Tránh tình trạng lạm dụng xét nghiệm, xét nghiệm thiếu trọng tâm, trọng điểm

Theo đó, trong thời gian qua, các bộ, ngành và địa phương đã nỗ lực thực hiện các chỉ đạo, hướng dẫn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc thực hiện ở một số nơi, một số thời điểm còn chưa thật triệt để, nghiêm túc, hiệu quả. Các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn vẫn còn không ít nội dung chưa được kịp thời bổ sung, cập nhật phù hợp với diễn biến tình hình.

Do đó, Phó Thủ tướng Chính phủ - Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch Covid -19 yêu cầu Bộ Y tế khẩn trương rà soát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn để cập nhật kịp thời, phù hợp với diễn biến của tình hình dịch bệnh, cần phân biệt rõ các nội dung “cứng” yêu cầu các địa phương phải tuyệt đối tuân thủ và các nội dung “linh hoạt” để các địa phương căn cứ tình hình thực tiễn phát huy tính chủ động, sáng tạo và thực hiện phù hợp, hiệu quả nhất.

Trong đó, đặc biệt lưu ý các quy định, hướng dẫn về xét nghiệm để tránh tình trạng lạm dụng xét nghiệm, xét nghiệm thiếu trọng tâm, trọng điểm, vừa tốn kém vừa không kiểm soát được dịch bệnh.

Các quy định về chăm sóc, điều trị người nhiễm bệnh và những người nghi nhiễm đang cách ly nhằm giảm tỷ lệ người nhiễm, người nhiễm bệnh có triệu chứng, người bệnh tăng nặng... ở tất cả các tầng, các lớp chăm sóc, điều trị. Các cơ sở điều trị, kể cả bệnh viện dã chiến, phải bảo đảm các điều kiện về môi trường, ô-xy y tế, thuốc, trang thiết bị, vật tư và nhân lực y tế.

Căn cứ tình hình dịch bệnh và kịch bản ứng phó với dịch, hướng dẫn các địa phương xây dựng các kịch bản; kịp thời công bố, cập nhật danh mục vật tư, trang thiết bị, hóa chất, thuốc thiết yếu phục vụ phòng, chống dịch để các địa phương chủ động mua sắm theo phương châm “4 tại chỗ”; khẩn trương tổ chức mua sắm một số trang thiết bị, vật tư y tế thiết yếu, sẵn sàng chi viện, hỗ trợ cho các địa phương nếu tình hình dịch vượt quá kịch bản đã chuẩn bị.

Đồng thời căn cứ diễn biến dịch bệnh, khả năng cung ứng vắc xin từ tất cả các nguồn, xây dựng kế hoạch và tổ chức thực hiện mua, nhập khẩu cho từng năm. Đối với các thỏa thuận nhập khẩu đã ký, cần tập trung thúc đẩy đối tác giao vắc xin sớm nhất có thể, nhất là trong quý III năm 2021, hạn chế tối đa việc vắc xin về quá muộn và dồn dập trong cùng một thời điểm, để quá hạn lãng phí; kiểm định vắc xin đúng quy định, kịp thời và hướng dẫn, hỗ trợ thủ tục các tổ chức, doanh nghiệp mua hoặc nhận vắc xin tài trợ.

Tổ chức tiêm kịp thời, an toàn, không để tình trạng có vắc xin mà không tiêm kịp thời dẫn tới lãng phí. Phân bổ vắc xin cần tập trung cho các địa bàn, nhóm đối tượng cần bảo vệ cấp bách để hiệu quả sử dụng cao nhất. Phân bổ từng loại vắc xin ngoài yếu tố chuyên môn cần chú ý tạo thuận lợi cho các địa phương trong công tác tổ chức tiêm.

Hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc tổ chức tiêm bảo đảm an toàn, thuận lợi cho người dân, tuyệt đối không được để tập trung đông người, vi phạm quy định về thực hiện giãn cách khi tiêm vắc xin cũng như khi xét nghiệm; không để lây lan dịch bệnh trong quá trình tiêm, xét nghiệm.

Tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ các đơn vị nghiên cứu, thử nghiệm, chuẩn bị sản xuất vắc xin, thuốc điều trị Covid-19; thực hiện việc cấp phép có điều kiện đối với vắc xin, thuốc điều trị sản xuất trong nước theo đúng chỉ đạo của Chính phủ; đề xuất cơ chế mua, sử dụng vắc xin sản xuất trong nước.

Trưởng Ban chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 cũng yêu cầu Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phát huy cao độ tính chủ động, sáng tạo sẵn sàng các kịch bản theo phương châm “4 tại chỗ”, chủ động áp dụng các biện pháp bảo đảm đúng tinh thần có thể cao hơn, sớm hơn nhưng không được thấp hơn chậm hơn; tăng cường kỷ luật, kỷ cương, xử lý nghiêm các vi phạm các quy định phòng, chống dịch, trong đó cần chú ý:

Khi dịch bệnh xuất hiện ở nhiều địa phương trong cả nước, tất cả các địa phương cần thực hiện nghiêm phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng người” để phát hiện những người đến, về từ địa phương khác. Xử lý nghiêm người đến, về từ địa phương khác mà không khai báo, chính quyền cấp cơ sở không nắm được và không thực hiện các biện pháp quản lý y tế đối với người đến, về từ địa phương khác.

Khi thực hiện giãn cách xã hội nhất thiết phải thực hiện nghiêm, thực chất; tuyệt đối tránh tình trạng hình thức, “chặt ngoài, lỏng trong”. Khi đã thực hiện giãn cách xã hội ở mức độ nguy cơ cao nhất phải đảm bảo đúng tinh thần “ai ở đâu ở đó”. Đối với những người buộc phải di chuyển để khám, chữa bệnh, thực thi công vụ, sản xuất, lưu thông,... theo yêu cầu hoặc được sự cho phép của chính quyền thì cần được quản lý chặt chẽ, tăng cường các biện pháp bảo vệ (như tiêm vắc xin) và xét nghiệm thường xuyên. Đối với các hộ gia đình, cần tăng cường giám sát y tế để bất kỳ người dân nào có triệu chứng đều được hỗ trợ y tế kịp thời.

Thực hiện xét nghiệm có trọng tâm, trọng điểm, bảo đảm khoa học, hiệu quả; tránh lạm dụng xét nghiệm, lãng phí. Đối với các khu vực đang thực hiện giãn cách theo Chỉ thị 16, nếu cần xét nghiệm tầm soát cộng đồng ở những thời điểm nhất định thì thực hiện lấy mẫu đại diện gia đình, xét nghiệm mẫu gộp; dành nguồn lực xét nghiệm để tăng tần suất đối với khu vực bệnh viện, các đối tượng nguy cơ cao, người cao tuổi, có bệnh nền và hướng dẫn người dân tự lấy mẫu đế giảm tải cho lực lượng y tế.

Chủ động thực hiện cách ly F0, F1 tập trung hoặc tại nhà căn cứ tình hình dịch bệnh ở từng địa bàn và điều kiện cụ thể của từng trường hợp nhằm đảm bảo an toàn, không để lây nhiễm chéo (nếu cách ly tập trung) và lây lan ra cộng đồng (nếu cách ly tại nhà).

Việc tổ chức các tầng điều trị mô hình 3 tầng theo hướng dẫn của Bộ Y tế cần vận dụng linh hoạt phù hợp với tình hình, điều kiện của địa phương. Đặc biệt lưu ý không coi F0 chưa có triệu chứng là người bệnh để có phương án cách ly tại các trung tâm thu dung hoặc tại nhà khi bảo đảm đủ các điều kiện cần thiết và chăm sóc phù hợp về dinh dưỡng, thể chất, tinh thần, nhằm giảm tỷ lệ F0 có triệu chứng. Các bệnh viện, kể cả bệnh viện dã chiến, cần bảo đảm nhân lực, thuốc, ô-xy y tế, trang thiết bị theo quy định để bảo đảm số giường điều trị thực chất.