Ở đất nước Na Uy, ông nằm trong số bốn tên tuổi hàng đầu trong lịch sử văn học đất nước này. Tứ trụ ấy bao gồm: Bjornstjerne Bjorson, Henrik Ibsen, Jonas Lie và Alexander Kielland. Họ là những người xuất sắc trong lĩnh vực của mình. Với Bjornstjerne Bjorson, ông không chỉ mang vinh dự về cho tổ quốc là giải Nobel Văn học, ông có vinh dự là tác giả của bài thơ được chọn làm quốc ca của đất nước Na Uy. Bài quốc ca ấy mang tên: Ja, vi elsker dette landet (Vâng, chúng ta yêu đất nước này); bài thơ được nhạc sỹ Rikard Nordraak phổ nhạc.
Trước khi biết đến bài Quốc ca với giai điệu hùng tráng này, tôi biết đến Bjornstjerne Bjorson qua truyện ngắn “Người cha” do dịch giả Ngô Bích Thu dịch, trong tuyển tập “Truyện ngắn đặc sắc các tác giả được giải thưởng Nobel”. Đây là truyện ngắn có dung lượng ngắn, dễ hiểu, ám ảnh. Truyện kể về một ông bố mang tên Thord Orerass, một người đàn ông giàu có và thế lực nhất trong một xứ đạo. Ông ta có mấy lần gặp cha xứ để giải quyết các việc riêng.
Lần gặp thứ nhất, ông vui vẻ khoe vợ ông vừa đẻ con trai và muốn làm lễ rửa tội cho cậu bé tên Finn. Ông muốn làm lễ rửa tội riêng cho một mình cậu bé vào ngày thứ bẩy. Cha xứ trân trọng, nhìn vào mắt ông bảo: “Ơn Chúa! Thằng bé có thể sẽ là phúc lành đối với ông”.
Lần gặp thứ hai, là vào 16 năm sau, Thord Orerass vui vẻ nói với cha xứ về mong muốn làm lễ Thêm sức (biên tín?) cho cậu bé Finn. Ông khoe cậu bé thông minh sáng dạ, và được cha xứ ưu ái cho số thứ tự số một vào ngày lễ cho cậu bé.
Lần gặp thứ ba, vẫn trong tâm trạng vui vẻ, Thord Orerass khoe cậu bé Finn yêu quý của ông sắp cưới cô Karen Storliden con gái ông Gudmund giàu có. Mấy lần gặp Thord Orerass đều cảm ơn cha xứ bằng một ít tiền mặt.
Trong lần sửa soạn cho đám cưới cho con trai, hai cha con Thord Orerass và Finn đã chèo thuyền qua hồ nước để đến với nhà cô Karen Storliden. Thật không may, khi đang chỉnh tấm ván bị kê lệch, Finn đã bị trượt chân và ngã xuống hồ. Người cha không tin vào mắt mình. Một đoạn văn mà Bjornstjerne Bjorson đặc tả: “Ba ngày ba đêm liền người ta nhìn thấy Thord chèo thuyền quần đảo trên hồ để tìm xác con, không ăn không ngủ. Mãi rạng sáng ngày thứ ba ông ta mới tìm thấy”.
Lần gặp thứ tư, có lẽ đến một năm sau tai nạn thương tâm của con trai, Thord Orerass đến gặp cha xứ. Lần này, ông tiều tụy, lưng còng, tóc bạc tới mức cha xứ không thể nhận ra ông. Những đau thương mất mát vẫn chưa hết nguôi ngoai trong cõi lòng người cha. Ông đưa cho cha xứ một gói tiền lớn, là giá trị của nửa khu vườn nhà ông, với hy vọng giúp đỡ cho những người nghèo. Kết thúc câu chuyện là hai giọt nước mắt to tướng lăn xuống trên gò má người cha mất con.
Truyện ngắn kết thúc ở đó, gợi mở những chiều kích thẳm sâu về tình cha con, tình ruột thịt. Những tâm trạng tột cùng của hạnh phúc khi sinh con, chăm sóc con khôn lớn cho đến nỗi đau không gì lớn bằng khi tận mắt nhìn thấy cái chết của con trai mà không thể cứu được đã được Bjornstjerne Bjorson miêu tả ngắn gọn, dễ khiến những người trong hoàn cảnh tương tự rơi nước mắt.
Bjornstjerne Bjorson là con trai của một mục sư. Ông sinh ra tại Kvikne, mấy năm sau gia đình ông chuyển đến phía tây của Na Uy là vùng Romsdal và theo học tại trường Modle. Năm 1849 ông đến Christiana (nay là Oslo) và có gặp gỡ với nhà viết kịch lừng danh Henrik Ibsen, người có nhiều ảnh hưởng tới sáng tác của ông sau này.
Năm 1852 ông theo học tại trường Đại học Christiana và bỏ học sau đó không lâu, sau đó ông góp phần ra tạp chí Illustreret Folkebladet, sau này ông tiếp tục đứng đầu tờ nhật báo buổi chiều Aftenbladet. Tài năng của ông được thể hiện ở nhiều thể loại từ thơ đến tiểu thuyết, kịch... Lĩnh vực nào ông cũng để lại dấu ấn lớn. Cuộc đời ông có nhiều chuyến đi các nước như Pháp, Mỹ, Thụy Điển, Italia…nên đó là những trải nghiệm quý báu cho sự nghiệp sáng tác của ông.
Các tập thơ tiêu biểu của ông có: Digte og Sange (Thơ và những khúc ca, 1870), trường ca sử thi Arnljot Gelline (1870). Tiểu thuyết có: Det flager i Byen og paa Havnen (Những lá cờ bay trên thành phố và bến cảng, 1884), Pa Guds Veje (Trên con đường của Chúa, 1889). Kịch tiêu biểu có: Mellem slagene (Giữa các trận chiến, 1858), Halte-Hulda (Hulda Thọt, 1858), En glad gut (Anh chàng vui tính, 1860), Kong Sverre (Vua Sverre, 1861), Sigurd Slembe (Sigurd hung bạo, 1863), Maria Stuart i Skotland (Maria Stuart của Scotland, 1864)…
Bài Ja, vi elsker dette landet (Vâng, chúng ta yêu đất nước này), bản dịch của dịch giả Nguyễn Viết Thắng:
“Vâng, chúng ta yêu đất nước này
Yêu xứ sở mà từ đây
Có dải đất gồ ghề trên mặt nước
Với ngàn vạn ngôi nhà
Với tình yêu mà ta có được
Từ những người cha người mẹ của ta
Và từ những câu chuyện đêm xuất phát
Những ước mơ trên mặt đất của ta.
Và từ những câu chuyện đêm xuất phát
Những ước mơ trên mặt đất của ta.
Đất nước này do vua Harald thống nhất
Bằng đội quân của những anh hùng
Và nơi này vua Hakon đã hát
Những câu hát của Eyvind.
Và vua Olav đã dùng máu của mình
Vẽ hình núi non lên cây thập ác
Để rồi vua Sverre tiếp bước
Chống lại đội quân của thành Rôm
Những nông dân mài dao kiếm của mình
Cho thật sắc để đi vào trận đánh
Khi Tordenskiold tiến vào bờ biển
Đội quân với khí thế ầm ầm
Thì những người phụ nữ cũng đứng lên
Cùng với đàn ông sát cánh
Họ không khóc mà dũng cảm
Chiến đấu với giặc đến cùng!
Quả thật chúng ta có ít quân
Nhưng dù sao vẫn đủ
Để làm cho quân thù khiếp sợ
Bằng khí thế oai hùng
Chúng ta thà đốt cháy quê hương
Cũng còn hơn thất bại
Và lòng tôi bồi hồi nhớ lại
Những chiến công ở Fredrikshald!
Nhưng đến một thời nhiễu nhương
Với những điều tai họa
Và Tự do với đôi mắt xanh
Đã sinh ra khi đó.
Với Tự do thì chuyện gì cũng dễ
Dù đói khát, chiến tranh
Dù cái chết – với danh dự của mình
Tự do đã làm tất cả.
Rồi kẻ thù đã vứt vũ khí của mình
Và tấm khiên che mặt
Anh ta vội vàng ra gặp
Và chào đón người anh em
Không xấu hổ, chẳng ngượng ngùng
Cùng nhau đi về phương nam
Bây giờ ba anh em thống nhất
Bền vững đến muôn năm!
Đất nước Na Uy vinh quang
Xin cám ơn Người, Thiên Chúa!
Trong những tháng ngày gian khổ
Người đã rủ lòng thương.
Những người cha đã đấu tranh
Và những người mẹ hiền đã khổ
Nhưng nhờ ơn Thiên Chúa
Xứ sở này giờ đã bình yên.
Vâng, chúng ta yêu đất nước này
Yêu xứ sở mà từ đây
Có dải đất gồ ghề trên mặt nước
Với ngàn vạn ngôi nhà.
Và sẽ mãi còn như thuở ông cha
Chúng ta luôn cần chiến thắng
Và chúng ta sẽ bước vào trận đánh
Cho hòa bình trên xứ sở của ta!”
