Trên con đường du khảo cao nguyên Trung phần, đến phố núi Pleiku (tỉnh Gia Lai) còn “mệnh danh” “phố núi đầy sương” sở hữu những nét đặc trưng của núi rừng vùng cao nguyên thu hút rất nhiều du khách với vẻ đẹp hoang sơ của thiên nhiên, núi rừng đến sự mộc mạc, nghĩa tình của cư dân nơi đây. Nói đến thắng cảnh vùng cao nguyên này, danh thắng Biển hồ T’ Nưng được công nhận là di tích thắng cảnh Quốc gia và là một trong năm hồ đẹp nhất Việt Nam.
Biển hồ T’ Nưng (còn gọi là hồ Tơ Nưng, hồ Ea Nueng) nguyên là một miệng núi lửa ngừng hoạt động đã hàng trăm triệu năm để lại. Hồ có hình bầu dục, diện tích gần 300 ha, độ sâu trung bình 16 - 19m, nơi sâu nhất có thể tới 40m. Biển Hồ mang tên T’ Nưng là vùng đất huyền thoại được ví như hạt ngọc của Pleiku và cả Tây nguyên.
Các già làng nơi đây cho hay, theo truyền thuyết, ngày xưa nơi đây là buôn làng trù phú, dân làng hiền hoà sống yên vui bên những cánh rừng đại ngàn xanh thẳm, bên dòng suối nước trong veo. Hàng ngày, tiếng cồng chiêng vang lên rộn rã, vang dội khắp núi rừng. Thế rồi một năm nọ, trâu bò cả làng đều chết. Dân làng cho là Giàng (Yàng) ghét bỏ nên cùng tộc trưởng vào rừng săn bắt nai đem về làm lễ cúng Giàng. Lễ xong, mọi người đang ăn uống vui say, bỗng dưng mặt đất rung chuyển mạnh làm sụp đổ cả làng xuống vực sâu, nước tràn ngập, không còn một ai sống sót.
Để đến Biển Hồ T’ Nưng, từ thành phố Pleiku theo QL14 đi về hướng thị xã Kontum, khi đến km 7 nơi có nhiều quán bán nước mía và hàng trăm cái võng “sẵn sàng” đưa du khách vào giấc Nam Kha. Tuy nhiên, du khách chưa ngủ vội mặc dầu ở đây đã có những làn gió mát lồng lộng từ mặt hồ thổi đến. Rẽ về tay phải, theo con đường mòn dẫn đến hồ mà hai bên là thông reo trong gió. Cả một biển nước mênh mông lung linh dưới ánh mặt trời hiện ra trước mắt.
Chung quanh bờ hồ là những bãi lau sậy, những quả đồi đất đỏ bazan, những đồi chè, những đồi cà phê trĩu quả, những doi ruộng bậc thang đang thì con gái. Những ngôi nhà Rông của đồng bào các dân tộc ẩn hiện trong màu lam sương khói xa mờ trong chập chùng núi đồi màu lam sương khói mênh mông. Hồ T’ Nưng còn là nơi ẩn náu của các loài chim, như chim sin sít lông tím, mỏ hồng, sớm chiều kêu vang lảnh lót như tiếng kèn đồng; chim bói cá có màu lông xanh biếc mỏ đỏ như son...
Những chú chim Kơ túc, Kơ vông thấp thoáng bay lượn trên h thật thú vị. Trên mặt hồ xanh biếc điểm xuyết những cụm hoa sen, hoa súng. Các con le le, ngỗng trời lặn ngụp trong những bãi lau sậy bồng bềnh giữa mặt hồ gợn sóng. Bầu trời rất xanh, những đám mây bay bàng bạc trắng xoá ngập ngừng. Biển Hồ T’ Nưng thật đẹp, thật quyến rũ, nhất là vào những ngày đẹp trời. Chung quanh bờ hồ có thể nói là cả một vườn hoa đầy màu sắc. Nhiều nhất là hoa ê ban màu sữa chấm phá lung linh giữa khoảng không gian xanh biếc. Hoa mua rừng màu tim tím. Hoa ngải màu phơn phớt trắng hồng...
Khách phương xa đến thành phố Pleiku có lẽ không quên đi thăm biển hồ. Tại đây, khách có thể dùng thuyền độc mộc dạo chơi trên mặt hồ mênh mông mới thấy thú vị làm sao! Đẹp nhất là khi màn đêm buông xuống, du khách sẽ khám phá trăng đêm tuyệt diệu trên hồ và không kém gì “Trăng đêm Dương Tử - mây chiều Giang Nam”.
Tưởng tượng hơn, bạn có thể nghe được khúc tráng ca của người tiền sử từng sinh tồn trên mảnh đất cao nguyên đầy nắng gió này. Âm thanh huyền hoặc đó đâu đây vọng về, bạn có thể nổi da gà khi cảm nhận. Đêm ở đây thật nhiều sao và ánh trăng thì hoang dại, lung linh, huyền ảo lồng vào bóng ngàn thông hư ảo.
Chị Nguyễn Thị Mỹ Nữ (du khách từ Đà Nẵng) chia sẻ: “Gia Lai là vùng đất rất thú vị pha màu huyền bí từ cảnh sắc thiên nhiên, khí hậu, con người và những món ăn không thể quên. Tôi chắc chắn sẽ quay lại nơi này, không chỉ một lần!”.
Gia Lai, vùng đất Tây nguyên với trên 50% dân số là người đồng bào dân tộc thiểu số: Bahnar, Jrai, Ê Đê, Xê Đăng... Cuộc sống của người đồng bào dân tộc còn nhiều khó khăn, nhưng tinh thần của họ thì rất vô tư và phóng khoáng. Sự hào sảng thể hiện qua từng hành động, ánh mắt và nụ cười khỏe khoắn.
Nhờ tính cộng đồng và cuộc sống gắn với rừng nên cộng đồng người dân tộc thiểu số ở Gia Lai luôn nêu cao ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ cảnh quan khu vực Biển Hồ rất tốt. Ngoài ra, hiện nay, nhờ các chương trình, chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng nên bà con còn có thu nhập ổn định từ việc làm nghề rừng.
Còn bây giờ, để thư giãn bạn có thể uống một ly nước mía mát lạnh đầu xuân và đón làn gió mát từ mặt hồ thổi đến. Bạn có thể đánh giấc Nam kha trên võng mà quên cả đường xa phong trần gió bụi nhọc nhằn./.