn, Phở Mặn Gầm Cầu, Phở Thìn Lò Đúc,... đều có những câu chuyện và bí quyết riêng biệt được lưu truyền qua nhiều thế hệ. Họ chia sẻ rằng, bí quyết của một bát phở ngon nằm ở nước dùng. Nước dùng phải trong và có hương vị đậm đà từ xương bò, cùng với sự kết hợp của các loại gia vị như quế, hồi, gừng nướng, và hành khô nướng. Đối với những người bán phở lâu năm, mỗi bát phở đều là một tác phẩm nghệ thuật mà họ tạo ra, dành cho khách hàng của họ. Trong quá khứ, phở được bán bởi những người bán hàng rong, gọi là “phở gánh”. Họ đã đi qua từng con phố và ngõ nhỏ của Hà Nội, kèm theo tiếng reo vặt đầy điệu nghệ, vẽ nên một bức tranh đẹp về Hà Thành xưa. Cho đến nay, mặc dù những gánh phở rong đã không còn nhiều, nhưng giá trị và hương vị của phở Hà Nội vẫn được giữ gìn và trân trọng phát triển. Dù xã hội có nhiều thay đổi, phở vẫn giữ vững vị thế là một phần của di sản văn hóa và bản sắc của người dân Hà Nội.
Phở không chỉ là món ăn truyền thống mà còn là nguồn cảm hứng cho nhiều biến thể độc đáo, phản ánh sự sáng tạo và linh hoạt của ẩm thực Việt Nam. Ví dụ, phở sốt vang là sự kết hợp giữa phở truyền thống và món bò sốt vang Pháp, mang lại hương vị đậm đà và mới lạ. Phở khô, một biến thể không nước, thường được phục vụ với nước dùng riêng biệt, cho phép thực khách tự điều chỉnh độ ẩm của bánh phở theo sở thích. Phở xào là phiên bản chế biến bằng cách xào bánh phở với thịt và rau, tạo ra một món ăn có độ giòn và hương vị thơm ngon khác biệt. Ngoài ra, còn có phở chua của Cao Bằng với vị chua nhẹ từ dấm bỗng, hay phở vịt và phở thịt quay đặc trưng của các tỉnh miền núi phía Bắc. Mỗi biến thể không chỉ thể hiện sự đa dạng trong cách chế biến mà còn là minh chứng cho việc phở có thể dễ dàng thích nghi và phát triển theo thời gian, đáp ứng nhu cầu và sở thích đổi mới của người thưởng thức.
Phở, món ăn đặc trưng của Việt Nam, đã vượt ra khỏi biên giới quốc gia và trở thành một phần của ẩm thực toàn cầu. Sự phổ biến của phở không chỉ giới hạn ở các cộng đồng người Việt ở nước ngoài mà còn lan tỏa đến những người yêu thích ẩm thực từ khắp nơi trên thế giới.
Ở California, đặc biệt là khu vực Little Saigon, phở đã trở thành một phần không thể thiếu của đời sống hàng ngày, với nhiều quán phở đã mở cửa hơn 40 năm. Phở cũng đã có mặt ở hơn 50 quốc gia khác nhau, từ Singapore đến Nhật Bản, Australia, Đức, Anh, Mỹ và thậm chí là Brazil xa xôi, với nhiều thương hiệu phở nổi tiếng như Phở 79, Phở Thìn, Phở Bình, Phở 14…
Món ăn này không chỉ được đón nhận nhờ hương vị đặc trưng mà còn bởi sự pha trộn hài hòa giữa các nguyên liệu, khiến nó trở thành món ăn được yêu thích trên toàn thế giới. Phở còn là sự hòa quyện của văn hóa và lịch sử, phản ánh đời sống và di sản phong phú của người Việt. Đây chính là lý do phở trở thành niềm tự hào của ẩm thực Việt và tiếp tục chinh phục khẩu vị của thực khách quốc tế. Phở dần trở thành đại sứ văn hóa, giới thiệu hương vị của Việt Nam đến mọi ngóc ngách của thế giới.
Phở Hà Nội, phở Việt Nam, không chỉ là một món ăn, mà còn là một phần của hồn quê và bản sắc dân tộc Việt Nam. Từng bát phở đều mang trong mình hương vị của lịch sử và niềm tự hào của người dân Thủ đô nói riêng, người dân Việt Nam nói chung. Phở là một minh chứng cho bản sắc văn hóa Việt Nam qua từng thế hệ, không chỉ ở quá khứ mà còn ở hiện tại và cả tương lai.
